Rada rodziców jako podatnik

Istota interpretacji: Rada rodziców utworzona przez rodziców przedszkolaków, jako ich reprezentant (art. 53 ust. 1 ustawy o systemie oświaty), jest wyłącznie wewnętrznym organem przedszkola. Rada rodziców zatem, będąc społecznym organem opiniodawczym i wnioskodawczym przedszkola, nie jest podmiotem gospodarki narodowej i nie może samodzielnie występować w obrocie prawnym. Nie może więc być uznana za podatnika podatku dochodowego w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ

Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) Minister Finansów zmienia z urzędu interpretację indywidualną wydaną w dniu 19 grudnia 2007 r., Nr IP PB 3/423-269/07-3/KO przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w ten sposób, że stwierdza, iż stanowisko Rady Rodziców przy Przedszkolu Nr (...), przy ulicy (…) w W. (dalej: Rada), przedstawione we wniosku z dnia 1 października 2007 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku Rady z dnia 1 października 2007 r. wynika, iż została ona utworzona przez rodziców przedszkolaków przy Przedszkolu (publicznym), na podstawie art. 53 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Do kompetencji Rady należy współdziałanie z radą pedagogiczną w zakresie tworzenia programów wychowawczych i edukacyjnych, a także opiniowanie projektów planów finansowych Przedszkola. W celu wspierania działalności statutowej Przedszkola, Rada może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz z innych źródeł. Fundusze te są wydatkowane zgodnie z regulaminem działalności Rady oraz corocznie uchwalanym planem, na cele bezpośrednio związane z działalnością edukacyjno-wychowawczą, tj. m.in. na finansowanie imprez (teatrzyki, koncerty, wycieczki, obchody Dnia Dziecka), zakup pomocy dydaktycznych i inne potrzeby zgłaszane przez kierownictwo placówki.

Rada nie posiada numeru REGON, gdyż zgodnie z pismem Głównego Urzędu Statystycznego Departament Statystyki Przedsiębiorców i Rejestrów Nr SPR-6-53W-182/2002 r. z dnia 28.11.2002 r., m.in. „(...) rady rodziców są społecznymi organami opiniodawczymi i wnioskodawczymi szkół lub przedszkoli, a nie podmiotami gospodarki narodowej. Nie podlegają zatem wpisowi do rejestru REGON”.

Z wniosku wynika, że Rada zatrudnia zleceniobiorców i jest płatnikiem składek ZUS. Rada ma wątpliwości, dotyczące:

1. uznania jej za odrębnego od Przedszkola podatnika w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
2. obowiązku składania do Urzędu Skarbowego rocznego zeznania o wysokości dochodu (straty),
3. zwolnienia jej dochodów od podatku dochodowego od osób prawnych.

Zdaniem Rady jest ona wyłącznie wewnętrznym organem w systemie oświaty i jako wewnętrzny organ Przedszkola w rozumieniu ustawy o systemie oświaty nie może samodzielnie występować w obrocie prawnym, nie ma osobowości prawnej i nie jest odrębną od tej placówki jednostką organizacyjną. Rada nie może być uznana za podatnika podatku dochodowego od osób prawnych i nie jest zobowiązana do składania w Urzędzie Skarbowym rocznego zeznania o wysokości dochodu (straty).

Rada uważa, że dochody podatników, których celem statutowym jest m.in. działalność oświatowa korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego - w części wydatkowanej na ten cel. Bez wątpienia celem statutowym przedszkola jest działalność oświatowa, zatem dochody placówki oświatowej, gromadzone poprzez działalność Rady i w całości przeznaczone na finansowanie działalności Przedszkola, korzystają ze zwolnienia od podatku.

Ponadto do wniosku Rady został dołączony Regulamin Rady Rodziców Publicznego Przedszkola Nr (...) w W., potwierdzający jej cel działania.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając z upoważnienia Ministra Finansów (na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego; Dz. U. Nr 112, poz. 770), wydał w dniu 19 grudnia 2007 r. interpretację indywidualną (Nr IP PB 3-423- 269/07-3/KO), w której stanowisko Rady uznał za nieprawidłowe.

W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Rada posiada statut jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej i jako odrębny podmiot jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przy wydawaniu interpretacji indywidualnej Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wziął pod uwagę, że z przedstawionego Regulaminu Rady wynika, że Rada będąc organem działającym na terenie przedszkola, reprezentującym rodziców dzieci uczęszczających do przedszkola tworzy zorganizowany zespół ludzi do prowadzenia określonej działalności, polegającej na wspieraniu działalności statutowej Przedszkola. Działalność Rady jest niezależna od działalności Przedszkola. Rada dysponuje środkami pieniężnymi gromadzonymi na własnym rachunku bankowym, prowadzi odrębną gospodarkę finansowo - księgowa, w obrocie prawnym może występować jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych i płatnik składek ZUS. Oznacza to, że Rada działająca na terenie Przedszkola Nr (...) w Warszawie posiada wyodrębnioną strukturę organizacyjną.

Takiego typu jednostki należy uznać za jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. Podobne opinie wynikają z literatury prawa podatkowego w tym zakresie. W uzasadnieniu stanowiska powołane zostało także pismo Ministerstwa Finansów z dnia 6 stycznia 1997 r. (znak: ON-7-033-1-IP/97) dotyczące wypełniania formularza NIP-2 i nadawania numerów NIP m. in. komitetom rodzicielskim, radom rodziców i innym organizacjom zrzeszających rodziców uczniów, które prowadzą działalność w szkołach i placówkach oświatowo - wychowawczych. Z pisma Ministerstwa Finansów wynika, że działalność prowadzona przez rady rodziców jest działalnością niezależną od działalności placówki oświatowej i w związku z tym rada rodziców jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z analizy postanowień Regulaminu Rady wynika, że cele statutowe realizowane przez nią związane z działalnością oświatową pokrywają się z celami preferowanymi przez ustawodawcę i w związku z tym dochody z tej działalności podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dochody osiągnięte przez Radę, bez względu na źródło, z jakich dochody te pochodzą, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych, pod warunkiem, że są one przeznaczone na cele statutowe Rady, pokrywające się z celami określonymi w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Skoro dochody Rady podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, to ma ona obowiązek składania zeznań podatkowych CIT-8, zgodnie z art. 27 ust. 1 ww. ustawy.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważa, co następuje:

Zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, minister finansów może z urzędu zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

Przedszkola (publiczne i niepubliczne) funkcjonują na podstawie ustawy o systemie oświaty. Zgodnie z art. 53 ust. 1 tej ustawy w związku z jej art. 3 pkt 1 w przedszkolach działają rady rodziców, reprezentujące ogół rodziców przedszkolaków.

Istota sporu dotyczy podmiotowości prawnopodatkowej w podatku dochodowym od osób prawnych rady rodziców przedszkola publicznego. Na podstawie tego samego stanu faktycznego strony (podatnik i organ podatkowy) dochodzą do odmiennych konkluzji. Zdaniem Rady nie jest ono odrębnym od przedszkola podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Radę należy uznać za podatnika podatku dochodowego od osób prawnych jako jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej.

Należy mieć na uwadze, że pojęcie „jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej” nie zostało zdefiniowane w prawie podatkowym. W doktrynie przyjmuje się, że jednostka tą jest twór społeczny, przejawiający się w postaci zorganizowanej formy działalności ludzkiej, których funkcjonowanie regulują różne gałęzie prawa (por. uchwała SN z dnia 26 stycznia 1996 r. sygn. akt III CZP 111/95 opubl. LEX 23809). Jest to kategoria podmiotów wewnętrznie bardzo zróżnicowana i obejmująca instytucje podmiotowe występujące na gruncie różnych gałęzi prawa. Wypada jednak wskazać, że stosunki prawnopodatkowe są stosunkami o charakterze majątkowym, pieniężnym i koncentrują się wokół majątku podatnika. Dlatego też majątek podatnika należałoby uznać za najistotniejszy element składowy konstrukcji podatnika. Innym równie ważnym elementem podatnika jest posiadanie organów zarządzających, których działania lub zaniechania mogłyby zostać przypisane danemu podmiotowi podatku. Posiadanie bowiem autonomii w sferze majątkowej oraz wyodrębnienia organizacyjnego pozwała na wykonanie obowiązku zapłaty podatku oraz odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe. (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 4 maja 2006 r. sygn. akt I SA/Wr 348/05).

Analiza posiadania podmiotowości prawnopodatkowej w podatku dochodowym od osób prawnych przez rady rodziców wymaga odniesienia się do przepisów ustawy o systemie oświaty.

Zasady tworzenia rady rodziców uchwala - stosownie do art. 53 ust. 2 ustawy o systemie oświaty - ogół rodziców przedszkolaków. Rada uchwała regulamin swojej działalności, który nie może być sprzeczny ze statutem przedszkola (art. 53 ust. 4 ustawy o systemie oświaty) i może występować do dyrektora placówki z wnioskami i opiniami dotyczącymi wszystkich spraw tej placówki (art. 54 ust. 1 ustawy). W celu wspierania działalności statutowej przedszkola rada może - zgodnie z jej art. 54 ust. 8 - gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz z innych źródeł.

Zgodnie z poglądem wyrażonym w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 września 2000 r. sygn. akt I SA 943/00), rada rodziców jest organem społecznym reprezentującym rodziców uczniów (przedszkolaków), ale tylko wewnątrz systemu oświaty, powołanym przepisem art. 53 ustawy o systemie oświaty. Na podstawie art. 57 ust. 1 tej ustawy jest ona upoważniona do występowania z wnioskami i opiniami dotyczącymi wszystkich spraw szkoły (przedszkola), ale tylko do rady szkoły, rady pedagogicznej i dyrektora szkoły.

W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, że rada rodziców utworzona przez rodziców przedszkolaków, jako ich reprezentant (art. 53 ust. 1 ustawy o systemie oświaty), jest wyłącznie wewnętrznym organem przedszkola. Rada rodziców zatem, będąc społecznym organem opiniodawczym i wnioskodawczym przedszkola, nie jest podmiotem gospodarki narodowej i nie może samodzielnie występować w obrocie prawnym. Nie może więc być uznana za podatnika podatku dochodowego w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przy ocenie podmiotowości prawnopodatkowej w podatku dochodowym od osób prawnych nie może być decydujący fakt nadania nr REGON, czy nadanie nr NIP jako konsekwencja uznania za samodzielnego podatnika podatku od towarów i usług. Drugorzędny charakter przesądzający o charakterze jednostki mają także takie okoliczności jak: tożsamość nazw podmiotów, czy też korzystanie przez podmiot z wydzielonego rachunku bankowego (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 4 maja 2006 r. sygn. akt I SA/Wr 348/05).

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Ministra Finansów, stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 grudnia 2007 r. (Nr IP-PB3-423-269/07-2/KO), jest nieprawidłowe.

Zmiana interpretacji indywidualnej dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienionej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-0 13 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu — do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy).

(Interpretacja indywidualna z dnia 06.04.2009 r., sygn. DD6/8213/134/SOH/08/PK-253 - Minister Finansów)