Zmiany
demograficzne i organizacyjne w szkolnictwie a finanse JST –
sposoby przeciwdziałania niekorzystnym zjawiskom.
Wojciech Magdoń, Ekspert ds. Rozwoju Produktów, VULCAN.
Wojciech Magdoń
przedstawił związek pomiędzy zmianami demograficznymi a
dochodami samorządów. Powołując się na prognozy demograficzne
GUS na lata 2010 – 2035 wykazał, iż w latach 2012-2015
zaobserwujemy wzrost liczby dzieci w wieku od 3 do 5 lat, jest
to tzw. echo wyżu lat 80., następnie jednak sytuacja się zmieni.
Jak wynika z cytowanego fragmentu „Raportu o stanie edukacji
2010” tendencja spadkowa będzie się utrzymywać.
Po przedstawieniu
sytuacji demograficznej na najbliższe lata, prowadzący skupił
się na jej wpływie na system szkolnictwa. W związku z tym, iż w
roku 2011 z polskich szkół ubędzie aż 164 000 uczniów konieczne
wydają się działania restrukturyzacyjne. Jako że niż
demograficzny ma wpływ na wysokość subwencji otrzymywanej przez
JST, niezbędne okazują się zmiany w organizacji placówek. Mimo
to, niektóre samorządy nadal powstrzymują się od podjęcia
konkretnych kroków. Powodują nimi wg Wojciecha Magdonia chęć
uniknięcia większego bezrobocia, przekonanie o poprawie jakości
nauczania w mniejszych oddziałach, opór społeczny, jaki
napotykają plany restrukturyzacji, a także prawo oświatowe.
Zaproponował on zatem rozwiązanie oparte na racjonalizacji
wydatków oświatowych, na które składa się racjonalizacja sieci
szkół oraz standaryzacja zatrudnienia. Omawiając lokalne
standardy zatrudnienia przedstawił krótko system negocjacyjny,
który prowadzi do „błędnego koła zaufania” i nie rozwiązuje
istniejących problemów oraz systemy zobiektywizowane. W tych
ostatnich wyróżnił bon oświatowy finansowy, związany z limitem
środków do dyspozycji, otrzymanych przez szkołę oraz bon
oświatowy organizacyjny, dotyczący limitu etatów. Zdaniem
Magdonia dużo większe korzyści płyną z ostatniej propozycji.
Jasne kryteria zmniejszają ilość możliwych konfliktów na linii
dyrekcja – samorząd, a placówki są bardziej elastyczne
organizacyjnie w stosunku do sytuacji demograficznej. Na koniec
poruszono krótko kwestię likwidacji szkół. Prelegent
podkreślając, iż należy stawiać na jakość nie ilość, zakończył
prezentację cytatem Jana Wróbla: „Nie jest celem edukacji
płacenie nauczycielom po to, aby mieli pracę ani szkołom, aby
były”.
|