Casus tygodnia

Ustawa o systemie oświaty dokładnie okreś la powierzanie funkcji dyrektora i odwoływanie z niej. Nie zajmuje się natomiast statusem zawodowym dyrektora-nauczyciela co stwarza wiele problemów.

Kadencja dyrektora zwykle upływa z końcem roku szkolnego. Nowy rozpoczynają więc już jako nauczyciele przedmiotu lub zajęć. Okazuje się, że czasami mają kłopoty przy zmianie tego statusu. Niekiedy napotykają nawet trudnoś ci, kiedy chcą się rozstać ze szkołą... Brzmi to paradoksalnie, ale tak w istocie jest.Właśnie z takim problemem nie może się uporać dyrektor Renata C., która pisze między innymi: - Stanowisko dyrektora szkoły powierzono mi do 31 sierpnia, a więc od 1 wrześ nia powinnam podjąć obowiązki nauczyciela języka polskiego. Przez całą kadencję miałam zniżkę godzin - 6 godzin tygodniowo. Resztę mojego etatu, czyli 12 godzin, przekazałam dwóm polonistkom, uzupełniając nie tylko ich pensum, ale nawet dając im godziny ponadwymiarowe. Byłam dyrektorem przez dwie kadencje, a więc siłąrzeczy ta sytuacja już na tyle się utrwaliła, że nie mogłabym odebrać tych godzin moim koleżankom, tym bardziej że w ostatnim roku zmniejszyła nam się liczba oddziałów i jedna z nich nie będzie miała w przyszłym roku szkolnym nawet pełnego pensum. Jest więc oczywiste, że dla mnie nie będzie pełnego wymiaru zajęć i w związku z tym, tak jak inni nauczyciele, powinnam mieć możliwość rozwiązania stosunku pracy z art. 20 KN, a potem ewentualnego zatrudnienia się na ćwiartkę etatu lub przejś cia na emeryturę. Problem jednak w tym, że nie ma kto ze mną rozwiązać stosunku pracy, bo burmistrz mówi, że nie jest do tego uprawniony, gdyż nie jest dyrektorem szkoły, a sama ze sobątakże nie mogę tego zrobić. Wiem, że nie tylko ja stoję przed takim problemem... Dyrektor szkoły jest nauczycielem, o czym dobitnie uświadamia nam art. 38 ust. 1 ustawy o systemie oświaty, mówiący, że stanowisko kierownicze w szkole powierza się nauczycielowi (tylko w określonych przypadkach funkcję tę może piastować nienauczyciel). Kiedy przestaje piastować tę funkcję, nadal nim pozostaje i w związku z tym ma zagwarantowane wszystkie prawa dotyczące między innymi rozwiązywania stosunku pracy. W tym kontekście dlatego tak istotne jest uporządkowanie swojego statusu pracowniczego w chwili podejmowania funkcji dyrektorskiej. Jeżeli funkcję obejmuje nauczyciel z innej szkoły, powinien dopilnować , aby organ prowadzący zawarł z nim stosunek pracy w tej szkole, którą objął. Wówczas nie ma wątpliwoś ci, że w chwili, kiedy przestaje piastować funkcję dyrektora, jest nauczycielem tej szkoły ze wszystkimi tego konsekwencjami. Dyrektor Renata C., na szczęście nie ma problemów z lokalizacją swojego stosunku pracy, gdyż była nauczycielem tej szkoły przed powołaniem jej na to stanowisko. A więc 31 sierpnia 2005 r. przestaje pełnić tę funkcję i 1 września jest tylko nauczycielem tej szkoły. Skoro niemadla niej pełnego wymiaru zajęć, a niewątpliwie spowodowane jest to zmniejszeniem liczby oddziałów, burmistrz w imieniu organu prowadzącego powinien rozwiązać z nią stosunek pracy z dniem 31 sierpnia, chyba że dyrektor Renata C. wystąpiłaby z wnioskiem o przeniesienie jej w stan nieczynny, ale takiego zamiaru nie ma. Mając do dyspozycji tylko 6 godzin jako nauczyciel mianowany nie może wyrazić zgody na ograniczenie zatrudnienia, byłoby to tylko możliwe wówczas, gdyby miała nie mniej niż 9 godzin. Najważniejszy problem, jaki się pojawił w tej sprawie - niemożność rozwiązania stosunku pracy przez burmistrza... - nie istnieje. Aby się jednak o tym przekonać należy sięgnąć do przepisów ogólnych definiujących pojęcie pracodawcy i osoby, która dokonuje czynności z zakresu prawa pracy za tegoż pracodawcę. Zgodnie z art. 3 Kodeksu pracy, pracodawcą jest jednostka organizacyjna, czyli w naszym przypadku szkoła. Z kolei w myś l art. 31 Kp., za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną, czyli szkołę, czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba. W przypadku szkoły niewątpliwie tą osobą jest dyrektor szkoły, a potwierdza to art. 39 ust. 3 ustawy o systemie oświaty, którymówi, że dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami. Dyrektor w szczególności decyduje w sprawach: - zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki, - przyznawania nagród oraz wymierzania kar porządkowych nauczycielom i innym pracownikom szkoły lub placówki, - występowania z wnioskami, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły lub placówki,w sprawach odznaczeń , nagród i innych wyróżnień dla nauczycieli oraz pozostałych pracowników szkoły lub placówki. W stosunku do dyrektora te czynnoś ci, wymienione wyżej, dokonuje organ prowadzący, a w jego imieniu wójt lub burmistrz, przez analogię do powierzonej funkcji. Te kompetencje powierzone sąmu przez art. 5c pkt 2 ustawy o systemie oświaty. Zarówno dla nauczyciela, jak i dyrektora pracodawcąjest szkoła. Dla pierwszego osobą wykonującą czynności w sprawach z zakresu prawa pracy jest dyrektor szkoły, który w przypadku art. 20 KN powołany jest do rozwiązania stosunku pracy. Dla drugiego: wójt, burmistrz lub prezydent miasta, zarząd powiatu, zarząd województwa. To wydaje się oczywiste, ale jak się okazuje nie dla wszystkich. Nie byłoby problemu, gdyby tę incydentalną rolę osoby reprezentującej pracodawcę, czyli szkołę -wójta lub burmistrza, zapisano expressis verbis albo w ustawie o systemie oświaty, albo w Karcie Nauczyciela. Gdyby przyjąć wersję burmistrza, że on nie może rozwiązać stosunku pracy, a tym bardziej dyrektor szkoły sam ze sobą, oznaczałoby to, że tę czynność może dopiero podjąć dyrektor tej szkoły, który zacznie zarządzać szkołą od 1 września. W związku z tym, że rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem może nastąpić tylko z końcem roku szkolnego, po uprzednim 3-miesięcznym wypowiedzeniem (z wyjątkiem placówek nieferyjnych) - dyrektor Renata C. pracując tylko 6 godzin tygodniowo byłaby formalnie zatrudniona w pełnym wymiarze pobierając pełne wynagrodzenie. W pozostałej części pensum byłaby do dyspozycji dyrektora. Oczywiście istnieje możliwość rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron w każdym czasie, ale oznaczałoby to pozbawienie nauczycielki, będącej dotychczas dyrektorem szkoły, odprawy w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodajmy, w sytuacji kiedy były przesłanki rozstania się z nauczycielką z art. 20 ust. 1 pkt 2 KN. Dlatego jedynym racjonalnym zachowaniem się burmistrza w tej sytuacji jest rozwiązanie przez niego stosunku pracy.

http://www.glos.pl/arch.php?idg=45&id=100521