Forum OSKKO - wątek
| TEMAT: |
problemy szkolnictwa zawodowego |
| cynamonowa | 12-10-2008 20:28:12 [#1301] |
|---|
Córka znajomych chce zdawać maturę z historii ( dwa lata tenu zdawała geografię). Teraz jednak chce zmienić studia i historia w rekrutacji jest wymagana. czy deklarację w swojej szkole powinna złozyć do 7 lutego 2009?
Pytam....bo na ponadgimnazjalnych prawach się nie znam:) |
| AnJa | 12-10-2008 20:30:51 [#1302] |
|---|
tak
choć proponuję zrobić to wcześniej jednak- troszkę to ułatwia pracę w szkole |
bogna | 13-10-2008 13:16:58 [#1303] |
|---|
problemy szkolnictwa rolniczego
http://lopata.pl/wp-content/uploads/2008/04/PROJEKT.doc
Stanowisko nr 2 Powiatowego Zjazdu Polskiego Stronnictwa Ludowego w Lublinie
z dnia 6 kwietnia 2008r. w sprawie szkolnictwa rolniczego
Przed paru laty w prasie pojawiły się pierwsze doniesienia o powolnej degradacji oświaty rolniczej i upadku szkół rolniczych.
Praktycznie w Polsce nie ma już typowych szkół rolniczych. Po przejęciu w 1999 r. szkół rolniczych z resortu rolnictwa przez MEN i przekazaniu samorządom powiatowym, aby szkoły nadal w miarę sprawnie funkcjonowały i utrzymały się na mapie jednostek edukacyjnych, zaczęto tworzyć – w ramach istniejących zespołów szkół rolniczych – inne typy szkół, takie jak: licea ogólnokształcące i profilowane, a nawet gimnazja, oraz wprowadzać nowe kierunki kształcenia z listy zatwierdzonej przez innych ministrów. W związku z tym, zespoły stały się czymś w rodzaju konglomeratów oświatowych niewiele mających wspólnego z kształceniem w zawodach rolniczych. Taka sytuacja spowodowała uszczuplenie kadry uczącej w zawodach rolniczych, a przede wszystkim degradację bazy dydaktycznej, w którą ostatnie inwestycje miały miejsce w latach 80-tych i w połowie 90-tych ubiegłego wieku. Tylko nieliczne szkoły otrzymały w ostatnich latach dofinansowanie na unowocześnieni bazy dydaktycznej.
Od połowy lat 90-tych spadek liczby uczniów w szkołach rolniczych był dramatycznie duży, najpierw zaczęto ograniczać liczbę oddziałów, przekształcano na inne kierunki a ostatecznie – nawet likwidowano szkoły.
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej i możliwości skorzystania z funduszy unijnych, wykształcenie rolnicze stało się znów atrakcyjne. Przekazanie gospodarstwa rolnego w zamian za rentę strukturalną, zakup ziemi, dopłaty dla młodych rolników, a nawet kredyty inwestycyjne wymagają posiadania wykształcenia rolniczego. Zachodzi przy tym podstawowe pytanie: Czy i jak szkoły będą mogły sprostać powstającym potrzebom?
Zgodnie ze strategią lizbońską kraje Unii Europejskiej podjęły zobowiązania o doprowadzeniu do 2010 roku do zmniejszenia bezrobocia poprzez budowanie społeczeństwa opartego na wiedzy. Polska po przystąpieniu do UE włączona została w działania zmierzające do budowania strategii kształcenia ustawicznego w naszym kraju. Rada Ministrów zaakceptowała taką strategię do 2010 roku.
Wiele szkół nie jest obecnie przygotowanych na realizację podstawowych założeń strategii. Kryteriami podstawowymi ich weryfikacji jest baza dydaktyczna szkoły (gospodarstwo, warsztaty szkolne, pełne wyposażenie w sprzęt rolniczy itp.), kadra, zaplecze internatowe i gastronomiczne. Niestety, konieczność podziału środków finansowych na wiele placówek stwarza sytuację, że żadna z nich nie jest w pełni dofinansowana.
Nieco inna jest sytuacja szkół i placówek o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym, których prowadzenie, po reformie w 1999 r., pozostało w gestii ministra rolnictwa.
W ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw zaproponowano nowe rozwiązania dotyczące szkół o znaczeniu regionalnym lub ponadregionalnym. Uprawnienia do zakładania i prowadzenia publicznych szkół i placówek o znaczeniu regionalnym lub ponadregionalnym zostały przekazane samorządowi województwa. Jednocześnie w wyżej cytowanej ustawie został wprowadzony przepis przejściowy, zgodnie z którym do dnia 31 grudnia 2005 r. minister właściwy do spraw rolnictwa mógł przejąć od powiatów (w drodze porozumienia) prowadzenie szkół i placówek rolniczych o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym, wraz z mieniem powiatowym będącym we władaniu szkół i placówek. I tutaj powstała paradoksalna sytuacja: dawne szkoły resortu rolnictwa, które – walcząc o przetrwanie – wprowadziły inne, „nierolnicze” kierunki kształcenia lub utworzyły licea, nie mogły być przejęte przez Ministra Rolnictwa, ponieważ nie były już szkołami (zespołami szkół) typowo rolniczymi. Przydałaby się zmiana prawa oświatowego w tym zakresie.
Szkolnictwo rolnicze, ze względu na specyfikę zawodów, wymaga specjalnego potraktowania i rozumienia. Szkoły rolnicze mają przed sobą trzy podstawowe zadania:
1) przygotowanie kadr dla nowoczesnego rolnictwa o standardach europejskich na poziomie szkoły średniej w celu zachowania ciągłości funkcjonowania gospodarstw;
2) wprowadzenie modelowych rozwiązań systemowych w celu przygotowania polskiego rolnictwa do partnerstwa w Unii Europejskiej;
3) otwarcie szkolnictwa rolniczego na potrzeby oświatowe i kulturalne środowiska wiejskiego w celu stworzenia kompleksowej oferty edukacyjnej oraz zwiększenia szans edukacyjnych młodzieży wiejskiej.
Resort edukacji nie rozumie w pełni problematyki związanej z edukacją rolniczą. Dostrzega jednak trudności i zagrożenia, z jakimi boryka się segment kształcenia zawodowego, w tym także szkolnictwo rolnicze, w zakresie zapewniania odpowiednich warunków do kształcenia praktycznego i podejmuje próby ich rozwiązywania poprzez doskonalenie mechanizmów organizacyjno-prawnych, ale także poszukiwanie możliwości wsparcia finansowego. Jednym z takich instrumentów jest wspomaganie materialne i organizacyjne szkół i placówek w zakresie realizacji zajęć praktycznych i stosowania nowoczesnych technik i technologii w procesie kształcenia przez ministra właściwego dla zawodu ( art. 24 ust. 2a znowelizowanej ustawy o systemie oświaty). Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, posiadając środki finansowe, może wspierać prowadzone przez siebie szkoły i placówki rolnicze w zakresie unowocześniania bazy dydaktycznej do kształcenia zawodowego. Konieczne jednak są zmiany w zasadach finansowania szkół rolniczych.
W chwili obecnej środki dla szkół zawodowych naliczane są zgodnie z algorytmem podziału części oświatowej subwencji ogólnej, który jest załącznikiem do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. W praktyce środki dla szkół zawodowych, w tym rolniczych, są niewiele wyższe (dodatkowa waga 0,15 do standardu, co w roku 2007 dało kwotę 479,78 zł na 1 ucznia) od środków dla szkół ogólnokształcących, natomiast koszty funkcjonowania tych pierwszych są zdecydowanie wyższe. Trzeba podkreślić, że użyte w rozporządzeniu pojęcie ucznia przeliczeniowego oraz przyjęte wartości numeryczne poszczególnych wag odpowiadają średnim statystycznym, podczas gdy rzeczywiste jednostkowe koszty kształcenia w szkołach, nawet w szkołach tego samego typu na terenie tej samej jednostki samorządu terytorialnego, są ogromnie zróżnicowane i wynikają z wielu konkretnych, specyficznych dla danej szkoły przyczyn (wielkość bazy i jej stan techniczny, stan zatrudnienia, kierunki kształcenia). W większości przypadków samorządy muszą przeznaczać dodatkowe środki na funkcjonowanie szkolnictwa rolniczego, ponieważ te, które wynikają z naliczeń ministerialnych, w praktyce wystarczają na wynagrodzenia pracowników. Bez większego wsparcia zostały również pozostawione Centra Kształcenia Praktycznego. Obecnie nie są w pełni wykorzystywane, między innymi z braku środków finansowych.
Samorządy w chwili obecnej dokładają wielu starań, żeby bazy poszczególnych szkół zawodowych, w tym rolniczych, zostały lepiej doposażone. Przesuwają środki w ramach własnych budżetów, poszukują środków zewnętrznych, w tym z funduszy europejskich, jednakże bez wsparcia systemowego wszystkie potrzeby nie zostaną zaspokojone.
Należy zdawać sobie sprawę z tego, że szkoła – już od momentu ogłoszenia rekrutacji – przyjmuje na siebie odpowiedzialność za przygotowanie uczniów do egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, a co za tym idzie – za ich karierę zawodową. Niedoposażona baza szkół prowadzących kształcenie w kierunkach rolniczych, negatywnie wpływa nie tylko na wyniki egzaminów, ale również zniechęca potencjalnych kandydatów do podejmowania nauki w danej szkole. Starania organów prowadzących o jak najpełniejsze wyposażenie szkół, mimo usilnych starań i nakładów finansowych, nie do końca zaspokajają rosnące z roku na roku potrzeby placówek. Rozwiązaniem byłby inny sposób naliczania subwencji na ucznia szkoły rolniczej, uwzględniający rzeczywiste koszty kształcenia.
Nie jesteśmy pozytywnie nastawieni do idei przejmowania szkół przez ministra właściwego do spraw rolnictwa, tym bardziej, że w świetle obowiązującego prawa, musi się to wiązać z dzieleniem zespołów lub wygaszaniem szkół „nierolniczych”, które zakorzeniły się już w lokalnym środowisku.
Najlepszym rozwiązaniem dla szkół kształcących w kierunkach rolniczych byłoby:
1. Stworzenie możliwości ubiegania się o dofinansowanie w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, oczywiście bez względu na organ prowadzący. Ze względu na kilkuletni brak troski o szkoły rolnicze, wykazywany przez poprzednie ekipy rządzące, zasadne i satysfakcjonujące byłoby przekazanie dodatkowych środków tym szkołom, aby pomóc w unowocześnieniu bazy dydaktyczno – szkoleniowej poszczególnych jednostek.
2. Rozszerzenie listy zawodów, dla których właściwy będzie MRiRW, o takie zawody jak: technik hotelarstwa, technik agroturystyki, technik ekonomista, technik informatyk, kucharz małej gastronomii, co wynika z oczekiwań stawianych przed nowoczesnym rolnictwem.
3. Zmiana naliczania subwencji oświatowej dla szkół kształcących w zawodach rolniczych, ze względu na bardzo specjalistyczne i kosztowne szkolenie praktyczne.
Na zakończenie należy podkreślić, że wszystkie zadania podejmowane na rzecz unowocześniania i rozwoju kształcenia rolniczego, mają na celu takie przygotowanie młodzieży z terenów wiejskich, aby mogła znaleźć dobre miejsce na lokalnym i nie tylko lokalnym rynku pracy, a także sprostać konkurencji na jednolitym rynku Unii Europejskiej, aby była aktywna zawodowo oraz potrafiła, poprzez proces uczenia się przez całe życie, przystosowywać się do nowych sytuacji i wyzwań gospodarki opartej na wiedzy.
Przewodniczący Obrad
Wojciech Piekarczyk
|
| bogna | 14-10-2008 23:34:18 [#1304] |
|---|
znalezione przy okazji poszukiwania "zawodów pokrewnych" w wątku
Pytanie do dyrektorów szkół zawodowych
-----------------
MIĘDZYNARODOWE KARTY CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH
Karty zostały opracowane przez specjalistów z Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO), Izraelskiego Instytutu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (IIOSH) oraz Międzynarodowego Centrum Informacji o Bezpieczeństwie i Higienie Pracy (CIS)
Niniejsza KARTA jest jedną z MIĘDZYNARODOWYCH KART CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH.
Jest przeznaczona dla wszystkich zawodowo zajmujących się bezpieczeństwem i ochroną zdrowia człowieka w środowisku pracy: lekarzy i pielęgniarek służby medycyny pracy, higienistów przemysłowych, pracowników służb bezpieczeństwa i higieny pracy, inspektorów pracy, przedstawicieli pracowników (społecznych inspektorów pracy) i innych kompetentnych osób.
W KARCIE wymieniono, w określonym, ustalonym porządku, różne czynniki środowiska pracy, na które mogą być narażeni pracownicy podczas wykonywania rutynowej pracy. KARTA jest źródłem raczej informacji niż zaleceń. Znajomość przyczyn wypadków i chorób ułatwia opracowanie i wdrożenie odpowiednich środków profilaktycznych.
KARTA składa się z czterech stron o następującej treści:
- Strona 1: informacje o najczęstszych zagrożeniach związanych z wykonywaniem określonego zawodu.
- Strona 2: uszczegółowione i usystematyzowane charakterystyki różnych czynników oraz możliwe skutki zdrowotne, czasami uzupełnione o sugestie dotyczące sposobów zapobiegania ich szkodliwemu działaniu; uzupełnienia te są sygnalizowane znakiem
 i przedstawione na następnej stronie.
- Strona 3: wskazania dotyczące działań i środków profilaktycznych dla wybranych zagrożeń.
- Strona 4: informacje szczególnie istotne dla specjalistów zajmujących się bezpieczeństwem i ochroną zdrowia człowieka w środowisku pracy, obejmujące opis zawodu, wykaz zadań, uwagi, odniesienia itd.
-------------
|
| bogna | 28-10-2008 08:08:53 [#1305] |
|---|
| Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2009
 Treść rozporządzenia - 40 KB
Treść załącznika - 68 KB
Treść uzasadnienia - 49 KB
----------
z uzasadnienia:
W projekcie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu
podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu
terytorialnego w roku 2009 proponuje się - w porównaniu do rozporządzenia
obowiązującego w roku 2008 - podwyższenie wartości wagi P8 z 0,15 do 0,17.
Propozycja zmiany wartości wagi stosowanej w odniesieniu do uczniów szkół
prowadzących kształcenie zawodowe uzasadniona jest wysokimi kosztami
kształcenia w tych szkołach. Należy zauważyć, że w procesie kształcenia
zawodowego wdrażane są obecnie programy modułowe. Kształcenie w oparciu o te
programy umożliwia prowadzenie nauczania nowoczesnego, dostosowanego do
indywidualnych możliwości ucznia oraz do rzeczywistego rynku pracy. Jednakże
realizacja kształcenia modułowego jest znacznie kosztowniejsza, gdyż wymaga
między innymi pracy w kilkuosobowych grupach i spełnieniu standardów
wyposażenia technodydaktycznego poszczególnych stanowisk nauki. Kształcenie
modułowe zdecydowanie wpływa na poprawę zdolności adaptacyjnych systemu
kształcenia zawodowego do zmian na rynku pracy.
|
| bogna | 03-11-2008 13:45:14 [#1306] |
|---|
nie potrafię znaleźć, na zmienionej stronie MEN,
wykazu programów dopuszczonych do użytku...,
może ktoś już namierzył, gdzie to jest teraz?
|
| AnJa | 03-11-2008 13:52:48 [#1307] |
|---|
w BIPie może
strzelam tak... |
| bogna | 03-11-2008 13:56:22 [#1308] |
|---|
| pudło;) |
| bogna | 03-11-2008 14:24:29 [#1310] |
|---|
dzięki, to widziałam
ale odebrałam to tylko jako ofertę handlową ;)
Wykaz programów nauczania dopuszczonych do użytku szkolnego w roku szkolnym 2008/2009 w szkołach publicznych prowadzących kształcenie zawodowe znajdujących się w ofercie GP MEN
|
| AnJa | 03-11-2008 14:31:33 [#1311] |
|---|
ogólne:
http://www.men.gov.pl/content/view/42/113/
zawodowe:
http://www.men.gov.pl/content/blogcategory/44/119/ |
| AnJa | 03-11-2008 15:25:19 [#1314] |
|---|
| ale podstawy masz- no to niech sobie kto chce napisze |
| rzewa | 03-11-2008 18:48:13 [#1316] |
|---|
ups..
bosia już podała w #1309 :-) |
| bogna | 09-11-2008 09:21:01 [#1317] |
|---|
lektura na długi weekend ;)
| pos. nr 71 |
17-10-2008 |
Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży, obradująca pod przewodnictwem posła Andrzeja Smirnowa (PO), przewodniczącego Komisji, rozpatrzyła: – informację w sprawie działań resortu edukacji w kierunku podniesienia jakości kształcenia zawodowego. |
 0136506.pdf |
| zgredek | 09-11-2008 17:31:02 [#1318] |
|---|
Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie publicznych placówek kształcenia ustawicznego, publicznych placówek kształcenia praktycznego oraz publicznych ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego
Treść rozporządzenia - 63 KB
Treść uzasadnienia - 49 KB |
| bogna | 09-11-2008 18:35:44 [#1319] |
|---|
§ 28. 1. W publicznej placówce kształcenia ustawicznego o zasięgu
ogólnokrajowym, w centrum kształcenia ustawicznego, centrum kształcenia
praktycznego lub ośrodku mogą być zatrudnieni:
1) nauczyciele;
2) specjaliści niebędący nauczycielami.
2. W publicznej placówce kształcenia ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym,
w centrum kształcenia ustawicznego, centrum kształcenia praktycznego lub ośrodku
zatrudnia się ponadto pracowników ekonomicznych, inżynieryjno-technicznych,
administracyjnych, obsługi oraz administratorów sieci komputerowej.
------------
specjaliści niebędący nauczycielami
znaczy kto to?
w jakim celu można go zatrudnić?
i jak ma być wynagradzany? |
| bogna | 10-11-2008 21:18:48 [#1321] |
|---|
Praktyczna nauka zawodu - chwila wspomnień ;)
|
Interpelacja w sprawie złych warunków prowadzenia praktyk zawodowych w niektórych zakładach pracy oraz braku nadzoru ze strony władz.
Szanowny Panie Ministrze,
Z moim biurem poselskim kontaktują się młodzi ludzie, uczniowie szkół zawodowych, a także ich rodzice, którzy skarżą się na sposób realizacji praktyk zawodowych, jakie młodzież musi odbyć, aby zdobyć wybrany zawód, a tym samym z sukcesem ukończyć szkołę.
Opisują skandaliczne wręcz postawy prezentowane przez firmy, do których trafiają uczniowie. Twierdzą, że nierzadko przydziela im się najcięższe i najbrudniejsze prace. Wykonują zadania, których nie chcą się podjąć etatowi pracownicy. Czasami myją, szorują i sprzątają, a czasami noszą przysłowiowe worki z piaskiem lub paczki z towarem. W doborze poleceń jakie wypełniają, kryterium bynajmniej nie jest fakt, jakiego zawodu mają się uczyć podczas praktyki. Jako nagminną wskazują również zasadę, że nawet nieletni praktykanci są przymuszani do pracy w pełnym wymiarze godzin. Oczywiście najczęściej za wykonaną pracę nie otrzymują żadnego wynagrodzenia. Opiekunowie praktyk zdają sobie sprawę, że młodzież nie będzie się buntować, bo znalezienie miejsca, gdzie można odbyć praktykę jest obecnie niezwykle trudne.
W ten sposób zamiast zdobywać doświadczenie w upragnionym zawodzie młodzież staje się tanią, niewykwalifikowaną siłą roboczą. Co gorsza, po tak prowadzonych praktykach nie jest przygotowana do zdania zewnętrznego egzaminu zawodowego i często go nie zdaje. Tym samym dwu- lub trzyletnia nauka w szkole zawodowej kończy się dla niej otrzymaniem świadectwa ukończenia szkoły, ale bez uzyskania tytułu zawodowego, co w drastyczny sposób zmniejsza jej szanse na zdobycie pracy. .
Panie Ministrze!
1.Jakie służby zobowiązane są do nadzoru nad praktykami zawodowymi wykonywanymi w zakładach pracy? Dlaczego nadzór nad praktykami zawodowymi jest tak mało skuteczny?
2.Co zdaniem Pana Ministra należałoby zmienić w przepisach dotyczących praktyk zawodowych, aby nie dochodziło do sytuacji opisywanych przez uczniów i ich rodziców?
3.Jakie działania zamierza podjąć Pan Minister, aby zagwarantować uczniom uczestnictwo w prawidłowo prowadzonych praktykach zawodowych?
---------------
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 1611
...Pomocą dla szkół m. in. w wyszukiwaniu wśród pracodawców odpowiednich partnerów do kształcenia służą również porozumienia podpisywane przez kuratorów oświaty w terenie, odpowiednio do podpisanych przez ministra właściwego do spraw oświaty z organizacjami pracodawców, organizacjami samorządów gospodarczych i stowarzyszeniami, na podstawie art. 70 ust. 6 ustawy o systemie oświaty. Minister podpisał 11 porozumień z organizacjami pracodawców o zasięgu krajowym i lista ta jest nadal otwarta. Wśród efektów współpracy oczekuje się, że wyłoniona zostanie sieć przedsiębiorstw o najwyższych walorach edukacyjnych, w których uczniowie będą mieli możliwość praktycznego zapoznania się z nowoczesnymi metodami zarządzania, organizacji pracy, stosowaniem i wykorzystaniem nowoczesnych technologii, a ich nauczyciele możliwość aktualizacji wiedzy teoretycznej i praktycznej. Nastąpi podniesienie poziomu praktyk zawodowych poprzez wypracowanie, we współpracy szkół z pracodawcami lub zrzeszeniami branżowymi pracodawców, standardów praktyk w poszczególnych zawodach...
Z wyrazami szacunku
Sekretarz stanu
Jarosław Zieliński
Warszawa, dnia 28 marca 2006 r. | |
| bogna | 10-11-2008 23:43:03 [#1322] |
|---|
MEN: od 2010 r. matura taka sama dla wszystkich
Marciniak przedstawił 6 listopada członkom sejmowej Komisji Edukacji Nauki i Młodzieży plany MEN dotyczące zmian w systemie egzaminów zewnętrznych...
...Osobnym problemem są, jak mówił, zewnętrzne egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe. Jednym z największych problemów jest to, że nie ma na nich de facto wymaganej części praktycznej. Uczeń opowiada, jak ugotowałby zupę lub jak naprawiłby komputer, zamiast rzeczywiście wykonać te czynności w obecności komisji egzaminacyjnej. Dzieje się tak dlatego, że nie ma stanowisk, przygotowanych do przeprowadzania takich egzaminów.
Ten problem poczeka jednak na rozwiązanie, bo MEN, jednocześnie z reformą egzaminów po szkołach zawodowych i technikach, chce wprowadzić system eksternistycznie zdawanych egzaminów, które pozwoliłyby na potwierdzenie kwalifikacji zawodowych osobom, które nie ukończyły szkoły, a swojego fachu wyuczyły się pracując. |
| bogna | 11-11-2008 00:04:26 [#1323] |
|---|
Prace nad reformą szkolnictwa zawodowego
Toczą się prace nad reformą szkolnictwa zawodowego oraz nad systemem potwierdzania kwalifikacji zawodowych. Wypracowania takiego systemu do 2010 r. wymaga od Polski Unia Europejska - poinformował podsekretarz stanu w MEN Zbigniew Marciniak.
Marciniak przedstawiał problematykę organizacji i jakości kształcenia zawodowego na zwołanym na wniosek posłów PiS posiedzeniu sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. ( o którym w [#1317])
Jak mówiła poseł Teresa Wargocka (PiS), wyniki zawodowych egzaminów zewnętrznych nie są optymistyczne, na co wskazują statystyki z 2007 r. "Do egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe przystąpiło 44 tys. absolwentów zasadniczych szkół zawodowych. Dyplom potwierdzający kwalifikacje otrzymało 79,8 proc. z nich. Na poziomie technikum do egzaminu przystąpiło 172 tys. absolwentów techników i szkół policealnych. Ale tylko 50,9 proc. z nich otrzymało dyplomy" - powiedziała posłanka.
Jak dodała, w niektórych szkołach tylko kilka lub kilkanaście procent absolwentów zdało egzamin zawodowy, a są placówki, w której oblali go wszyscy.
Jak dodała, może to świadczyć o tym, że egzaminy są źle przygotowane lub kształcenie w szkołach zawodowych stoi na zbyt niskim poziomie. Pytała o to, co Ministerstwo Edukacji Narodowej robi, aby poprawić tę sytuację. Marciniak przyznał, że system egzaminów zawodowych jest wadliwy i wymaga gruntownej naprawy. Mimo to, jak tłumaczył, nie same egzaminy są problemem, a ich wyniki pokazują pewne społeczne tendencje związane ze szkolnictwem zawodowym.
"Jeden z elementów, który wyraźnie widać w wynikach egzaminów zawodowych po technikach, paradoksalnie powinien nas cieszyć. Z danych statystycznych można wywnioskować, że Polacy uwierzyli, że droga do powodzenia w życiu wiedzie przez zdobycie jak najwyższego wykształcenia. Stąd pięciokrotny wzrost liczby studentów i dramatyczna przemiana w szkolnictwie ponadpodstawowym. Jeszcze 10 lat temu cały strumień dzieci, które kończyły podstawówki, dzielił się mniej więcej na dwa równe podstrumienie. Połowa szła do zawodówek - zdobywać różne zawody, druga połowa do szkół kończących się maturą (liceów i techników) - z nich połowa szła po szkole na rynek pracy, a połowa na studia. Studentów było w Polsce ok. 400 tys." - tłumaczył wiceminister.
"Dziś ta proporcja się zupełnie zmieniła. Ponad 80 proc. rocznika idzie do szkół kończących się maturą i prawie każdy z tych ludzi marzy, żeby podjąć studia wyższe. Biorąc pod uwagę, że miejsc na studiach jest więcej niż kandydatów, łatwo to marzenie zrealizować. Często w takim przypadku na studia trzeba wyłożyć pieniądze, ale rodziny to robią, bo są przekonane, że wyższe wykształcenie zapewnia powodzenie. Widać to wyraźnie w wynikach egzaminów zawodowych, kiedy uczniowie, którzy zdali maturę w technikach nie przychodzą na egzamin zawodowy, który jest potem" - powiedział Marciniak.
Dlatego właśnie widać, że w szkołach zawodowych 80 proc. absolwentów zdaje egzamin zawodowy, a w technikach tylko nieco ponad połowa.
Tymczasem, jak argumentował, dla dobrze przygotowanych zawodowo absolwentów techników korzystniej byłoby zdać egzamin zawodowy i uzyskać dyplom z wysoką oceną, niż średni lub słaby wynik na maturze, który dawałby wstęp na studia o nie najwyższym poziomie. "Przecież nie wiadomo czy dany uczeń te studia skończy albo czy będzie miał po nich pracę" - przypomniał.
Dodatkowym problemem, jak mówił, jest rekrutacja do szkół zawodowych, która często jest negatywna. "Udają się tam dzieci, które w swojej własnej ocenie nie nadają się do ogólniaka lub do technikum. Bywają oblegane szkoły zawodowe, które dają atrakcyjne zawody, ale to są wyjątki" - podkreślił Marciniak.
Jak argumentował wiceminister, reformę szkolnictwa zawodowego można przygotowywać tylko biorąc pod uwagę te wszystkie aspekty, nie zapominając o kształceniu ogólnym.
"Jak się myśli o budowaniu kształcenia zawodowego, nawet na najniższym poziomie, nie wolno zaniedbać holistycznego spojrzenia. Nie można oddzielać spraw przygotowania fachowców do zawodu od kształcenia ogólnego tych ludzi. To ma być jeden strumień wiedzy, którym się zarządza, aby ci ludzie uzyskali +na wyjściu+ takie przygotowanie zawodowe, które w dzisiejszych czasach gwarantuje bezpieczeństwo na rynku pracy. Chodzi o to, żeby mieli przygotowanie do zawodu i na tyle dobre wykształcenie ogólniejsze, żeby mogli ten zawód zmienić, kiedy zajdzie taka konieczność" - tłumaczył Marciniak.
"MEN wystartowało późną jesienią ubiegłego roku najpierw z reformą kształcenia ogólnego, żeby zdefiniować podstawę wiedzy, która dotyczy każdego absolwenta. I to dzieło mamy w tej chwili na ukończeniu. Druga bardzo ważna sprawa to kształcenie umiejętności stricte zawodowych. Powołaliśmy specjalny zespół, który ma się temu dokładnie przyjrzeć, bo sprawa jest o wiele bardziej złożona niż reforma kształcenia ogólnego" - dodał Marciniak.
Jak powiedział, reformując szkolnictwo zawodowe trzeba wziąć pod uwagę realia gospodarcze, trzeba współpracować z pracodawcami i umieć dostosować polski system kształcenia do warunków międzynarodowych. Jego zdaniem, sprawdziłby się w Polsce podzielony na etapy system sprawdzania umiejętności i wydawania certyfikatu. Np. po każdym semestrze nauki uczeń zawodówki lub technikum mógłby zdawać egzaminy potwierdzające dotychczas zdobyte kwalifikacje. W ten sposób można by zmniejszyć obciążenie na koniec nauki w szkole (zwłaszcza w technikach, w których absolwenci zdają pod koniec ostatniej klasy egzamin zawodowy i maturę). Ponadto uczeń, który przerwałby naukę przed ukończeniem szkoły, miałby potwierdzenie tych swoich kwalifikacji, które zdążył zdobyć. Z tym systemem, jak mówił Marciniak, należałoby połączyć możliwość certyfikowania kwalifikacji przez osoby, które nie chodziły do szkoły, ale są w swojej dziedzinie doświadczonymi fachowcami. Uzyskanie przez takie osoby dyplomu pomogłoby im później zdobyć lepszą pracę lub kontynuować kształcenie.
/Urszula Rybicka/ |
| AnJa | 11-11-2008 00:11:53 [#1324] |
|---|
no, z egzaminów co semestr to szkoły będa zadowolnione jak cholera
bo pomysł to nawet niezły- ale dla kształcenia modułowego zdaje sie |
| bosia | 11-11-2008 00:16:05 [#1325] |
|---|
modułowe nie bardzo sie sprawdza
szkoły, które miały- rezygnują
u nas tak przynajmniej jest |
| bogna | 11-11-2008 00:21:15 [#1326] |
|---|
już ;-))) jest informator Opiekun medyczny,
którego braku się czepiałam na początku października w [#1290]
513[02] opiekun medyczny - jak to będzie z egzaminem?
w 2009 r. ( w czerwcu lub może nawet w styczniu, jeśli były szkoły, które rozpoczęły kształcenie w tym zawodzie w lutym 2008 r.)
będą pierwsi absolwenci w szkołach policealnych,
do tej pory nie został opublikowany informator, o którym mowa w rozp. o ocenianiu...
|
| fredi | 11-11-2008 18:32:25 [#1327] |
|---|
Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie publicznych placówek kształcenia ustawicznego, publicznych placówek kształcenia praktycznego oraz publicznych ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego
chyba nic nowego ? |
| bogna | 27-11-2008 19:57:26 [#1328] |
|---|
za bosią w wątku
http://oskko.edu.pl/forum/watek.php?w=34387&ux=13&pst=5#pst5
wrzucę tutaj cenną informację z CKE:
|
Komunikat o egzaminach zawodowych dla absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych w 2009 roku
27.11.2008, 08:48 |
Komunikat dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej o egzaminach zawodowych dla absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych w 2009 roku.
W związku z przedłużającymi się pracami związanymi z wyposażeniem szkół i placówek w jednolity sprzęt dla potrzeb przeprowadzania egzaminów zawodowych, w sesji czerwcowej w 2009 r. egzamin zawodowy dla absolwentów techników i szkół policealnych będzie przeprowadzany na dotychczasowych zasadach, tj.:
1. w zawodach: fototechnik, technik informatyk, technik teleinformatyk, asystent operatora dźwięku, korektor i stroiciel instrumentów muzycznych, technik mechanizacji rolnictwa, ratownik medyczny, technik dentystyczny - na stanowiskach egzaminacyjnych wyposażonych, zgodnie ze standardem wymagań, w urządzenia i sprzęt umożliwiający wykonanie prac manualnych wchodzących w zakres pracy egzaminacyjnej;
2. w zawodzie technik rachunkowości - z wykorzystaniem jednego z następujących pakietów finansowo-księgowych: Symfonia, CDN Optima, WF Fa-Kir, KsH, Rewizor, Raks, Hermes Standard, od sesji czerwcowej 2009 r. - INSERT;
3. w zawodzie technik mechanik okrętowy - z wykorzystaniem komputera z pakietem biurowym i pakietem symulacyjnym obejmującym diagnostykę i obsługę silnika głównego i urządzeń pomocniczych siłowni statku;
4. w zawodzie technik prac biurowych - z wykorzystaniem komputera z pakietem biurowym zawierającym edytor tekstu i arkusz kalkulacyjny współpracujący z zainstalowanym systemem operacyjnym.
W zawodzie technik ekonomista egzamin będzie przeprowadzany z wykorzystaniem jednego z następujących pakietów do wspomagania operacji finansowo-księgowych, gospodarki magazynowej, zatrudnienia i płac:
• INSERT,
• Symfonia,
• CDN Optima,
• CDN Klasyk,
• WA-PRO,
• Raks,
• Varico.
Absolwenci, którzy przystąpią do tego egzaminu będą wykonywać zadanie egzaminacyjne obejmujące, między innymi, opracowanie wskazanych elementów jego rozwiązania na komputerze.
Absolwenci szkół kształcących w zawodzie technik ekonomista, które nie stosują w procesie kształcenia zawodowego komputera z właściwym dla tego zawodu oprogramowaniem, będą zdawać egzamin zawodowy na dotychczasowych zasadach (tj. z wykorzystaniem kalkulatora).
Na egzaminie zawodowym w zawodzie sprzedawca i drukarz zadania egzaminacyjne będą uwzględniać wymagania egzaminacyjne zawarte w standardach wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminu zawodowego ogłoszonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 października 2007 r. (Dz.U. nr 207 poz. 1497).
W zawodzie sprzedawca w etapie praktycznym zdający będą wykonywać zadania praktyczne na stanowiskach egzaminacyjnych wyposażonych w kasę fiskalną lub komputer z oprogramowaniem do sporządzania faktur. Zdający będą losować zadania praktyczne, które wykonają na egzaminie.
W sesji czerwcowej w 2010 r. egzamin zawodowy na stanowiskach egzaminacyjnych wyposażonych, zgodnie ze standardem wymagań, w urządzenia i sprzęt umożliwiający wykonanie prac manualnych wchodzących w zakres pracy egzaminacyjnej odbędzie się w następujących zawodach: technik analityk, technik geodeta, technik telekomunikacji, technik mechatronik, technik pojazdów samochodowych.
|
| bogna | 27-11-2008 20:04:30 [#1329] |
|---|
jeśli dobrze rozumiem przesłanie tego komunikatu,
moje ulubione (w sensie podawania ich jako przykładu egzaminów w tzw. "okresie przejściowym") zawody
Technik usług fryzjerskich 514[02]
Technik usług kosmetycznych 514[03]
nadal będą miały papierowy egzamin praktyczny
i nawet w 2010 roku nie mają szans na normalność?
:(
a informatory nadal będą bajały o wykonaniu zabiegu :( |
| bosia | 27-11-2008 22:47:25 [#1330] |
|---|
| a my sobie pogadać możemy |
| bogna | 11-12-2008 10:05:20 [#1331] |
|---|
Stanowisko ZPP z dn. 27 listopada br. w sprawie zmiany algorytmu naliczania subwencji oświatowej na prowadzenie szkól zawodowych
Wobec coraz bardziej widocznych na rynku pracy, niedostatków pracowników w zawodach technicznych, koniecznym jest zapewnienie warunków dla zreformowania systemu kształcenia zawodowego w Polsce.
Aby kształcenie to mogło spełniać wymogi związane z postępem cywilizacyjnym, konieczne jest wsparcie modernizacji bazy materialnej szkół zawodowych, poprzez stworzenie warunków dla prowadzenia praktycznej nauki zawodu, dla potrzeb dynamicznie zmieniającego się rynku pracy.
Związek Powiatów Polskich apeluje więc do Ministra Edukacji Narodowej o systematyczne podnoszenie, począwszy od roku 2009, wagi P8 algorytmu podziału subwencji oświatowej.
Szkoły prowadzące kształcenie zawodowe, w tym praktyczną naukę zawodu, ponoszą bowiem znaczące koszty związane z realizacją wymogów programowych. Potrzeba dokonywania tego typu kosztów jest oczywista, nie znajduje jednak pokrycia w wysokości dochodów przekazywanych samorządom terytorialnym.
Dotyczy to m.in.: zakupu niezbędnego wyposażenia do praktycznej nauki zawodu (np. do nauki jazdy samochodem lub ciągnikiem, maszyn budowlanych, tokarek itp.); utrzymywania wielkopowierzchniowych obiektów, w których prowadzana jest praktyczna nuka zwodu, pracowni; tworzenia specjalistycznych pracowni wymagających nowoczesnego wyposażenia; prowadzenia gospodarstw rolniczych, w których prowadzona powinna być hodowla zwierząt (winno się dokonać zmian przepisów tak, aby zwierzęta te mogłyby być kwalifikowane jako pomoc naukowa, a nie np. jako element obrotu stada hodowlanego).
Reforma szkolnictwa zawodowego wymaga zaangażowania znaczących sił i środków i dlatego oczekujemy od Ministerstwa Edukacji Narodowej wprowadzenia mechanizmów wspierających samorządy terytorialne w unowocześnianiu infrastruktury niezbędnej do praktycznego nauczania zawodu. |
| bogna | 15-12-2008 18:33:56 [#1332] |
|---|
wracajac do [#1309]
już potrafię znaleźć wykaz programów ;)
Wykaz programów nauczania dopuszczonych do użytku szkolnego w roku szkolnym 2008/2009 w szkołach publicznych prowadzących kształcenie zawodowe
|
| bosia | 15-12-2008 18:47:22 [#1333] |
|---|
| fajnie, ze to wkleiłaś, bo dziś się zastanawialiśmy jakie nowe zawody od przyszłego roku |
| bosia | 15-12-2008 19:47:33 [#1334] |
|---|
jest już informator na stronie CKE dla zawodu technik pojazdów samochodowych (nowy zawód w tym roku) oraz
W sesji czerwcowej w 2010 r. egzamin zawodowy na stanowiskach egzaminacyjnych wyposażonych, zgodnie ze standardem wymagań, w urządzenia i sprzęt umożliwiający wykonanie prac manualnych wchodzących w zakres pracy egzaminacyjnej odbędzie się w następujących zawodach: technik analityk, technik geodeta, technik telekomunikacji, technik mechatronik, technik pojazdów samochodowych.
pierwszy egzamin będzie w policealnych |
Marek Pleśniar | 18-12-2008 11:12:02 [#1335] |
|---|
podnoszę wątek ponieważ dzieje się wiele ciekawego.
OSKKO uczestniczy w pracach zespołu przygotowującego reformę szkolnictwa zawodowego.
Pozdrawiamy Was z MEN - właśnie siedzimy tu we 2 z AnJą
min. K. Hall zaczyna mówić.
Koordynatorami prac w komisji ds zawodowców są w imieniu OSKKO - Bogna Skoraszewska, Andrzej Jasiński j piszący te słowa.
Jesteśmy w gronie 25 instytucji, resortów i organizacji.
Zaraz otworzymy nowy wątek poświęcony udziałowi OSKKO, a więc i Waszemu na Forum w projektowaniuzmian. |
| bogna | 29-12-2008 11:03:07 [#1337] |
|---|
http://www.cke.edu.pl/index.php?option=content&task=view&id=697&Itemid=2
| Terminy przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w czerwcu 2009 r. |
|
|
| 19.12.2008, 13:33 |
|
|
Komunikat dyrektora CKE w sprawie terminów przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w czerwcu 2009 r.
|
Na postawie § 113 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. nr 83, poz. 562, z późn. zm.) dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w Warszawie ustalił terminy egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w czerwcu 2009 r. dla absolwentów szkół ponadgimnazjalnych, w których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w kwietniu i w czerwcu:
- etap pisemny - 15 czerwca 2009 r. (poniedziałek), godz. 12.oo – dla absolwentów wszystkich typów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych
- etap praktyczny:
16 - 19 czerwca 2009 r. – dla absolwentów technikum i szkół policealnych
od 22 czerwca 2009 r. – dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych
- wydanie dyplomów – 28 sierpnia 2009 roku.
Harmonogramy przeprowadzania etapu praktycznego będą zamieszczone na stronie internetowej okręgowej komisji egzaminacyjnej. |
| bosia | 29-12-2008 11:15:37 [#1338] |
|---|
ciekwe kto wymyślił godzinę 12
to jest i tak dzień wolny dla pozostałych dzieci
zaoczni i tak do pracy nie pójdą |
| bogna | 29-12-2008 11:23:25 [#1339] |
|---|
to chyba jakieś względy logistyczne;
do tej pory etap pisemny był we wtorki (godz. 9:00)
a etap "praktyczny" w zawodach nierobotniczych - przez kolejne trzy dni;
teraz wygospodarowano jeden dzień więcej na ten niby praktyczny |
| zgredek | 29-12-2008 11:25:28 [#1340] |
|---|
| są zespoły z liceami ogólnokształcącymi - nie wszyscy mają teń dzień bez zajęć |
| bosia | 29-12-2008 11:32:44 [#1341] |
|---|
w kalendarzu jest napisane, ze dzień wolny w tych szkołach, gdzie odbywa sie etap pisemny
nie tylko w technikach |
| zgredek | 29-12-2008 11:56:05 [#1342] |
|---|
kalendarz nie jest źródłem prawa
rozporządzenie o organizacji roku szkolnego:
4a. Dni, w których w szkołach ponadgimnazjalnych: zasadniczych szkołach zawodowych, technikach, technikach uzupełniających i szkołach policealnych oraz placówkach kształcenia praktycznego i placówkach kształcenia ustawicznego odbywa się etap pisemny egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, są w tych szkołach i placówkach dniami wolnymi od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. |
| zgredek | 29-12-2008 11:58:04 [#1343] |
|---|
uczniowie LO w zespołach szkół mają lekcje
tak jak uczniowie szkół zasadniczych w dniach, gdy odbywa się matura |
| bosia | 29-12-2008 23:47:46 [#1344] |
|---|
w zeszłym roku pisemny też był w poniedziałek
praktyczny wtorek, środa i czwartek
w tym roku się jednak komuś pomieszało
etap praktyczny w technikach i policealnych w dzień zakończenia zajęć dydaktycznych
nie dosyć, ze cały tydzień będą egzaminy, to jeszcze w piątek-w zeszłym roku zmiescili się w trzy dni, dwa lata temu w dwa i jakos było
przecież oprócz tego są jeszcze inne klasy
mam tylko nadzieję, ze nie wypadnie akurat żaden zawód, który mam |
| bogna | 02-01-2009 22:58:05 [#1345] |
|---|
W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu podziału
części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku
2009 proponuje się - w porównaniu do rozporządzenia obowiązującego w roku 2008
- podwyższenie wartości wagi P8 z 0,15 do 0,17. Propozycja zmiany wartości wagi
stosowanej w odniesieniu do uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe
uzasadniona jest wysokimi kosztami kształcenia w tych szkołach. Należy zauważyć,
że w procesie kształcenia zawodowego wdrażane są obecnie programy modułowe.
Kształcenie w oparciu o te programy umożliwia prowadzenie nauczania
nowoczesnego, dostosowanego do indywidualnych możliwości ucznia oraz do
rzeczywistego rynku pracy. Jednakże realizacja kształcenia modułowego jest
znacznie kosztowniejsza, gdyż wymaga między innymi pracy w kilkuosobowych
grupach i spełnieniu standardów wyposażenia technodydaktycznego
poszczególnych stanowisk nauki. Kształcenie modułowe zdecydowanie wpływa na
poprawę zdolności adaptacyjnych systemu kształcenia zawodowego do zmian na
rynku pracy.
to fragment uzasadnienia do
Projektu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2009
Treść rozporządzenia - 34 KB
Treść załącznika - 69 KB
Treść uzasadnienia - 85 KB |
| bogna | 05-01-2009 09:35:08 [#1346] |
|---|
| Komunikat w sprawie egzaminu w zawodzie technik ekonomista w czerwcu 2009 r. |
| 24.12.2008, 10:35 |
|
|
Komunikat Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w sprawie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie technik ekonomista w czerwcu 2009 r.
więcej... |
---------------
| Errata do informatora dla zawodu technik handlowiec i technik prac biurowych |
| 30.12.2008, 10:05 |
|
|
| Komunikat Dyrektora CKE w sprawie erraty do informatora o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe |
|
| więcej ... | |
| bogna | 13-01-2009 14:01:22 [#1348] |
|---|
więcej ciekawych materiałów z seminarium na temat kształcenia zawodowego według modułowych programów nauczania:
MODUŁOWE PROGRAMY NAUCZANIA |
| bogna | 13-01-2009 14:13:26 [#1349] |
|---|
fajna ta strona warszawskiej edukacji :)
ZEWNĘTRZNY EGZAMIN ZAWODOWY – WYNIKI BADAŃ
Konferencja zorganizowana przez: Uniwersytet Warszawski Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego
Załączniki: 1. Mój egzamin zawodowy – opinie uczniów 2. Mój egzamin zawodowy - wyniki badań 3. Ścieżki kształcenia techników ekonomisty i mechanika 4. Egzamin gimnazjalny i zawodowy- osiągnięcia uczniów szkół zawodowych 5. Procedury integrujące zadania i kwalifikacje zawodowe 6. Potwierdzanie kwalifikacji zawodowych · Zał.1 · Zał.2 · Zał.3 · Zał.4 · Zał.5 · Zał.6 |
| Małgoś | 20-01-2009 23:18:52 [#1350] |
|---|
banał banalny.... ;-)
skąd się wie, że w dzienniku w szkole zaocznej w rubryce "rodzaj zajęć" wpisuje się albo konsultacje indywidualne, albo konsultacje zbiorowe
szkoła istnieje od lat wielu, kontroli przeszła sporo, a dopiero teraz się okazało, że tysiące wpisów dokonano ...nieprawidłowo |
|
