Sposoby na oświatę

Na dyrektorze ciąży odpowiedzialność za plan, ale to nie on ten plan tworzy

Prawie całe ponaddwugodzinne posiedzenie Komisji Edukacji i Kultury Fizycznej Rady Miasta Krakowa radni poświęcili problemom zarządzania i finansowania krakowską oświatą. Pracownicy Akademii Ekonomicznej przygotowali analizę sytuacji oraz zasugerowali pewne rozwiązania w tym zakresie.

Podczas swojej prezentacji pracownicy Akademii Ekonomicznej wskazali na negatywne aspekty działających w Krakowie Zakładów Ekonomiki Oświaty, które są odpowiedzialne za plany finansowe placówek oświatowych i prowadzą ich księgowość. Ich zdaniem ZEO powodują wydłużenie drogi pomiędzy placówką a decydentem. ZEO tworzą plany finansowe placówek i same je potem rozliczają, przez co dyrektorzy szkół nie identyfikują się ze stworzonymi dla nich planami ani z wydatkowaniem pieniędzy w ramach tych planów. - Na dyrektorze ciąży odpowiedzialność za plan, ale to nie on ten plan tworzy - twierdził Jan Filas, jeden z autorów raportu. Pozytywne strony ZEO, jak przedstawiono podczas prezentacji, to niższy poziom kosztów związanych z obsługą finansowo-księgową szkół, a także możliwość prostszego dokonywania zmian w planach finansowych placówek.

Autorzy raportu zaproponowali 2 rozwiązania. Jedna propozycja to połączenie funkcji organizacyjnych i finansowych na poziomie ZEO - o sprawach organizacyjnych i finansowych decyduje wtedy ten sam podmiot. Wydział Edukacji, którego zadania byłyby w takiej sytuacji ograniczone, pełniłby funkcje związane z tworzeniem standardów, reorganizacją sieci oraz koordynacją działań Zakładów Ekonomiki Oświaty. Drugim rozwiązaniem obecnej sytuacji mogłaby być likwidacja ZEO i wprowadzenie księgowych do szkół.

- Wadą takiego posunięcia jest brak możliwości przejścia wszystkich pracowników z ZEO do szkół, ze względu na ich specjalizację. Trudno też byłoby, przynajmniej na początku, znaleźć od razu dużą liczbę księgowych, którzy znają specyfikę pracy w szkole. Efektem tego wszystkiego byłby okresowy spadek wydajności systemu, a wszystko unormowałoby się po paru latach - wyjaśniał Jan Filas. - Zalety tego rozwiązania to wyższa jakość planowania i wyższa dyscyplina wydatkowania środków oraz przyspieszenie obiegu informacji: wydział - szkoły.

Akademia Ekonomiczna przygotowała również sposoby na redukcję kosztów w oświacie. Między innymi zaproponowano ograniczenie łącznego wymiaru etatu nauczyciela do 1,3 - 1,5, co miałoby obniżyć koszty oraz złagodzić społeczne skutki zwolnień nauczycieli. Inna propozycja zakłada wprowadzenie całkowitego zakazu nauczania dla dyrektorów i wicedyrektorów, a w zamian wdrożenie nowych zasad przyznawania dodatków, co spowodowałoby wzrost zainteresowania zarządzaniem placówką. Kolejną przykładową propozycją jest organizowanie wspólnych zamówień publicznych, co zwiększyłoby efektywność wydatkowania środków.

Brak budżetu zadaniowego w oświacie - tak w skrócie radni podsumowali największą bolączkę systemu zarządzania oświatą w Krakowie. Radni wysłuchali pracowników Akademii Ekonomicznej i postanowili wystąpić do prezydenta z wnioskiem w sprawie zarządzania krakowską oświatą oraz o uwzględnienie przedstawionego komisji raportu. Treść wniosku zostanie ustalona podczas następnego posiedzenia komisji. (SIE)