Ostatnio prowadzę ożywioną dyskusję z jedna sympatyczną Panią Wizytator na temat oceniania bieżącego. Dyskusja ma charakter trochę akademicki, ale temperatura sporu jest gorąca. Ciekaw jestem Waszego zdania...

UoSO w art. 44b stwierdza, że "ocenianiu podlegają osiągnięcia edukacyjne ucznia" oraz że "ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego lub efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach oraz wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania".

Ponadto

"ocenianie osiągnięć edukacyjnych i zachowania ucznia odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego, które ma na celu:
1) informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i jego zachowaniu oraz o postępach w tym zakresie;
2) udzielanie uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazanie uczniowi informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć;
3) udzielanie wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju;
4) motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu;
5) dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia;
6) umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej"

oraz

"ocenianie wewnątrzszkolne obejmuje:
1) formułowanie przez nauczycieli wymagań edukacyjnych niezbędnych do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych (...) ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych (...);
3) ustalanie ocen bieżących i śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych (...);

7) ustalanie warunków i sposobu przekazywania rodzicom informacji o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia".

I bardzo ważne w tym kontekście: "szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły".

I jeszcze § 12 rozporządzenia ws. oceniania:

"Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć.".

Z drugiej strony § 8 ust. 3 rozporządzenia ws. dokumentacji przebiegu nauczania stwierdza, że:

"W dzienniku lekcyjnym prowadzonym przez szkołę dla dzieci i młodzieży odnotowuje się obecność uczniów na zajęciach edukacyjnych, liczbę godzin usprawiedliwionych i nieusprawiedliwionych nieobecności uczniów na tych zajęciach oraz wpisuje się tematy przeprowadzonych zajęć edukacyjnych, oceny bieżące, śródroczne i roczne (semestralne) oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych oraz śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne zachowania. (...)".

Ostatni przepis stanowi katalog zamknięty, co oznacza, że w dzienniku lekcyjnym nie można sobie wpisywać wszystkiego, co się chce. Wynikałoby z tego, że w dzienniku lekcyjnym nie można wpisywać dodatkowych informacji typu: "np" (nieprzygotowanie), "nb" (nieobecność na sprawdzianie), "bz" (brak pracy domowej), "+/-" (aktywność na zajęciach) itp. Z drugiej strony gdyby uznać te skróty za oceny bieżące, które stanowią część oceniania wewnątrzszkolnego, a przecież sposób oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły, to wszystko byłoby w porządku. I tu mam pytania:

1) czy oceny bieżące muszą być wartościujące?

2) czy ocenami bieżącymi mogą być przytoczone wyżej informacje?

3) czy w dzienniku lekcyjnym można wpisywać inne informacje, które nie są ocenami?

hymm

ad 1. +, - bz, nb jest dla mnie wartościujące. WSJP stwierdza: Wartościować: wydawać pozytywną lub negatywną opinię o kimś albo o czymś.

ad 2 i 3. wg mnie wystarczy odpowiedni zapis w statucie np. "W bieżącym ocenianiu dopuszcza się również stosowanie znaków " + " i " - " oraz innych oznaczeń w dzienniku, dopuszczonych do stosowania przez dyrektora."

Wątpliwość budzi tylko to co podkreślone, co mam w statucie, czy dyrektor ma do tego kompetencje, ale nawet bez tego co podkreślone wg mnie wystarczy.

Jeśli statut tak postanowi, to dyrektor ma kompetencje, ale pytanie jest inne: czy w świetle zamkniętego katalogu z rozporządzenia, statut szkoły może go rozszerzyć o oznaczenia inne niż oceny? Mam co do tego wątpliwości...

MKJ, a pamiętasz szkolenie z dwa lata temu z Krakowa z konferencji, były to praktyki naruszające przepisy. Napisz na priva.

Og, pamiętam. I dlatego mam pewien kłopot - z jednej strony rozporządzenie ws. prowadzenia dokumentacji nie pozwala wpisywać do dziennika innych rzeczy niż oceny, a z drugiej nie wiem, czy można uznać takie dodatkowe informacje, skądinąd myślę, że przydatne dla ucznia i rodzica, za oceny bieżące.

Te infomacje jak bć, bz, np. , +/- (samodzilne) - to elementy informacji zwrotnej, ale tylko elementy. Czy powinny być w dzienniku w części - ocenianie bieżące/oceny bieżące (nie cząstkowe) wg mnie nie - ocena wyrażona jest w starszych klasach stopniem w okreslonej skali, więcej - te znaczki nie odnoszą się do wymagan edukacyjnych. 

Oprócz tego, nauczyciel/statut nie ma uprawnień do zwalniania ucznia od uczenia hurtem do przodu - dawania bonusa na nieprzygotowanie. Ma reagować indywidualnie, wspierająco.

No właśnie, te informacje, to elementy informacji zwrotnej. Oceny bieżące to również elementy informacji zwrotnej, albo inaczej - informacja zwrotna dla ucznia i rodzica jest częścią oceniania bieżącego. Rzeczywiście, ciężko to odnieść do wymagań edukacyjnych, a właściwie do "rozpoznawania przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego lub efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach oraz wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania".ale z drugiej strony "ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia" - czyż to właśnie nie jest monitorowanie pracy ucznia?

Znaczki (to określenie przyjmijmy dla św. spokoju) wspomagają/mogą wspomagać udzielanie informacji zwrotnej, a nie są samym ocenianiem, wynika to z definicji oceniania, które polega na oszacowaniu względem wymagań edu. postępu i poziom ich spełnienia. Znaczki tego nie robią - znaczki nie są mierzalne.

Og, rozpoznawanie poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych też nie musi być mierzalne. Ocena ma natomiast spełniać funkcje opisane w art. 44b ust. 5 UoSO i, moim zdaniem, te znaczki takie funkcje spełniają, a jeśli tak, to mogą stanowić część oceniania bieżącego.

Jak to nie muszą być mierzalne? Jeśli poprawnie zbudowane wymaganie edukacyjne, to... musi być mierzalne - chyba że cos innego rozumiemy przez mierzalnoiść?

Troszkę wracajac do początku- a przynajmniej do tego, coja zrozumiałem, ze początkiem było.

Moim zdaniem rozporządzenie ustala konieczny zakres informacji zapisywanych w dzienniku.

To oznacza, że mogą się w nim znaleźć i inne elementy - pozarozporządzeniowe.

To oczywiście rodzić może  pewne komplikacje- np. w kwestii ochrony danych osobowych - ale to inna kwestia.

Co do cen- dla mnie tak samo mierzalne/niemierzalne (zależy od rozumienia słowa mierzalność, uregulowań przyjętych w szkole i praktycznego stosowania tych uregulowań przez nauczycieli) sąznaczki typu "3", "4" jak i "+", " -".
Uważam też, że nie ma żadnych przeciwskazań, by na mocy uregulowań wewnętrznych stosować oznaczniki typu: "bz", "np" z tym, ze podzielam opinię, ze to już ocenianiem nie jest- wiec lepiej byłoby by jakość to z oceniania wydzielić.

Witam, znajdzie mi zapis ustawowy lub wynikający z rozporządzeń MEN, że w trakcie roku szkolnego należy stawiać uczniom stopnie w skali 1-6? Będę wdzięczny, pozdrawiam Stefan

Jest zapis, że wg skali, skalę tę winien wskazywać statut.

Og, w którym miejscu jest zapis o tej skali?

"Mierzalność" oznacza, że mam pewien wzorzec i wszystko, co mierzę porównuję do niego w sposób ilościowy (tak w skrócie). W tym znaczeniu poziom i postęp w opanowaniu wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych nie musi być mierzalny. Ale ok - w opisie jakościowym te "mierzalność" można jakoś uratować.

Pytanie, jak tę "mierzalność" wyegzekwować w przypadku gdy w szkole statut przewiduje oceny opisowe, zarówno bieżące, jak i śródroczne i roczne?

Jeśli już mowa o skali, to czy zamiast skali sześciostopniowej 1-6, mogę zastosować skalę sześciostopniową wyrażoną symbolami: :-(, :-\, :-|, :-/, :-), :-D ?

AnJa, moim zdaniem rozporządzenie określa katalog zamknięty tego, co można wpisywać do dziennika, a nie zakres konieczny. Zwróć uwagę, że nie ma tam zwrotu "w szczególności".