Rząd: Nie będzie wydłużania przywilejów emerytalnych. Wcześniejsze emerytury tylko do końca 2008r. dla tych, którzy spełnią warunki. Później -emerytury pomostowe. Zdobyliśmy listę zawodów,które pomostówkę dostaną

Nad ustawą, która ma radykalnie ograniczyć przywileje emerytalne, pracuje Ministerstwo Pracy. Gotowy projekt nowego prawa ma trafić do konsultacji społecznych wKomisji Trójstronnej. -Chcemy, aby w czerwcu ustawa znalazła się wSejmie - zapewnia wiceminister pracy Agnieszka Chłoń-Domińczak. Zakładając, że wSejmie iSenacie nie będzie burzliwej dyskusji, aprezydent ustawę szybko podpisze, droga legislacyjna zakończy się jeszcze przed wakacjami. Kto straci na nowych przepisach, akto może spać spokojnie? Kto będzie musiał pracować do 60./65. roku życia, akto -mimo zmian -będzie mógł przejść na emeryturę wcześniej -dowiesz się z naszego informatora.

DLA URODZONYCH PRZED 1 STYCZNIA 1949 R.

Tu nic się nie zmieni. Na wcześniejszą emeryturę (tzw. pracowniczą) mogą przejść bez względu na warunki pracy urodzeni przed 1 stycznia 1949r., którzy spełnią podstawowe kryteria wieku istażu pracy: kobiety -55 lat, co najmniej 30-letni staż (lub 20-letni plus orzeczenie ocałkowitej niezdolności do pracy), mężczyźni - 60 lat, 25 lat stażu, ale tylko zorzeczoną całkowitą niezdolnością do pracy (ten przepis wpaździerniku zakwestionował Trybunał Konstytucyjny -o wcześniejszej emeryturze dla 60-latków pisaliśmy wczoraj).
Ale uwaga! Osoby urodzone przed 1949 r. również mają prawo do wcześniejszej emerytury, jeśli do końca 1998 r. przepracowały łącznie przynajmniej 20/25 lat (kobiety/mężczyźni), w tym 15 lat w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze (zgodnie z rozporządzeniem z 1983 r., piszemy o nim niżej).
Dodatkowe warunki: bezpośrednio przed złożeniem wniosku o wcześniejszą emeryturę trzeba mieć tzw. ubezpieczenie pracownicze (opłaca je pracodawca każdemu zatrudnionemu na umowę o pracę, wielkość etatu nie ma znaczenia); wciągu dwóch lat przed złożeniem wniosku trzeba być zatrudnionym co najmniej przez pół roku na podstawie umowy o pracę (wymiar etatu nie ma znaczenia, ale umowa-zlecenie i inne umowy się nie liczą). Powyższego warunku nie trzeba spełniać, jeśli w dniu zgłoszenia wniosku było się na rencie. Ważne jest tylko to, by przed rentą mieć etat i odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne. Uwaga! Nabycie prawa do wcześniejszej emerytury nie jest uzależnione od rozwiązania stosunku pracy, ale żeby wypłacili ci wcześniejszą emeryturę, musisz wystąpić o rozwiązanie dotychczasowej umowy o pracę.

URODZENI WLATACH 1949-68

To właśnie te osoby czekają radykalne zmiany. Tylko do końca roku mogą nabyć prawo do wcześniejszej emerytury (o ile spełniają wymagania - o nich poniżej) na starych, korzystniejszych zasadach.

JAKIE WARUNKI MUSZĄ SPEŁNIĆ?

Praca, którą wykonują, musi być na wciąż obowiązującej liście zawodów uprawniających do wcześniejszej emerytury (rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r.; DzU nr 8, poz. 43 ze zm., listę znajdziesz na www.gazeta. pl/pieniadze, wwyszukiwarkę wpisz „szczególne zawody“).
Wykaz A - zawody, których przedstawiciele mogą przejść na emeryturę po ukończeniu 55/60 lat (kobiety/mężczyźni). Warunek: staż 20/25 lat, z tego min. 15 lat wwarunkach szczególnych (np. cykliniarz, kamieniarz, drwal, kominiarz, brukarz, szklarz).
Wykaz B - staż pracy 20/25 lat (kobiety/mężczyźni). Wiek przejścia na emeryturę zależy od zawodu (np. pracujący w lotnictwie, przy azbeście, wportach morskich, rybacy).
Praca musiała być wykonywana stale, w ramach tzw. stosunku pracy (umowa o pracę, powołanie, mianowanie) i na pełnym etacie.
Kryteria stażu i wieku uprawniające do wcześniejszej emerytury trzeba spełnić do końca 2008 roku. Uwaga! Jeśli chcesz nadal pracować, nie musisz się natychmiast zwalniać - na wcześniejszą emeryturę możesz przejść w kolejnych latach.
Jeżeli przed 1 stycznia 1999 r. staż wynosił 20/25 lat, z tego min. 15 lat wwarunkach szczególnych, to wymagany wiek (zazwyczaj 55/60 lat) można osiągnąć później niż do końca 2008 r.
Ważne!Osoby urodzone w latach 1949-68, które do końca 2008 r. nie spełnią wymaganych warunków, mogą liczyć na mniej korzystną od wcześniejszej emerytury pomostówkę (o niej poniżej).

SUPERPRZYWILEJ DLA KOBIET

Polki mogą też przejść na wcześniejszą emeryturę, gdy do końca tego roku spełnią następujące warunki: 11
ukończony 55. rok życia; minimum 30 lat pracy (20 lat - przy orzeczonej niezdolności); co najmniej półroczny okres zatrudnienia w ciągu ostatnich 24 miesięcy przed złożeniem wniosku; nie można należeć do OFE (ale uwaga - z OFE można wystąpić. Jak - zapytaj swojego agenta).
Uwaga! Jeśli już spełniasz wymagane warunki, nie musisz się zwalniać z pracy - na wcześniejszą emeryturę możesz przejść w kolejnych latach - byleby przed skończeniem 60 lat (wtedy przysługuje ci bowiem ustawowa, a nie wcześniejsza emerytura).

ILE BĘDĄ MUSIAŁY PRACOWAĆ POLKI?

Kobiety więc - jak napisaliśmy wyżej - najbardziej odczują skutki reformy. Dziś na wcześniejszą emeryturę po 55. roku życia i 30 latach pracy (niezależnie od wykonywanego zawodu) przechodzi co roku kilkanaście tysięcy Polek. Od przyszłego roku stracą ten przywilej. Ale to niejedyna zmiana.
Eksperci z Forum Obywatelskiego Rozwoju ostrzegają, że ograniczenie przywilejów emerytalnych to za mało. Aby Polska mogła się rozwijać, trzeba zrównać wiek emerytalny kobiet i mężczyzn - do 65 lat.
Kiedy to mogłoby nastąpić?
Agnieszka Chłoń-Domińczak, wiceminister pracy: -W wyniku reformy kobiety stracą możliwość przechodzenia na emeryturę po skończeniu 55 lat i30 latach pracy. Już to spowoduje, że będą musiały pracować do 60. roku życia. To pierwszy krok. Kolejnym będzie wydłużenie wieku emerytalnego kobiet, np. do 65 lat. To musi być jednak rozłożone w czasie. Można np. co dwa lata podnosić wiek emerytalny ojeden rok, wtedy zrównanie zakończy się za dziesięć lat. Można też to rozłożyć na 20 lat.
Nowy system emerytalny zachęca do dłuższej pracy -im ktoś dłużej pracuje, tym wyższą będzie miał emeryturę. Więc ibez ustawowych nakazów kobiety imężczyźni zaczną dłużej pracować.

JEŚLI NIE SPEŁNISZ WTYM ROKU WARUNKÓW

Zgodnie z nowymi przepisami od 2009 r. wcześniejsze emerytury zastąpi emerytura pomostowa potocznie zwana pomostówką.
Nie wszystkie jednak osoby, których zawody uprawniają do wcześniejszej emerytury, a którym brakuje odpowiedniego stażu lub nie mają wymaganego wieku, dostaną po 2009 r. pomostówkę. Rząd chce bowiem skrócić listę uprzywilejowanych. Pomostówki będą tylko dla osób urodzonych w latach 1949-68, które pracują wszczególnych warunkach lub wykonują pracę o szczególnym charakterze. Ale konkretnie - dla kogo?
Minister pracy Jolanta Fedak na początku marca oświadczyła, że prawo do pomostówek będzie przysługiwało tylko osobom pracującym w najtrudniejszych warunkach. Zapewniała, że listę zawodów przygotowali eksperci medycyny pracy.
„Gazeta“ zdobyła tę listę.
Jest na niej tylko 37 tzw. rodzajów prac (szczegóły w ramce). I tak na pomostówkę będą mogli odchodzić m.in.: piloci, kierowcy autobusów w transporcie publicznym, pracownicy platform wiertniczych, maszyniści, dyżurni ruchu na kolei, anestezjolodzy, pracownicy hospicjum bezpośrednio zajmujący się chorymi, członkowie zespołów reanimacyjnych, monterzy napowietrznych linii energetycznych, kierowcy przewożący niebezpieczne substancje. W sumie prawo do pomostówek będzie miało tylko ok. 130 tys. osób.
Pomostówek nie dostaną osoby zajmujące ponad 100 tzw. stanowisk pracy, które dziś mają prawo do wcześniejszej emerytury, np.: bileterki w kasie PKP, pracownicy Najwyższej Izby Kontroli, dziennikarze, aktorzy. Razem - ok. 800 tys. osób.
Rząd będzie miał problem zwłaszcza z kolejarzami.
Na liście zostali tylko maszyniści i dyżurni ruchu. Kolejarze mówią: To za mało.
Poprzedni rząd PiS podpisał zPKP specjalną umowę, w której prawo do emerytur pomostowych przyznał osobom z aż 27 stanowisk. Ale czy obecne ekipa będzie chciała porozumienia respektować? Minister pracy Jolanta Fedak zapewnia, że decydujące będą rozmowy z ekspertami medycyny pracy.
-W tym porozumieniu są wszystkie stanowiska związane z bezpieczeństwem ruchu kolejowego [wymieniamy je w ramce]. Nie odpuścimy rządowi. Te stanowiska muszą mieć prawo do wcześniejszego kończenia pracy. Inaczej rząd będzie miał kłopoty - zapewnia Leszek Miętek, przewodniczący Konfederacja Kolejowych Związków Zawodowych. Według Miętka przekwalifikowanie kolejarzy po np. 20 czy 30 latach pracy nie wchodzi w grę. - Gdzie 60-letni kolejarz po odejściu z PKP znajdzie pracę? - pyta przewodniczący.

POMOSTÓWKI, CZYLI CO?

Emerytury pomostowe będą wypłacane między odejściem z pracy a osiągnięciem wieku emerytalnego, zazwyczaj przez pięć lat. A więc kobiety będą mogły iść na pomostówkę w wieku 55 lat, a mężczyźni - 60. Pomostówki będą niższe niż wcześniejsze emerytury wypłacane dzisiaj. O ile? To ma zależeć od tego, kiedy zakończymy pracę. Najwięcej stracą osoby, które przejdą na emeryturę pomostową za 15-20 lat.

EMERYTURY NAUCZYCIELI

To jedna z największych grup zawodowych korzystających zwcześniejszych emerytur. Na wcześniejszą emeryturę mogą przejść na dwa sposoby: 11
wiek 55/60 lat, staż pracy 20/25 lat, zczego 15 lat woświacie (na mocy ustawy emerytalnej), lub na ogólnych zasadach przewidzianych dla kobiet, lub 11
wiek nieistotny, ale trzeba mieć większy staż pracy - 30 lat (niezależnie od płci), z czego w oświacie 20 lat. Wszkolnictwie specjalnym wystarczy 25 lat stażu (z czego 20 lat w szkolnictwie specjalnym). Zapewnia to art. 88. „Karty nauczyciela“.
A co z nauczycielami, którzy do końca 2008 roku nie osiągną wymaganego stażu i wieku? Nie będą mogli skorzystać z pomostówek. To rewolucyjne rozwiązanie! Żaden z poprzednich rządów nie ośmielił się odebrać nauczycielom przywilejów emerytalnych. W zamian obecna koalicja PO i PSL chce podwyższyć nauczycielskie pensje i przygotować program aktywizujący (za rządowe pieniądze nauczyciele będą mogli się przekwalifikować). Związkowcy z ZNP ławo z emerytur pomostowych nie zrezygnują. Nauczyciele to największa grupa zawodowa, która korzysta z emerytalnych przywilejów, co roku ok. 14 tys. nabywa prawa do wcześniejszej emerytury. - Minister pracy Jolanta Fedak zaproponowała rozmowy na temat odebrania przywilejów emerytalnych wzamian za inne korzyści. Chcemy poznać szczegóły, od tego uzależniamy decyzję -mówi Sławomir Broniarz, szef ZNP.
Trochę więcej o rządowych planach wobec nauczycieli mówi Agnieszka Chłoń-Domińczak, wiceminister pracy i polityki społecznej.
-Nauczyciele powinni być wykorzystani do kształcenia dorosłych. Takie rozwiązania zawarliśmy w programie „Solidarność pokoleń 50+“ [specjalny rządowy program mający pomóc w znalezieniu pracy osobom po 50. roku życia]. Nauczyciele mogliby pracować jako tzw. trenerzy osób, które skończyły 50 lat i zostały bez pracy -wyjaśnia Chłoń-Domińczak. A co z nauczycielami, którzy nie będą chcieli zostać trenerami? W ich przypadku rząd zastanawia się nad wydłużeniem urlopów nauczycielskich. O szczegółach nie chce jednak rozmawiać, zdecydują konsultacje ze związkowcami. Nie wiadomo więc, czy nauczyciel na urlopie miałby wypłacane 100 proc. pensji oraz, ile taki urlop mógłby trwać.

GÓRNICY I SŁUŻBY MUNDUROWE

Obie te grupy nie stracą na zmianach. Górnicy niezależnie od roku urodzenia na wcześniejszą emeryturę mogą przechodzić już po 25 latach pracy pod ziemią. Przy wyliczaniu wysokości emerytury jeden rok pracy liczy się im jak 1,5-1,8 roku. Oznacza to, że górnik z 25-letnim stażem pracy dostaje taką emeryturę, jakby pracował w kopalni przez 37,5 roku. Takiego przywileju nie ma żadna inna grupa zawodowa! Nic się też nie zmieni w przypadku wcześniejszych emerytur służb mundurowych (wojskowych, policjantów). Ich świadczeń nie wypłaca ZUS, tylko zakłady emerytalne w poszczególnych resortach MSWiA czy MON. Ministerstwa żadnych ograniczeń nie planują. W policji nadal więc będzie można przechodzić na emeryturę po 15 latach pracy.

URODZENI PO 1969 R.

Choćby byli zatrudnieni w najtrudniejszych warunkach - przy azbeście, aparaturze rentgenowskiej - żadnych przywilejów nie dostaną. Rząd chce, aby tacy pracownicy - jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego - się przekwalifikowali.

JAK IGDZIE ZAŁATWIA SIĘ FORMALNOŚCI

W ZUS należy złożyć: wniosek o przyznanie emerytury (druk ZUS Rp-1), kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk Rp-6), świadectwa pracy ze wszystkich miejsc zatrudnienia, zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (druk Rp-7), odpis aktów urodzenia dzieci, zaświadczenie z urzędu pracy, jeśli pobierało się zasiłek dla bezrobotnych.

Kto dostanie pomostówkę?

11 Wykaz rodzajów prac w szczególnych warunkach (urodzeni w latach 1949-68) 1 Prace bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla oraz rud metali i ich wzbogacaniu (bez prac wykonywanych w górnictwie). 2 Prace udostępniające i eksploatacyjne związane z urabianiem minerałów skalnych (bez prac wykonywanych w górnictwie). 3 Prace bezpośrednio przy produkcji koksu w bateriach koksowniczych i sortowanie koksu. 4 Prace przy wypychaniu koksu z baterii koksowniczych. 5 Prace bezpośrednio przy produkcji materiałów formierskich i izolacyjno-egzotermicznych używanych w odlewnictwie i hutnictwie. 6 Prace przy ręcznym załadunku iwyładunku pieców komorowych wyrobami ogniotrwałymi. 7 Prace przy ręcznym załadunku i rozładunku wyrobów ceramicznych na wózki piecowe. 8 Formowanie wyrobów ogniotrwałych przy użyciu ręcznych narzędzi wibracyjnych. 9 Prace przy ręcznym formowaniu, odlewaniu, czyszczeniu iszkliwieniu wyrobów ceramicznych. 10 Ratownictwo morskie. 11 Prace na statkach żeglugi morskiej. 12 Prace ma morskich platformach wiertniczych. 13 Prace na urządzeniach wiertniczych bezpośrednio przy poszukiwaniu złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. 14 Prace przy obróbce odwiertów wgórnictwie otworowym: ropy naftowej, gazu ziemnego, siarki. 15 Prace przy obsłudze urządzeń wiertniczych w górnictwie otworowym siarki. 16 Spawanie łukowe i cięcie termiczne w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze, z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.). 17 Malowanie, nitowanie i montowanie elementów wyposażenia w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze z utrudnioną wentylacją (jak wyżej). 18 Prace wewnątrz cystern, kotłów i zbiorników po substancjach niebezpiecznych. 19 Prace przy ręcznym układaniu asfaltu. 20 Prace garbarskie bezpośrednio przy obróbce mokrych skór. 21 Prace bezpośrednio przy ręcznej ścince drzew przenośną pilarką z piłą łańcuchową. 11 Wykaz prac o szczególnym charakterze 1 Nawigatorzy na statkach morskich ipromach pasażersko-towarowych oraz piloci morscy. 2 Operatorzy reaktorów jądrowych. 3 Kontrolerzy ruchu lotniczego. 4 Maszyniści pojazdów trakcyjnych w transporcie publicznym. 5 Pracownicy zatrudnieni przy ustawianiu drogi przebiegu pociągu (nastawniczowie i dyżurni ruchu). 6 Kierowcy pojazdów uprzywilejowanych. 7 Kierowcy autobusów, trolejbusów oraz motorniczowie tramwajów wtransporcie publicznym. 8 Kierowcy samochodów przewożących ładunki niebezpieczne (ładunki wybuchowe, łatwopalne, toksyczne). 9 Operatorzy przy obsłudze i nadzorze bloków energetycznych wytwarzających energię elektryczną i cieplną. 10 Dyspozytorzy bezpośrednio sterujący procesami technologicznymi mogącymi stwarzać nadzwyczajne zagrożenie dla środowiska lub bezpieczeństwa publicznego. 11 Pracownicy bezpośrednio za trudnieni przy produkcji materiałów wybuchowych, środków strzałkowych, wyrobów pirotechnicznych oraz ich konfekcjonowaniu. 12 Członkowie zespołów reanimacyjnych pogotowia ratunkowego. 13 Członkowie zawodowych ekip ratownictwa (chemicznego, górskiego oraz górnictwa otworowego). 14 Pracownicy zakładowych straży pożarnych biorący udział wakcjach ratowniczych. 15 Monterzy napowietrznych przesyłowych linii energetycznych zatrudnieni bezpośrednio przy usuwaniu awarii. 16 Prace personelu medycznego oddziałów intensywnej opieki medycznej, anestezjologii i ostrych zatruć wbezpośrednim kontakcie zpacjentami. 17 Prace personelu medycznego wzespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych. 18 Prace w domach pomocy społecznej i placówkach opieki zdrowotnej związane z bezpośrednią opieką nad nieuleczalnie i przewlekle chorymi, umysłowo upośledzonymi, dorosłymi i dziećmi. 11 Stanowiska pracy na kolei uprawniające do emerytur pomostowych zgodnie z porozumieniem związkowców z rządem PiS. Obecny rząd w najbliższych tygodniach ma zdecydować, czy tą listę utrzyma 11 Dyżurny, kierownik pociągu, 11 manewrowy, maszynista instruktor, maszynista pojazdów trakcyjnych, maszynista wieloczynnościowy i ciężkich maszyn do kolejowych robót budowlanych i kolejowej sieci trakcyjnej, maszynista zakładowy, nastawniczy, pomocnik maszynisty pojazdów trakcyjnych, ustawiacz, automatyk, dróżnik obchodowy, dróżnik przejazdowy, dyspozytor, elektromonter wykonujący prace przy naprawie taboru kolejowego mające wpływ na bezpieczeństwo ruchu, zatrudniony w zespołach pracowniczych (brygadach) bezpośrednio decydujących o dopuszczalności taboru do ruchu, funkcjonariusz Straży Ochrony Kolei, instruktor ruchu, kierowca drezyny i wózka motorowego, kierowca lokomotywy spalinowej o mocy 300KM, konduktor, odprawiacz pociągu, pracownik wykonujący prace przy liniach napowietrznych, kablowych telekomunikacyjnych i energetycznych niskich, średnich iwysokich napięć, pracownik wykonujący prace przy utrzymaniu idiagnostyce infrastruktury kolejowej mające wpływ na bezpieczeństwo ruchu, zatrudniony w zespołach pracowniczych 11 (brygadach) wykonujących prace w warunkach awaryjnych, rewident taboru, rzemieślnik wykonujący prace przy naprawie taboru kolejowego mające wpływ na bezpieczeństwo ruchu, zatrudniony wbrygadach bezpośrednio decydujących o dopuszczeniu taboru do ruchu, toromistrz, zawiadowca, zwrotniczy Kto m.in. straci wcześniejszą emeryturę i nie będzie miał prawa do pomostówek Bileterki w kasie PKP, pracownicy Najwyższej Izby Kontroli, dziennikarze (ci, którzy mieli podpisany układ zbiorowy w miejscu pracy), aktorzy, nauczyciele - zarówno ci pracujący w szkołach - jak i zakładach poprawczych, aresztach, telefonistki stroiciele instrumentów (np. harmonijek ustnych)