Wykorzystanie wyników ewaluacji szkół do budowania polityki oświatowej na poziomie lokalnym.
 Dr hab. inż. arch. Aleksander Noworól, prof. UJ.

Pobierz prezentację (pdf)

Prof. Aleksander Noworól w swoim wykładzie przedstawił wyniki ekspertyzy dotyczącej wykorzystania raportu ewaluacyjnego w procesie zarządzania w oświacie. Na początku przypomniał, że celem ewaluacji jest m.in. stymulowanie rozwoju szkół i wpływ na tworzenie polityki oświatowej, a jej zakres merytoryczny obejmuje efekty uczniów i nauczycieli, procesy zachodzące w szkołach, funkcjonowanie szkoły w środowisku i zarządzanie szkołą. Proces ewaluacji jest w Polsce usankcjonowany przez ustawę i rozporządzenie ministra, zakańcza go sporządzenie raportu ewaluacyjnego. Ekspertyza miała za zadanie zweryfikować dwie hipotezy badawcze mówiące, że najważniejsze elementy lokalnej polityki oświatowej zostały ukierunkowane zapisami rozporządzenia o ewaluacji oraz że organ prowadzący ma możliwość szczegółowej i syntetycznej oceny placówki po zapoznaniu się z treścią raportu ewaluacyjnego. Funkcją tego raportu jest dostarczenie informacji i wniosków na temat funkcjonowania placówki a jego celem przyczynienie się do jej rozwoju, podsumowuje on ewaluację i przedstawia jej wynik, który mierzony jest stopniem spełnienia postawionych szkołom wymagań.

W kolejnej części prezentacji prof. Noworól przeszedł do przypomnienia założeń i elementów lokalnej polityki oświatowej. Wyraża się ona w działaniach lokalnej administracji państwowej w obszarach takich jak m.in. określanie sieci szkół, nadzór na spełnianiem obowiązku szkolnego, polityka kadrowa wobec dyrektorów, utrzymanie i zapewnienie zaplecza lokalowego i materialnego dla szkół. Polega  na rekomendowaniu wariantu realizacji celów określonych w strategii definiującej pożądany, przyszły stan oświaty. Jej instrumenty można podzielić na planistyczne, organizacyjne, bieżącego zawiadywania oraz monitoringu i kontroli stanu jej realizacji, jednym z których jest raport ewaluacyjny. Do aspektów lokalnej polityki oświatowej w zakresie planowania należy określanie lokalnych priorytetów oświatowych, formułowanie wizji i szczegółowych celów lokalnej oświaty, określenie lokalnych standardów edukacyjnych oraz koordynacja polityki oświatowej z politykami innych obszarów. Najważniejszymi celami edukacji, do których dążyć powinny działania władz są: zaszczepianie uczniom potrzeby kreatywności, stworzenie w nich granic etycznych w świecie zmieniających się granic politycznych i przygotowanie do aktywnego życia w społeczeństwie obywatelskim. Organizacyjne aspekty lokalnej polityki oświatowej to zarządzanie siecią szkół, polityka inwestycyjna oraz tworzenie powiązań między organizacjami, natomiast w zakresie bieżącego zawiadywania leży zapewnienie ciągłego rozwoju nauczycieli i uczniów. Wyrównywanie szans edukacyjnych, tworzenie warunków do kształcenia, kształtowanie postaw społecznych, rozwijanie współpracy szkoły z innymi lokalnymi instytucjami, zapewnienie poziomu kadry kierowniczej oświaty i finansowania szkół oraz usuwanie dysproporcji należą do instrumentów lokalnej polityki oświatowej w tym jej aspekcie.

Prelegent przeszedł w ostatniej części wystąpienia do prezentacji wniosków ekspertyzy dotyczącej raportu ewaluacyjnego. W sferze planowania należy dokonać diagnozy adekwatności i ewentualnej rekonstrukcji celów i zadań polityki poprzez parametryzacje pożądanych rezultatów oraz uszczegółowienie bądź eliminacje planowanych działań. W obszarze korelacji z innymi politykami potrzeba diagnozy ich skuteczności, możliwości wpływania szkoły na nie oraz poziomu współpracy między nimi a szkołą, natomiast w obszarze standardów edukacyjnych trzeba zdiagnozować poziom ich implementacji. Kolejne wnioski szczegółowe można pogrupować na te w sferze organizowania: raporty pozwalają analizować warianty lokalizacji szkół i antycypować ich skutki społeczne a także zwiększyć poziom integracji placówek oświatowych z innymi, i na te w sferze bieżącego zawiadywania: raporty wpływają na standardy rekrutacji kadry kierowniczej, finansowanie szkół i usuwanie dysproporcji między nimi. Głównym wnioskiem ekspertyzy jest pozytywna weryfikacja hipotez badawczych przedstawionych na początku prezentacji.