|
Podstawa prawna
Komentarz
Nauczyciele podlegający ocenie.
art. 6a ust. 1 zd. 1 ustawy – praca nauczyciela, z wyjątkiem pracy nauczyciela stażysty, podlega ocenie
art.1 ustawy – określa krąg osób, podlegającym przepisom Karty Nauczyciela
I.
Wskazany przepis art. 6a ustanawia zasadę, w myśl której praca nauczycieli podlega ocenie. Zgodnie z przepisami Karty Nauczyciela (art. 6a ust. 1 w zw. z art. 3 pkt 1 w zw. z art. 1 ust. 1) ocenie podlega praca nauczycieli, wychowawców oraz innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w:
- publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz zakładach kształcenia i placówkach doskonalenia nauczycieli,
art. 6a ust. 13 ustawy - praca nauczyciela zatrudnionego w przedszkolu, placówce lub szkole, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy, podlega ocenie
art. 91a ust. 3 ustawy - do nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1a ustawy, mają zastosowanie przepisy rozdziałów 2-4
II.
Ponadto, na mocy art. 6a ust. 13 ustawy, oceny pracy można dokonywać w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w:
- przedszkolach publicznych, szkołach i placówkach publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego,
- przedszkolach niepublicznych, niepublicznych placówkach kształcenia i doskonalenia nauczycieli oraz szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych.
Zgodnie zaś z dyspozycją art. 91a ust. 3 ustawy, przepisy dotyczące oceny pracy stosuje się również do nauczycieli zatrudnionych w publicznych szkołach i szkolnych punktach konsultacyjnych przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej.
III.
Praca nauczyciela podlega ocenie bez względu na wymiar czasu pracy, w jakim zatrudniony jest nauczyciel. Wynika to z art. 91 ust. 1 ustawy, który wyłącza zastosowanie pewnych przepisów ustawy w odniesieniu do nauczycieli zatrudnionych w wymiarze niższym niż ½ obowiązującego wymiaru zajęć.
IV.
Nauczyciele, wychowawcy oraz pozostali pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w innych placówkach niż wskazane powyżej (pkt I i II) – nie podlegają ocenie pracy. Wynika to stąd, że do nauczycieli tych (wychowawców i innych pracowników pedagogicznych) przepisy Karty Nauczyciela stosuje się tylko w zakresie określonym przez tę ustawę, o czym stanowi art. 1 ust. 2 Karty Nauczyciela. Jednak przepis art. 6a przywołanej ustawy daje podstawy do dokonywania oceny pracy tylko w odniesieniu do nauczycieli wskazanych powyżej w pkt II. Nie ma natomiast w art. 6a takiego przepisu w stosunku do pozostałych nauczycieli, wymienionych w art. 1 ust. 2 ustawy. Również przepisy art. 91a nie dają do tego podstaw. Wobec tego, przepisów dotyczących oceny pracy nie stosuje się do:
- nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych zatrudnionych na stanowiskach, na których wymagane są kwalifikacje pedagogiczne, w: urzędach organów administracji rządowej, kuratoriach oświaty, specjalistycznej jednostce nadzoru, Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz okręgowych komisjach egzaminacyjnych, organach sprawujących nadzór pedagogiczny nad zakładami poprawczymi, schroniskami dla nieletnich, rodzinnymi ośrodkami diagnostyczno-konsultacyjnymi oraz szkołami przy zakładach karnych;
- nauczycieli urlopowanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z póź. zm.)
- pracowników zatrudnionych u pracodawców nie wymienionych w ustawie, pełniących funkcję instruktorów praktycznej nauki zawodu oraz kierowników praktycznej nauki zawodu,
- pracowników zatrudnionych w Ochotniczych Hufcach Pracy.
V.
Należy podkreślić, że przepisów dotyczących dokonywania oceny pracy nie stosuje się do nauczycieli stażystów. A zatem ocenie podlega praca nauczycieli posiadających stopnie awansu: nauczyciela kontraktowego, mianowanego i dyplomowanego.
Cel dokonywania oceny pracy nauczyciela.
§ 2 ust. 6 rozporządzenia - kryterium oceny pracy nauczyciela stanowi stopień realizacji zadań określonych w art. 6 Karty Nauczyciela i art. 4 ustawy, zadań statutowych szkoły oraz obowiązków określonych w art. 42 ust. 2 Karty Nauczyciela - ustalony w wyniku sprawowanego nadzoru pedagogicznego
art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z póź. zm.) - nadzór pedagogiczny polega (m. in.) na ocenianiu stanu i warunków działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół, placówek i nauczycieli
art. 35 ust. 4 ustawy o systemie oświaty - dyrektor szkoły lub placówki oraz inni nauczyciele zajmujący stanowiska kierownicze, sprawują nadzór pedagogiczny w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w tych szkołach i placówkach
Dokonywanie oceny pracy nauczyciela ma na celu kontrolę tego, w jakim stopniu nauczyciel realizuje powierzone mu obowiązki.
Dokonywanie oceny pracy nauczyciela jest czynnością z zakresu nadzoru pedagogicznego. Nadzór pedagogiczny polega bowiem m. in. na ocenianiu stanu i warunków działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej nauczycieli (art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie oświaty). Zadania związane z wykonywaniem nadzoru pedagogicznego w stosunku do nauczycieli wykonuje dyrektor szkoły (placówki) zatrudniającej nauczycieli (art. 35 ust. 4 ustawy o systemie oświaty). Jak wynika z § 3 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 sierpnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a także kwalifikacji osób, którym można zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz (Dz. U. Nr 67, poz. 759) dyrektor szkoły (placówki) nadzór ramach sprawowania nadzoru pedagogicznego gromadzi informacje o pracy nauczycieli w celu dokonywania oceny ich pracy.
Dodać jeszcze można, że w obowiązującym stanie prawnym nawiązanie z nauczycielem stosunku pracy na podstawie mianowania nie jest bezpośrednio uzależnione od posiadania przez nauczyciela pozytywnej oceny pracy. Do kwietnia 2000 r. ocena pracy wpływała na sposób nawiązania z nauczycielem stosunku pracy - nauczyciel mógł być zatrudniony na podstawie mianowania, jeśli w określonym czasie uzyskał pozytywną ocenę pracy.
Aktualnie, zatrudnianie na podstawie mianowania uzależnione jest od posiadania przez nauczyciela określonego stopnia awansu zawodowego.
Wystąpienie z inicjatywą dokonania oceny pracy.
art. 6a ust. 1 zd. 2 ustawy - ocena pracy nauczyciela może być dokonana (…) z inicjatywy dyrektora szkoły lub na wniosek:
1) nauczyciela;
2) organu sprawującego nadzór pedagogiczny;
3) organu prowadzącego szkołę;
4) rady szkoły;
5) rady rodziców.
art. 6a ust. 13 ustawy - praca nauczyciela zatrudnionego w przedszkolu, placówce lub szkole, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy, podlega ocenie w każdym czasie na jego wniosek, a także z inicjatywy dyrektora lub na wniosek organu prowadzącego
We wskazanym przepisie art. 6a określony został krąg podmiotów, mających uprawnienie do wystąpienia z inicjatywą dokonania oceny pracy nauczyciela. Otóż ocenę pracy nauczyciela może dokonać z własnej inicjatywy dyrektor szkoły – jako organ dokonujący oceny pracy.
Ponadto, wniosek o dokonanie oceny pracy nauczyciela mogą zgłosić do dyrektora:
- sam nauczyciel, którego praca ma być oceniana
- organ sprawujący nadzór pedagogiczny
- organ prowadzący szkołę
- rada szkoły
- rada rodziców
Z brzmienia omawianego przepisu wynika, że ilekroć któryś z uprawnionych organów złoży stosowny wniosek, to dyrektor zobowiązany jest do dokonania oceny pracy nauczyciela. Dyrektor nie ma zatem swobody w zakresie uwzględnienia(bądź nieuwzględnienia) wniosku. Zgłoszenie wniosku wymaga od dyrektora podjęcia odpowiedniej procedury związanej z oceną pracy nauczyciela. Potwierdza to treść art. 6a ust. 2 ustawy, który w sposób stanowczy określa, że dyrektor szkoły jest obowiązany dokonać oceny pracy nauczyciela w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku.
Dokonanie oceny pracy nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach publicznych, szkołach i placówkach publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz w przedszkolach niepublicznych, niepublicznych placówkach kształcenia i doskonalenia nauczycieli oraz szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych następuje:
- na wniosek nauczyciela
- z inicjatywy dyrektora szkoły
- na wniosek organu prowadzącego.
Terminy.
art. 6a ust. 1 zd. 2 ustawy - ocena pracy nauczyciela może być dokonana w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie roku od dokonania oceny poprzedniej lub oceny dorobku zawodowego
art. 6a ust. 2 ustawy - dyrektor szkoły jest obowiązany dokonać oceny pracy nauczyciela w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku
§ 3 ust. 1 rozporządzenia - oceny pracy nauczyciela dokonuje się w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w art. 6a Karty Nauczyciela, z tym że ocena może być dokonana nie wcześniej niż po upływie roku od oceny poprzedniej lub oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu.
art. 6a ust. 13 ustawy - praca nauczyciela zatrudnionego w przedszkolu, placówce lub szkole, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, podlega ocenie w każdym czasie (…)
I.
W zasadzie – jak wynika z omawianego przepisu – ocena pracy nauczyciela może być dokonana w każdym czasie.
Należy jednak w pierwszej kolejności zauważyć, że ustawa wyznacza częstotliwość dokonywania oceny pracy nauczyciela, poprzez określenie minimalnego czasu, jaki musi upłynąć pomiędzy kolejnymi ocenami. Zgodnie z art. 6a ust. 1 zd. 2 ustawy – pomiędzy kolejnymi ocenami pracy nauczyciela musi upłynąć co najmniej 1 rok (kalendarzowy). Podjęcie czynności związanych z dokonywaniem oceny pracy w terminie wcześniejszym jest niedopuszczalne.
Ocena pracy nie może być dokonana także wówczas, jeśli nie upłynął 1 rok od czasu dokonania oceny dorobku zawodowego nauczyciela kończącego staż; oceny dokonywanej do celów związanych z uzyskaniem kolejnego stopnia awansu zawodowego.
Reasumując: ocena pracy nauczyciela nie może być dokonana wcześniej niż po upływie roku od dnia dokonania poprzedniej oceny pracy lub od dnia dokonania oceny dorobku zawodowego za okres stażu.
Datą dokonania oceny będzie data ustalenia tej oceny przez dyrektora.
Ocena pracy nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach publicznych, szkołach i placówkach publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz w przedszkolach niepublicznych, niepublicznych placówkach kształcenia i doskonalenia nauczycieli oraz szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych może zostać dokonana w każdym czasie.
art. 6a ust. 2 ustawy - dyrektor szkoły jest obowiązany dokonać oceny pracy nauczyciela w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku (…)
§ 3 ust. 2 rozporządzenia- do 3 miesięcznego do dokonania oceny, nie wlicza się okresów usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela trwającej dłużej niż miesiąc i okresów ferii wynikających z przepisów w sprawie organizacji roku szkolnego.
II.
Przepisy określają również termin, w jakim ocena pracy powinna być dokonana. Termin ten wynosi 3 miesiące- w przypadku dokonywania oceny na wniosek uprawnionych podmiotów. Przy obliczaniu tego 3 – miesięcznego okresu nie uwzględnia się okresów usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela trwającej dłużej niż jeden miesiąc i okresów ferii wynikających z przepisów w sprawie organizacji roku szkolnego (§ 3 ust. 2 rozporządzenia).
Zawsze jednak trzeba mieć na uwadze to, że ocena pracy nie może zostać dokonana przed upływem roku od dnia dokonania poprzedniej oceny lub od dnia oceny dorobku zawodowego nauczyciela.
Organ dokonujący oceny pracy.
art. 6a ust. 5 ustawy - oceny pracy nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły (…)
§ 2 ust. 1- ust. 5 rozporządzenia – szczegółowe określenie podmiotów dokonujących oceny pracy we wskazanych przypadkach
Generalnie- oceny pracy nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły, w której jest zatrudniony nauczyciel. Do dyrektora bowiem należy sprawowanie nadzoru pedagogicznego w szkole, a dokonywanie oceny pracy jest czynnością mieszczącą się w ramach tego nadzoru.
Jedynie w przypadkach, gdy dyrektorem szkoły jest osoba nie posiadająca kwalifikacji pedagogicznych - oceny pracy nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły w porozumieniu z nauczycielem zajmującym inne stanowisko kierownicze i sprawującym w tej szkole nadzór pedagogiczny.
Przepisy regulują również pewne szczególne sytuacje związane z dokonywaniem pracy nauczyciela. Te szczególne przypadki dotyczą nauczycieli uzupełniających obowiązkowy wymiar zajęć w innej szkole (placówce) oraz nauczycieli-doradców metodycznych.
I tak, w przypadku uzupełniania przez nauczyciela tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć na podstawie art. 22 ust. 1 Karty Nauczyciela - oceny pracy nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły, w której zatrudniony jest nauczyciel, w porozumieniu z dyrektorem szkoły, w której nauczyciel uzupełnia obowiązkowy wymiar zajęć.
Natomiast ocena pracy nauczyciela doradcy metodycznego dokonywana jest przez dyrektora szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony, z tym, że wymagane jest ponadto uzyskanie oceny pracy dokonanej przez dyrektora właściwej placówki doskonalenia nauczycieli, w zakresie dotyczącym wykonywania funkcji doradcy metodycznego.
Obowiązek informowania nauczyciela.
§ 3 ust. 3 rozporządzenia - w przypadku dokonywania oceny pracy z inicjatywy dyrektora szkoły, organu sprawującego nadzór pedagogiczny, organu prowadzącego szkołę, rady szkoły lub rady rodziców, dyrektor szkoły powiadamia o tym na piśmie nauczyciela co najmniej na miesiąc przed dokonaniem oceny.
Przepis ten nakłada na dyrektora szkoły obowiązek poinformowania nauczyciela o dokonywaniu oceny jego pracy w każdym przypadku, gdy ocena pracy nauczyciela następuje:
- z inicjatywy dyrektora szkoły
- na wniosek organu sprawującego nadzór pedagogiczny
- na wniosek organu prowadzącego szkołę
- na wniosek rady szkoły
- na wniosek rady rodziców.
Jak wynika z powyższego – obowiązek informowania o dokonywaniu oceny nie istnieje – z oczywistych powodów - jeśli ocena pracy dokonywana jest na wniosek nauczyciela.
O dokonywaniu oceny pracy dyrektor powinien zawiadomić nauczyciela w formie pisemnej, w terminie co najmniej miesięcznym przed dokonaniem oceny. Termin ten służy nauczycielowi ewentualnego. in. do ewentualnego podjęcia czynności i zgłoszenia wniosków, do których jest uprawniony na podstawie przepisów regulujących dokonywanie oceny pracy.
Kryteria oceny pracy.
Art. 4, art. 6, art. 42 ust. 2 ustawy – określają zadania i obowiązki nauczyciela, których realizacja brana jest pod uwagę przy dokonywaniu oceny pracy
§ 2 ust. 6-8 rozporządzenia – określają kryteria, według których dokonywana jest ocena pracy nauczyciela
Ocena pracy nauczyciela dokonywana jest pod kątem realizacji przez nauczyciela obowiązków wynikających z przepisów Karty Nauczyciela oraz przepisów statutu szkoły (placówki), w której zatrudniony jest nauczyciel. Kryterium oceny pracy nauczyciela jest – ustalony w ramach nadzoru pedagogicznego – stopień realizacji wskazanych zadań. I tak, przy ocenie pracy nauczyciela brana jest pod uwagę:
- rzetelność w realizacji zadań związanych z powierzonym nauczycielowi stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą;
- stopień realizacji obowiązku wspierania każdego ucznia w jego rozwoju oraz dążenia do pełni własnego rozwoju osobowego.
- stopień realizacji obowiązku kształcenia i wychowywania młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;
- stopień realizacji dbałości o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów
(powyższe obowiązki określa art. 6 ustawy)
- stopień realizacji obowiązku kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską z poszanowaniem godności osobistej ucznia (art. 4 ustawy)
- stopień realizacji w ramach ustalonego czasu pracy (art. 42 ust. 2 ustawy):
- zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz,
- innych czynności i zajęcia wynikających z zadań statutowych szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem zajęć edukacyjnych, opiekuńczych i wychowawczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania uczniów,
- zajęć i czynności związanych z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
Przepis § 2 ust. 8 rozporządzenia wymienia, w sposób przykładowy, czynniki (kwestie) uwzględniane przy dokonywaniu oceny pracy. Zgodnie z tym przepisem przy dokonywaniu oceny pracy dyrektor szkoły bierze pod uwagę:
1) poprawność merytoryczną i metodyczną prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prawidłowość realizacji innych zadań zawodowych wynikających ze statutu szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony, kulturę i poprawność języka, pobudzanie inicjatywy uczniów, zachowanie odpowiedniej dyscypliny uczniów na zajęciach,
2) zaangażowanie zawodowe nauczyciela (uczestnictwo w pozalekcyjnej działalności szkoły, udział w pracach zespołów nauczycielskich, podejmowanie innowacyjnych działań w zakresie nauczania, wychowania i opieki, zainteresowanie uczniem i jego środowiskiem, współpraca z rodzicami),
3) aktywność nauczyciela w doskonaleniu zawodowym,
4) działania nauczyciela w zakresie wspomagania wszechstronnego rozwoju ucznia, z uwzględnieniem jego możliwości i potrzeb,
5) przestrzeganie porządku pracy (punktualność, pełne wykorzystanie czasu lekcji, właściwe prowadzenie dokumentacji).
Istotne jest również to, że przepisy rozporządzenia określają (§ 2 ust. 7) kwestie, które nie mogą mieć wpływu na ocenę pracy nauczyciela. Dokonanie oceny musi więc nastąpić w oderwaniu wymienionych kwestii. Otóż w ocenie pracy nauczyciela nie mogą być brane pod uwagę:
- przekonania religijne nauczyciela,
- poglądy polityczne nauczyciela,
- fakt odmowy wykonania przez nauczyciela polecenia służbowego, gdy odmowa taka wynikała z uzasadnionego przekonania nauczyciela, iż wydane polecenie było sprzeczne z dobrem ucznia, dobrem służby albo dobrem publicznym.
Przedstawione uregulowanie chroni prawa i wolności obywatelskie gwarantowane przez Konstytucję oraz zapobiega dyskryminacji.
Opinia doradcy metodycznego.
§ 4 rozporządzenia - na wniosek nauczyciela dyrektor szkoły zasięga, a z własnej inicjatywy dyrektor szkoły może zasięgnąć, opinii na temat pracy nauczyciela właściwego doradcy metodycznego, a w przypadku braku takich możliwości - innego nauczyciela dyplomowanego lub mianowanego, natomiast w przypadku nauczyciela zakładu kształcenia nauczycieli - opiekuna naukowo-dydaktycznego. Opinie te powinny być wyrażone na piśmie
W czasie dokonywania oceny pracy istnieje możliwość zasięgnięcia przez dyrektora opinii na temat pracy ocenianego nauczyciela. O opinię w przedmiotowej sprawie dyrektor może zwrócić się do doradcy metodycznego. Dopiero, gdy zasięgnięcie opinii doradcy metodycznego jest niemożliwe – o opinię można zwrócić się do innego nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego.
W przypadku dokonywania oceny nauczyciela zakładu kształcenia nauczycieli - o opinię na temat pracy nauczyciela można zwrócić się do opiekuna naukowo-dydaktycznego.
Zwrócenie się przez dyrektora o opinię na temat pracy nauczyciela zależy od uznania dyrektora – co oznacza, że dyrektor może się zwrócić o tę opinię, o ile uzna ją za potrzebną przy dokonywaniu oceny.
Jednakże oceniany nauczyciel posiada prawo zgłoszenia wniosku o sporządzenie przez doradcę metodycznego (nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego, opiekuna naukowo-dydaktycznego) opinii w przedmiocie pracy tego nauczyciela. Wniosek taki dyrektor obowiązany jest uwzględnić, tzn. w przypadku zgłoszenia wniosku przez ocenianego nauczyciela, dyrektor bezwzględnie musi zwrócić się do właściwego podmiotu o tę opinię.
Opinia dotycząca pracy nauczyciela, sporządzona przez doradcę metodycznego (nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego, opiekuna naukowo-dydaktycznego) powinna mieć formę pisemną.
Opinia samorządu uczniowskiego.
art. 6a ust. 5 ustawy - oceny pracy nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły, który przy jej dokonywaniu może zasięgnąć opinii samorządu uczniowskiego
Przy dokonywaniu oceny pracy nauczyciela dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii samorządu uczniowskiego. Decyzja co do zasięgnięcia opinii samorządu uczniowskiego zależy wyłącznie od dyrektora dokonującego oceny. Nie jest ona obowiązkowa.
Zapoznanie nauczyciela z projektem oceny pracy.
art. 6a ust. 8 ustawy - ocenę pracy ustala się po zapoznaniu nauczyciela z jej projektem oraz wysłuchaniu jego uwag i zastrzeżeń
§ 5 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia - Dyrektor szkoły jest obowiązany zapoznać nauczyciela z pisemnym projektem oceny i wysłuchać jego uwag i zastrzeżeń. Nauczyciel może zgłosić swoje uwagi na piśmie, jednak nie później niż w ciągu 3 dni od daty zapoznania się z projektem oceny. Na wniosek nauczyciela przy zapoznawaniu go z projektem oceny i wysłuchaniu jego uwag i zastrzeżeń może być obecny przedstawiciel wskazanej przez nauczyciela zakładowej organizacji związkowej.
Obowiązkiem dyrektora jest sporządzenie pisemnego projektu oceny pracy nauczyciela i przedstawienie go nauczycielowi.
Na tym etapie nauczyciel, po zapoznaniu się z projektem oceny, może zgłosić dyrektorowi swoje uwagi i zastrzeżenia. Termin do zgłoszenia tychże uwag wynosi 3 dni licząc od daty zapoznania się nauczyciela z projektem oceny. Uwagi powinny zostać zgłoszone na piśmie.
Przy zapoznawaniu nauczyciela z projektem oceny i wysłuchaniu jego uwag i zastrzeżeń może być obecny przedstawiciel wskazanej przez nauczyciela zakładowej organizacji związkowej.
Z przepisu tego wynika, że dyrektor obowiązany jest osobiście kontaktować się z nauczycielem, tak, by przedstawić nauczycielowi projekt oceny pracy oraz wysłuchać jego uwag i zastrzeżeń.
Zastrzeżenia mogą dotyczyć zwłaszcza kwestii naruszenia zasad i trybu dokonywanej oceny.
Dopiero po zapoznaniu nauczyciela z projektem oceny oraz po wysłuchaniu uwag i zastrzeżeń nauczyciela – możliwe jest ustalenie oceny pracy nauczyciela.
Ustalenie oceny pracy.
art. 6a ust. 4 ustawy - ocena pracy nauczyciela ma charakter opisowy i jest zakończona stwierdzeniem uogólniającym:
1) ocena wyróżniająca;
2) ocena dobra;
3) ocena negatywna.
art. 6a ust. 8 ustawy - ocenę pracy ustala się po zapoznaniu nauczyciela z jej projektem oraz wysłuchaniu jego uwag i zastrzeżeń
Ustalenie oceny pracy może nastąpić dopiero po zapoznaniu nauczyciela z jej projektem oraz wysłuchaniu jego uwag i zastrzeżeń.
W świetle przywołanego przepisu ocena pracy nauczyciela dokonywana jest w sposób opisowy. Oznacza to, że ocena pracy powinna uwzględniać (opisywać) oraz ustosunkować się do realizacji przez nauczyciela zadań, stanowiących punkt wyjścia do dokonywania oceny. W ocenie powinny być zawarte szczegółowe informacje co do kwestii określonych w § 2 ust. 8 rozporządzenia.
Ta opisowa ocena pracy zakończona jest stwierdzeniem uogólniającym, którym może być:
- ocena wyróżniająca
- ocena dobra
- ocena negatywna.
Przepisy nie przewidują innych ocen uogólniających, zatem ocenę uogólniającą musi stanowić jedna ze wskazanych ocen.
Doręczenie karty oceny pracy.
§ 5 ust. 3 rozporządzenia - dyrektor szkoły doręcza nauczycielowi oryginał karty oceny pracy.
Dyrektor szkoły obowiązany jest doręczyć nauczycielowi oryginał karty oceny pracy. Natomiast kopia karty oceny pracy włączana jest do akt osobowych nauczyciela.
Karta oceny pracy sporządzana jest według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia.
Dodać w tym miejscu należy, że ocena pracy nauczyciela nie jest decyzja administracyjną. Nie znajdą wobec tego zastosowania do tej oceny przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Odwołanie od oceny.
art. 6a ust. 9 pkt 1 ustawy – od ustalonej oceny pracy, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia, przysługuje nauczycielowi prawo wniesienia odwołania, za pośrednictwem dyrektora szkoły, do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą;
Nauczyciel ma możliwość odwołania się od ustalonej przez dyrektora oceny pracy do organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Termin do wniesienia odwołania wynosi 14 dni od dnia doręczenia nauczycielowi karty oceny pracy. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem dyrektora szkoły.
Powołanie zespołu oceniającego.
art. 6a ust. 10 – organ rozpatrujący odwołanie powołuje w celu rozpatrzenia odwołania lub wniosku zespół oceniający
W celu rozpatrzenia odwołania od dokonanej oceny pracy organ sprawujący nadzór pedagogiczny powołuje specjalny zespół oceniający, w skład którego wchodzą:
1) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą, jako przewodniczący zespołu,
2) przedstawiciel rady pedagogicznej szkoły,
3) przedstawiciel rodziców wchodzących w skład rady szkoły, a w szkole, w której rada szkoły nie została powołana - przedstawiciel rady rodziców,
4) właściwy doradca metodyczny,
5) przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej wskazanej przez nauczyciela.
W przypadku rozpatrywania odwołania od oceny pracy nauczyciela - konsultanta w skład zespołu oceniającego w skład zespołu oceniającego wchodzą: dwaj przedstawiciele organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą oraz przedstawiciel nauczycieli konsultantów zatrudnionych w danej placówce doskonalenia nauczycieli.
W przypadku odwołania od oceny pracy nauczyciela doradcy metodycznego w skład zespołu oceniającego wchodzi:
1) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą, jako przewodniczący zespołu,
2) przedstawiciel rady pedagogicznej szkoły,
3) przedstawiciel rodziców wchodzących w skład rady szkoły, a w szkole, w której rada szkoły nie została powołana - przedstawiciel rady rodziców,
4) przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej wskazanej przez nauczyciela.
5) przedstawiciela nauczycieli konsultantów zatrudnionych we właściwej placówce doskonalenia nauczycieli.
Odwołanie od oceny pracy nauczyciela zakładu kształcenia nauczycieli rozpatruje zespół oceniający w składzie:
1) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, jako przewodniczący zespołu,
2) przedstawiciel rady programowej,
3) właściwy opiekun naukowo-dydaktyczny,
4) na wniosek nauczyciela - przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej wskazanej przez nauczyciela.
Rozpatrzenie odwołania.
§ 6 ust. 4- ust. 6 rozporządzenia – tryb rozpatrywania odwołania przez zespół oceniający
I.
Odwołanie powinno zostać rozpatrzone w terminie 30 dni od dnia jego wniesienia.
II.
Rozstrzygnięcia zespołu oceniającego (zespół podejmuje decyzję) większością głosów, a w przypadku równej liczby oddanych głosów decyduje przewodniczący zespołu.
III.
W wyniku rozpatrzenia odwołania zespół oceniający może podjąć jedno z następujących rozstrzygnięć:
- podtrzymać ocenę zakwestionowana przez nauczyciela
- ustalić nową ocenę pracy (sądzić należy, że zespół ustali nową ocenę tylko w przypadku, gdy uwzględni zarzuty odwołującego się nauczyciela – wobec czego nowa ocena może być tylko oceną korzystniejszą).
IV.
Od oceny dokonanej przez zespół oceniający nie przysługuje odwołanie.
Wpływ oceny pracy na treść stosunku pracy nauczyciela.
§ 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 maja 2000 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, sposobu obliczania wysokości stawki wynagrodzenia zasadniczego za jedną godzinę przeliczeniową, wykazu stanowisk oraz dodatkowych zadań i zajęć uprawniających do dodatku funkcyjnego, ogólnych warunków przyznawania dodatku motywacyjnego, wykazu trudnych i uciążliwych warunków pracy stanowiących podstawę przyznania dodatku za warunki pracy oraz szczególnych przypadków zaliczania okresów zatrudnienia i innych okresów uprawniających do dodatku za wysługę lat (Dz. U. Nr 39, poz. 455 z póź. zm.)– do ogólnych warunków przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego należy m. in. ocena pracy nauczyciela.
§ 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 września 2001 r. w sprawie trybu i kryteriów przyznawania nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze (Dz. U. Nr 101, poz. 1093 – nagroda (…)może być przyznana nauczycielowi, który posiada wyróżniającą ocenę pracy pedagogicznej (…)
§ 20 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 27 marca 2002 r. w sprawie zasad organizowania kształcenia dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą, wspomagania nauczania historii, geografii i języka polskiego wśród Polonii oraz zakresu świadczeń przysługujących nauczycielom polskim skierowanym w tym celu do pracy za granicą (Dz. U. Nr 44, poz. 409) – o skierowanie do pracy za granicą mogą ubiegać się nauczyciele posiadający (…) co najmniej dobrą ocenę pracy (…)
I. Pozytywna ocena pracy (dobra lub wyróżniająca).
Pozytywna ocena pracy wpływać może na wysokość wynagrodzenia nauczyciela. Jedną z przesłanek przyznania nauczycielowi dodatku motywacyjnego jest bowiem ocena pracy tego nauczyciela (§ 4 pkt 3 rozporządzenia z 11 maja 2000 r.).
Przyznanie nauczycielowi nagrody ministra właściwego do spraw oświaty za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze uzależnione jest od posiadania przez nauczyciela wyróżniającą ocenę pracy.
Możliwość skierowania do pracy za granicą uzależniona jest od spełniania przez nauczyciela określonych wymagań, wśród których znajduje się również wymóg dotyczący posiadania co najmniej dobrej oceny pracy.
art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy - stosunek pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania ulega rozwiązaniu w razie uzyskania negatywnej oceny pracy
art. 27 ust. 3 ustawy - do rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony stosuje się również przepisy art. 23 ust. 1 pkt 3-6
II. Negatywna ocena pracy.
Negatywna ocena pracy powoduje natomiast rozwiązanie z nauczycielem stosunku pracy (art. 23 ust. 1 pkt 5, art. 27 ust. 3 ustawy). Dotyczy to nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania oraz nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Negatywna ocena pracy może podlegać kontroli sądowej. Dzieje się tak w przypadku, gdy nauczyciel, z którym rozwiązano stosunek pracy z powodu uzyskania negatywnej oceny pracy, wystąpi do sądu z powództwem o przywrócenie do pracy. Wówczas, jak wyjaśnił Sąd Najwyższy, sąd pracy kontroluje prawidłowość i rzetelność negatywnej oceny nauczyciela jako przesłanki rozwiązania umowy (wyrok SN z 9 grudnia 1998 r., I PKN 500/98; wyrok SN z 29 czerwca 2000 r., I PKN 710/99).
Ocena pracy nauczycieli religii – uregulowania odrębne.
§ 7 rozporządzenia - Przepisy § 1-6 stosuje się odpowiednio do nauczycieli religii, z tym że organ upoważniony do dokonania oceny ma obowiązek uwzględnić ocenę merytoryczną nauczyciela religii ustaloną przez właściwą władzę kościelną.
Przepisy dotyczące dokonywania oceny pracy stosuje się również do nauczycieli religii. Jedyna odrębność polega na tym, że dyrektor szkoły, dokonując oceny pracy nauczyciela religii, ma obowiązek wziąć pod uwagę ocenę merytoryczną nauczyciela religii ustaloną przez właściwą władzę kościelną. | 
