Uznawanie kwalifikacji edukatorskich
W okresie przygotowań do wprowadzenia reformy edukacji w Polsce, w całym kraju zrealizowano wiele szkoleń, w których uczestniczyło kilka tysięcy nauczycieli. Często osoby te otrzymywały świadectwa i dyplomy potwierdzające ich kwalifikacje pod różnymi nazwami: multiplikator, teachers` trainer, moderator, ekspert, promotor itp. W wielu przypadkach kursy i szkolenia, dawały specjalizację w określonej dziedzinie: edukator kadry kierowniczej, edukator kształcenia zawodowego, trener językowy itp. Wraz z wprowadzaniem zmian do systemu oświaty zaistniała potrzeba wykorzystania wiedzy i umiejętności tych osób, uznania ogromnego w wielu przypadkach dorobku i doświadczeń oraz uporządkowania nazewnictwa. Zgodnie z zapisem § 17 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 września 2000 r. w sprawie rodzajów, zasad tworzenia, przekształcania i likwidowania oraz zasad działania placówek doskonalenia nauczycieli (Dz. U. z 2000 r. Nr 85, poz. 956) Minister może uznać ukończone i prowadzone formy doskonalenia zawodowego nauczycieli za ukończenie kursu kwalifikacyjnego przygotowującego do pracy edukatorskiej. Uprzejmie wyjaśniamy, że decyzje pozytywne dotyczą tych wniosków, w których zakres programowy ukończonych form kształcenia ustawicznego odpowiadał wymaganiom, o których mowa w § 16 ust. 1 pkt 1 lit. a) - c) powyższego rozporządzenia. Za edukatorskie uznawane są takie formy doskonalenia zawodowego nauczycieli, które przygotowywały do prowadzenia szkoleń dla dorosłych przy wykorzystaniu metod aktywizujących, zaznajamiały z psychologicznymi i metodologicznymi uwarunkowaniami procesów grupowych i procesów uczenia się dorosłych. Kursy będące podstawą do ubiegania się o uznawanie kwalifikacji edukatorskich były realizowane w oparciu o nowoczesne programy szkoleniowe z uwzględnieniem założeń reformy systemu edukacji a także elementów prawa oświatowego oraz wiedzy o organizacji procesu doskonalenia zawodowego nauczycieli. Minister uznaje kwalifikacje do pracy edukatorskiej na podstawie świadectw potwierdzających ukończenie form doskonalenia przygotowujących w zakresie:
- Specyfiki nauczania dorosłych (znajomość i praktyczne umiejętności wykorzystania współczesnych teorii na temat uczenia się i nauczania dorosłych)
- Umiejętności psychologicznych w pracy edukatora (komunikacja interpersonalna i społeczna, rozwiązywanie konfliktów, zachowania asertywne, profesjonalna prezentacja, udzielanie informacji zwrotnej, diagnoza własnego stylu uczenia się)
- Pracy z grupą (proces grupowy, gry, role grupowe, metody i techniki pracy grupowej, zawieranie kontraktów)
- Organizacji procesu doskonalenia (diagnozowanie potrzeb, rozwój zawodowy nauczyciela, zarządzanie projektami edukacyjnymi, planowanie i programowanie szkoleń, metody ewaluacji)
- Kompetencji instytucjonalnych w pracy edukatora (prawo oświatowe, zarządzanie, system oświaty i system doskonalenia - uwarunkowania finansowe i prawne).
Istotnym elementem potwierdzającym przygotowanie do pracy edukatorskiej jest przeprowadzenie szkoleń z nauczycielami i odbycie praktyk edukatorskich. Pozytywnie rozpatrywane są te wnioski, w których znajduje się potwierdzenie uczestnictwa w formach doskonalenia obejmujących zakres programowy kursu edukatorskiego. Nie spełnia tych wymogów program "Nowa Szkoła" - mimo, że na świadectwach nazwany został kursem edukatorskim. Projekt "Nowa Szkoła" był kaskadowym szkoleniem wprowadzającym najważniejsze elementy nowego systemu szkolnego. Zakres programowy tego kursu obejmował następujące moduły:
- Integracja międzyprzedmiotowa
- Ocenianie wewnątrzszkolne
- Projektowanie programów
- Wewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli (WDN).
Uczestnicy programu "Nowa Szkoła" otrzymali częściowe przygotowanie edukatorskie: moduł WDN wszyscy a w grupach 100/1 i 100/2 - 35 godzinny moduł wstępny "Komunikacja, elementy pracy z grupą". Ubiegając się o uznanie kwalifikacji do pracy edukatorskiej absolwenci programu "Nowa Szkoła" powinni dołączyć potwierdzenie ukończenia innych form uzupełniających brakujące moduły z ramowego programu kursu edukatorskiego. Minister nie uznaje kwalifikacji edukatorskich na podstawie oświadczeń i deklaracji zainteresowanej osoby a jedynie na podstawie dokumentów potwierdzających profesjonalne przygotowanie do prowadzenia szkoleń dla nauczycieli. Udział w jednodniowych seminariach i konferencjach nie jest równoznaczny z uczestnictwem w szkoleniach wielodniowych realizowanych z oderwaniem od pracy. Wprowadzenie do rozporządzenia zapisu o uznawaniu kwalifikacji edukatorskich nabywanych w ramach wcześniej ukończonych form - miało przede wszystkim na celu podnoszenie poziomu kwalifikacji kadr systemu doskonalenia a także jakości pracy w placówkach doskonalenia nauczycieli. Edukator stanowi kadrę pracowniczą systemu doskonalenia nauczycieli a nie kadrę szkoły czy placówki oświatowej. Fakt, że Minister nie uznaje za edukatorskie wielu form typu "Podyplomowe Studia w zakresie konstruowania i ewaluacji programów nauczania" lub kursu "Nowa Szkoła" nie oznacza, że nie docenia wartości tych i innych szkoleń - a oznacza jedynie, że szkolenia te nie spełniają warunków kursu edukatorskiego. Podobnie w przypadku wielu nauczycieli, którzy wystąpili o uznanie kwalifikacji edukatorskich w trakcie procedury ubiegania się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego - nieuznanie kwalifikacji edukatorskich odnosi się tylko do przygotowania edukatorskiego i nie jest oceną wartości zdobytego przez danego nauczyciela wykształcenia i ukończonych form doskonalenia zawodowego nauczycieli. Z satysfakcją należy odnotować troskę nauczycieli o własny rozwój zawodowy. Dyrektor Departamentu Doskonalenia Nauczycieli
w Ministerstwie Edukacji Narodowej | 
