Dziś kilkunastu emerytowanych nauczycieli złożyło wnioski o świadczenie socjalne. Chyba są przez kogoś podszkoleni (ale czy dobrze), gdyż powołują się na art. 53 ust. 2 Karty Nauczyciela (tam zapisane dla nauczycieli bedących emerytami ... dokonuje sie odpisu 5% emerytur na zfśs) . Twierdzą, że dla nich jest wydzielona kwota na fundusz socjalny i chcą, aby potraktować ich niezależnie od reszty pracowników.

Jak to wygląda formalnie z funduszem w szkole, zwłaszcza w przypadku emerytów?

Odpis dla nauczycieli – emerytów i rencistów

Stosownie do art. 53 ust. 2 Karty Nauczyciela, dla nauczycieli będących emerytami i rencistami dokonuje się odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wysokości 5% pobieranych przez nich emerytur i rent. W związku z tym, w celu naliczenia odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli – emerytów i rencistów, dyrektor szkoły powinien zwrócić się do emerytów i rencistów objętych opieką socjalną, o przedstawienie danych dotyczących wysokości pobieranych przez nich emerytur (rent). Ustalenie tych danych możliwe jest na podstawie rozliczenia z PIT 40A lub na podstawie otrzymywanego przez nauczyciela odcinka emerytury.
Wskazać należy, że środki finansowe na odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli będących emerytami i rencistami planowane są w budżecie państwa i – w ramach subwencji oświatowej – przekazywane jednostkom samorządu terytorialnego (przepis § 2 pkt 10 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 grudnia 2007 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2008 (Dz. U. Nr 247, poz. 1825) stanowi, że „podział części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego jest dokonywany z uwzględnieniem m.in. finansowania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli będących emerytami i rencistami.”).

z:

i

http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/054D5276

Odpowiedź ministra pracy i polityki społecznej

na interpelację nr 726

w sprawie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i możliwości przekazywania odpisu na byłego pracownika do wskazanego zakładu w aktualnym miejscu jego zamieszkania

   W związku z interpelacją posła Jana Walentego Tomaki w sprawie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i możliwości przekazywania odpisu na byłego pracownika do wskazanego zakładu w miejscu jego aktualnego zamieszkania, przesłaną przy piśmie z dnia 31 stycznia br., SPS-023-726, po porozumieniu z ministrem edukacji narodowej, przedstawiam Panu Marszałkowi następującą informację:

   Uprawnienie emerytów i rencistów do korzystania z pomocy socjalnej u ich byłego pracodawcy wynika z regulacji zawartych w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335, ze zm.).

   Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych przewiduje możliwość dokonania zwiększenia funduszu przez pracodawców sprawujących opiekę socjalną nad emerytami i rencistami - byłymi pracownikami, w tym także ze zlikwidowanych zakładów - o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia (stanowiącego podstawę naliczania odpisu na fundusz), na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do tej opieki (art. 5 ust. 5). Jednakże przepis ten ma charakter fakultatywny. Wprowadza on dla pracodawcy jedynie możliwość skorzystania z tego rozwiązania, ale nie obowiązek. W konsekwencji wielu pracodawców tworzących fundusz nie korzysta z tej możliwości, skutkującej koniecznością dodatkowego obciążania kosztów prowadzonej działalności. W takich przypadkach emeryci i renciści korzystają ze świadczeń socjalnych finansowanych z ogólnej puli środków socjalnych utworzonych z obligatoryjnego, corocznego odpisu na przeciętną liczbę pracowników.

   Natomiast w przypadku pracodawców będących placówkami oświatowymi, zasady naliczania obligatoryjnego odpisu na emerytowanych nauczycieli określa art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r., Nr 97, poz. 674, z późn. zm.). Przepis ten zobowiązuje pracodawcę oświatowego do dokonania odpisu na fundusz na te osoby w wysokości 5% pobieranych przez nich emerytur i rent. W przypadku likwidacji szkoły, w której emerytowany nauczyciel był ostatnio zatrudniony, omawiany przepis przewiduje, że obowiązek sprawowania opieki socjalnej nad nim będzie sprawować pracodawca wyznaczony przez organ prowadzący placówkę oświatową (jednostka samorządu terytorialnego).

   W przypadku zmiany miejsca zamieszkania, utrudniającej korzystanie ze świadczeń socjalnych, nauczyciel będący emerytem lub rencistą mógłby ubiegać się o objęcie opieką socjalną w innej szkole, jeśli dyrektor szkoły wyrazi na to zgodę, a organ prowadzący tę szkołę dopuści taką możliwość. W takiej sytuacji istnieje możliwość przekazywania odpisu na tych nauczycieli na mocy porozumień zawartych pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego, w oparciu o art. 46 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966, z późn. zm.). Poza taką możliwością nauczyciele, którzy zmienili miejsce zamieszkania, mogą korzystać z funduszu w szkole, z której przeszli na emeryturę lub rentę - w oparciu o dostępne formy korespondencyjne, uwzględnione w regulaminie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych funkcjonującego w tej szkole (placówce oświatowej). Jednak ostateczne decyzje w tych sprawach mogą podejmować wyłącznie uprawnieni, czyli dyrektor placówki lub organ prowadzący szkołę, którzy są zobligowani obowiązującymi przepisami w omawianym zakresie.

   Pragnę podkreślić, że niezależnie od liczby stosowanych przez pracodawcę wskaźników przy naliczaniu odpisu na fundusz przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz ustawy Karta Nauczyciela wprowadzają zasadę jednego funduszu u pracodawcy. Oznacza to, że fundusz świadczeń socjalnych ma charakter funduszu spożycia zbiorowego, niepodzielnego na ˝podfundusze˝ w zależności od sposobu ich naliczania. Nadmienić przy tym należy, że świadczenia socjalne nie mają charakteru roszczenia ani należności, gdyż ich przyznanie oraz wysokość są uzależnione wyłącznie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby ubiegającej się o pomoc u pracodawcy. Zatem ustawowe prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych nie jest tożsame z gwarancją ich przyznania.

   Sprawowanie opieki socjalnej nad emerytami i rencistami - byłymi pracownikami, co do zasady, należy do obowiązków pracodawcy ostatnio zatrudniającego te osoby. Zatem realizacja prawa emerytów i rencistów do ubiegania się o świadczenia socjalne jest ściśle powiązana z funkcjonowaniem ich ostatniego pracodawcy i tworzeniem przez niego funduszu. Taki pogląd prezentuje również orzecznictwo sądowe, np. w uchwale SN z dnia 15 listopada 1991 r., sygn. I PZP 56/91, OSNC 1992/4/63.

   Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, w mojej ocenie, nie ma możliwości wprowadzenia powszechnej zasady przekazywania, nieobowiązkowego w swoim charakterze, zwiększenia funduszu - w ślad za zmieniającym miejsce zamieszkania emerytem. Wiązałoby się to bowiem z:

   - generalną zmianą charakteru tego naliczenia - z dobrowolnego na obligatoryjne;

   - nałożeniem obowiązku sprawowania opieki socjalnej nad ˝nie swoimi˝ emerytami na innych samodzielnych pracodawców, z których wielu korzysta z ustawowej możliwości całkowitej rezygnacji z tworzenia funduszu w drodze układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania.

   Pragnę uprzejmie wyjaśnić, iż ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych zawiera także rozwiązanie umożliwiające każdemu pracodawcy rozszerzanie - w drodze regulaminu funduszu - uprawnień socjalnych, tj. obejmowanie opieką socjalną osób, które w jego ocenie wymagają socjalnego wsparcia (art. 2 pkt 5).

   Minister

   Jolanta Fedak

   Warszawa, dnia 19 lutego 2008 r.

na AiO też jest mniejszy odpis niż na nauczycieli

Przyznawanie świadczeń oraz wysokości dopłat z Funduszu uzależnione jest od sytuacji życiowej, materialnej i rodzinnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

w 2008 jest tak:

odpis fundusz na jednego pracownika niepedagogicznego - 906,61  zł

odpis dla emeryta i rencisty niepedagogicznego 151,10 zł

odpis dla emeryta nauczyciela (5% pobieranych przez nich emerytur i rent) ok. 850 zł

odpis na nauczyciela - 2281,56 zł

2281,56 - 906,61 (świadczenie urlopowe nauczyciela wynikające z KN) = 1374,95

 z odpisu nauczyciela pozostaje na zfśs 1374,95 zł do podziału zgodnie z regulaminem przyznawania świadczeń z zfśs.

Nuczyciele, pracownicy niepedagogiczni, emeryci i inni uprawnieni korzystają z zfśs na zasadach określonych w regulaminie.

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, a dane o sytuacji życiowej pracownika

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tj. Dz.u. z 1996 r. poz. 70, poz. 335) przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz ustalanie wysokości dopłat z funduszu można uzależnić od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika. Oznacza, to że pracodawca musi uzyskać takie dane dotyczące pracownika - a nawet jego rodziny, żeby ustalić jego prawo do świadczeń. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2002 r.( I PKN 267/2001 OSNP 2004/6 poz. 99) Pracodawca nie narusza dóbr osobistych pracownika (art. 23 kc, art. 47 i art. 51 ust. 1 i 2 Konstytucji), zobowiązując go zgodnie z postanowieniami regulaminu przyznawania zapomóg z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do złożenia zaświadczenia o zarobkach uzyskiwanych u drugiego pracodawcy.
Jednak Sąd Najwyższy precyzuje, że zasady wykonywania tego obowiązku powinny być sprecyzowane w regulaminie funduszu świadczeń socjalnych (wyrok z 20 sierpnia 2001 r. KPIN 579/00: OSNAPiUS z 2003 r. nr 14, poz. 331). W regulaminie należy zatem określić bezpośrednio jakie dane należy przedstawić w celu uzyskania świadczeń albo określić rodzaj dokumentów, które pracownik ma obowiązek przedstawić.
W przypadku żądania danych wrażliwych np. dotyczących leczenia w związku z wnioskiem pracownika o zapomogę na leki pracodawca na podstawie regulaminu funduszu świadczeń socjalnych może żądać przedstawienia recept bądź zaświadczenia lekarskiego. Wydaje się jednak, że pracodawca może mieć tylko wgląd w taką dokumentację, nie może jej zatem umieszczać w aktach osobowych ani przetwarzać.
Jeżeli pracodawca nie tworzy funduszu, a tylko wypłaca świadczenia urlopowe, które nie są uzależnione od kryterium osobistego, pracodawca nie może żądać żadnych dodatkowych danych od pracownika, innych niż wymienione w art. 22¹ kodeksie pracy.

http://www.kobieta.gov.pl/?2,16,271,

Dodano: 2005-01-01
Autor: Joanna Noga-Bogomilska

TRZY PYTANIA DO JOANNY NOGA-BOGOMILSKIEJ
prawnika z kancelarii Wierzbowski Eversheds


Trzeba przedstawić PIT

Jakie przepisy regulują kwestię udostępniania pracodawcy zeznań rocznych w związku z ubieganiem się o świadczenia z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych?

Zagadnienie to nie jest jednoznacznie uregulowane przepisami prawa. Z całą pewnością dotyczy jednak relacji pomiędzy ustawą o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych (ustawa o ZFŚS) a ustawą o ochronie danych osobowych.
Ustawa o ZFŚS wskazuje na podstawę prawną i przesłanki przyznawania środków pochodzących z tego Funduszu. Natomiast ustawa o ochronie danych osobowych wymaga, aby pracodawca zbierając określone dane osobowe w celu przyznania tychże świadczeń miał podstawę prawną do ich przetwarzania oraz aby zbierał wyłącznie dane osobowe adekwatne do celu, dla jakiego są one przetwarzane.
Przepis art. 8 ust. 2 ustawy o ZFŚS bardzo szeroko określa przesłanki, jakimi pracodawca musi kierować się przy ustaleniu wysokości należnych świadczeń socjalnych pochodzących z tego Funduszu. Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się bowiem od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu (tzw. sytuacji osobistej).
Z przepisu tego wynika zakaz dzielenia środków z Funduszu w oderwaniu od sytuacji osobistej pracowników ubiegających się o przyznanie środków z Funduszu, a w konsekwencji obowiązek jej zbadania. Należy, bowiem pamiętać, że środki pochodzące z Funduszu nie są przeznaczone dla wszystkich pracowników, ale dla tych znajdujących się w relatywnie trudnej sytuacji u danego pracowdawcy. Żądanie przez pracodawcę rocznego zeznania podatkowego (PIT) jest jednym ze środków zmierzających do ustalenia sytuacji materialnej pracownika.

W swoim stanowisku Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO) uzależnia możliwość domagania się od pracownika w powyższej sytuacji zeznania rocznego od treści regulaminu ZFŚS. Czy słusznie?

Niezupełnie. GIODO w swoim stanowisku pomija całkowicie kwestię art. 22¹ Kodeksu pracy. Zgodnie z jego treścią pracodawca oprócz podstawowego katalogu danych takich jak imię, nazwisko, imiona rodziców, data urodzenia, miejsce zamieszkania (adres do korespondencji), wykształcenie, przebieg dotychczasowego zatrudnienia, ma prawo żądać od pracownika podania jego innych danych osobowych, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez niego ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy. Ten przypadek dotyczy również korzystania ze świadczeń pochodzących z ZFŚS.
Jak słusznie stwierdza GIODO wykorzystywanie danych jest możliwe, gdy jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Wydaje się, zatem, że w tym przypadku przepisem, z którego wynika obowiązek do zbierania danych pracownika jest właśnie art. 8 ust. 2 ustawy o ZFŚS.

Jak więc ocenić brak takiej możliwości w regulaminie?

Z pewnością taki brak w regulaminie informacji na temat dokumentów koniecznych do udokumentowania osobistej sytuacji pracownika ubiegającego się o świadczenie jest istotną jego wadą. Jednak, interpretacja GIODO zakładająca brak możliwości żądania takich danych w przypadku braku informacji w regulaminie jest zbyt daleko idąca. W mojej ocenie mimo wszystko pracodawca może uzależnić przyznanie świadczeń z tego Funduszu od przedstawienia przez pracownika dokumentów, które pozwalają na ustalenie jego osobistej sytuacji. Pracodawca musi wyjaśnić, ustalić i ocenić sytuację pracownika ubiegającego się o przyznanie środków z Funduszu przy podejmowaniu każdej decyzji o ich przyznaniu. Powołane przez GIODO orzeczenie Sądu Najwyższego z 8 maja 2002 r. (sygn. akt IPKN267/2001) potwierdza taki właśnie obowiązek.
Co więcej, w tym przypadku trudno byłoby również stwierdzić, że dane zawarte w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT) są nieadekwatne do celu ich przetwarzania. Dane te konieczne są bowiem w celu przyznania pracownikowi, którego dane dotyczą, środków z Funduszu.

Rozmawiała Aleksandra Tarka
http://www.wierzbowskieversheds.com.pl/?page=3&action=showArticle&id=1494&year=2005

a co ma być ?

korzystają z zfśs razem z innymi uprawnionymi na zasadzach określonych w regulaminie

rzecz jasna wedle "janosikowej zasady": bogatym zabrać, biednym dołożyć :-)

Dokumentowanie naliczania odpisu na ZFŚS dla nauczycieli - emerytów i rencistów

http://ksiegowosc.infor.pl/rachunkowosc/rachunkowosc-budzetowa/
79716,Dokumentowanie-naliczania-odpisu-na-ZFSS-
dla-nauczycieli---emerytow-i-rencistow.html

"Zgodnie z wyjaśnieniami udzielanymi przez przedstawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu (pismo z 29 marca 2005 r., nr DE-3-339-7-05, z 27 kwietnia 2005 r., nr DPZN-WSW-KK-1801-114/05), informacje służące skalkulowaniu wysokości emerytur i rent nauczycielskich powinny opierać się na faktycznych danych na temat wysokości emerytury/renty (brutto), zebranych przez szkołę (inną oświatową jednostkę organizacyjną) naliczającą odpis na danego emeryta/rencistę."