Odpowiedź na interpelację nr 8232
w sprawie czasu pracy dyrektora w placówce oświatowej
Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Teresa Wargocka
Warszawa, 27-12-2016
Szanowny Panie Marszałku,
składam na Pana ręce odpowiedź na interpelację Posłanki na Sejm RP Pani Katarzyny Czochary w sprawie czasu pracy dyrektora w placówce oświatowej.
Szanowna Pani Poseł,
w myśl art. 42 ust. 1-2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2016 r. poz. 1379), czas pracy nauczyciela (także dyrektora szkoły) zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień. W ramach tego czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:
zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz (pensum), w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonymna podstawie ust. 4a albo ust. 7,
inne czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów,
zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
Stosownie do art. 42 ust. 6 oraz ust. 7 pkt 2 ustawy – Karta Nauczyciela, dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły oraz nauczycielowi pełniącemu inne stanowisko kierownicze w szkole, a także nauczycielowi, który obowiązki kierownicze pełni w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze, obniża się tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć w zależności od wielkości i typu szkoły oraz warunków pracy lub zwalnia się ich od obowiązku realizacji zajęć, o których mowa w ust. 3. Organ prowadzący szkołę lub placówkę określa m.in. zasady udzielania i rozmiar ww. obniżek oraz przyznaje zwolnienia od obowiązku realizacji zajęć.
Stosownie do art. 42 ust. 7a pkt 1 ustawy – Karta Nauczyciela, zajęcia i czynności realizowane w ramach pensum są rejestrowane i rozliczane w okresach tygodniowych odpowiednio w dziennikach lekcyjnych lub dziennikach zajęć.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż nauczyciel szkoły lub przedszkola, któremu powierzono obowiązki dyrektora szkoły lub przedszkola, zobligowany jest jedynie do rejestrowania zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy – Karta Nauczyciela (pensum).
Odnosząc się do godzin ponadwymiarowych, uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 35 ust. 2 ww. ustawy, przez godzinę ponadwymiarową rozumie się przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych.
Dyrektor szkoły lub przedszkola w ramach obowiązującego go czasu pracy zobowiązany jest oprócz prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, do kierowania działalnością szkoły lub przedszkola oraz reprezentowania jej na zewnątrz, sprawowania nadzoru pedagogicznego, sprawowania opieki nad dziećmi lub uczniami, zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków nauki i pracy, dysponowania środkami określonymi w planie finansowym szkoły lub przedszkola oraz wykonywania innych zadań wynikających m.in. z przepisów ustawy – Karta Nauczyciela, ustawy o systemie oświaty oraz aktów wykonawczych do tych ustaw. Aby dyrektor mógł wywiązywać się z nałożonych na niego zadań, realizuje zajęcia dydaktyczne w obniżonym w stosunku do obowiązującego wymiarze bądź też jest w ogóle zwolniony z obowiązku realizacji tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć.
Przepisy ustawy – Karta Nauczyciela nie zakazują dyrektorowi szkoły lub przedszkola pracy w godzinach ponadwymiarowych. Jednakże przydzielenie dyrektorowi godzin ponadwymiarowych podważa zasadność udzielanej mu zniżki tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin.
W kwestii obowiązków dyrektora szkoły w zakresie zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków nauki i pracy, uprzejmie informuję, że dyrektor zobligowany jest do wypełnienia przepisów ustawy – Kodeks pracy, ustawy o systemie oświaty, ustawy – Karta Nauczyciela oraz aktów wykonawczych do tych ustaw, w szczególności: rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 6, poz. 69), rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. Nr 135, poz. 1516 z późn. zm.), rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.). Zadania te dyrektor wykonuje osobiście oraz za pośrednictwem zatrudnionych przez siebie pracowników. Dyrektor szkoły zapewnia bezpieczeństwo uczniów w czasie zajęć organizowanych przez szkołę, organizując i zapewniając uczniom opiekę nauczycieli i innych osób zatrudnionych w celu prowadzenia danych zajęć. Obowiązkiem nauczycieli (w tym dyrektora realizującego zajęcia w ramach pensum) jest rzetelne realizowanie zadań związanych z powierzonym im stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę. Zatem dyrektor szkoły zobligowany jest do osobistej opieki nad uczniami w czasie prowadzonych przez siebie zajęć.
Odnosząc się do kompetencji organu prowadzącego szkołę lub przedszkole uprzejmie informuję, że stosownie do art. 33 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446 z późn. zm.), kierownik urzędu wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Dlatego burmistrz, wójt lub prezydent ma prawo do rozliczania czasu pracy dyrektora szkoły lub przedszkola i może prosić o przedstawienie harmonogramu zajęć | 
