wklejałam to kiedyś- warto przekopiować, bo sie przydaje w takich wypadkach
Szanowni Państwo
Dyrektorzy szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
W nawiązaniu do opublikowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Procedur postępowania nauczycieli i metod współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją, w szczególności narkomanią, alkoholizmem i prostytucją ( www.men.waw.pl/oswiata/biezace/procedury.htm ), przekazuję Państwu do wiadomości i stosowania zasady postępowania policji podczas wykonywania czynności służbowych na terenie placówek oświatowych wobec uczniów :
Art. 37 § 1 Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich upoważnia policję do:
v Przesłuchania nieletniego,
v Przesłuchania świadków
v Zatrzymania nieletniego i umieszczenia go w Policyjnej Izbie Dziecka.
Działania te podejmuje Policja w sytuacjach nie cierpiących zwłoki, tylko wówczas, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przez nieletniego czynu karalnego oraz gdy niezbędne jest zabezpieczenie śladów i dowodów przestępstwa lub wykroczenia, z uwagi na niebezpieczeństwo ich utraty lub zniekształcenia.
Na mocy art.37, art.39 i art. 40 Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, wymienione czynności Policja może wykonywać samodzielnie, tzn. przed wszczęciem postępowania przez sędziego rodzinnego. Należy podkreślić, że niezbędne czynności procesowe
o charakterze zabezpieczającym, czynności nie cierpiące zwłoki oraz czynności sprawdzające podjęte przez policje, podlegają nadzorowi sędziego rodzinnego.
Przesłuchanie nieletniego sprawcy wymaga zachowania następujących zasad:
v Zapewnienia nieletniemu pełnej swobody wypowiadania się,
v Wysłuchania nieletniego w warunkach zbliżonych do naturalnych, w miarę możliwości w miejscu jego zamieszkania,
v Przesłuchanie nieletniego w obecności rodziców lub opiekuna, albo obrońcy, a niekiedy w obecności nauczyciela lub innych osób.
Obowiązkiem Policji jest więc zapewnienie przy przesłuchaniu obecności rodziców, lub opiekunów, lub obrońcy nieletniego.
W przypadku niemożliwości zapewnienia obecności którejś
z wymienionych osób, Policja może wezwać nauczyciela lub przedstawiciela organizacji społecznej zainteresowanej sprawami wychowawczymi. Przez niemożność wzięcia udziału rodziców lub opiekuna w przesłuchaniu należy rozumieć przeszkodę natury faktycznej, której w danej sytuacji nie można pokonać, np. choroba, znaczna odległość, od miejsca zamieszkania. Przesłuchanie nieletniego sprawcy czynu karalnego bez udziału którejkolwiek z wymienionych osób stanowi istotne naruszenie procedury i uzasadnia złożenie zażalenia. Nie jest natomiast uchybieniem procesowym przesłuchanie nieletniego w obecności tylko jednego z rodziców.
W przypadku przesłuchania ucznia, który ukończył 17 rok życia, podejrzewanego o popełnienie czynu zabronionego- przepisy kodeksu postępowania karnego nie uwzględniają obecności żadnych innych osób, w tym także rodziców, a uczestnictwo osób trzecich zależy od zgody prowadzącego postępowanie
Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w art.134, art.148 § 1, 2 lub 3, art.156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art.166, art.173 § 1 lub 3, art.197 § 3, art.252 § 1 lub 2 oraz
w art.280, może odpowiadać na zasadach określonych w kodeksie karnym, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawy sprawcy, jego warunki osobiste za tym przemawiają,
a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne. Wówczas zatem, podobnie jak przy przesłuchaniu ucznia, który ukończył 17 lat , nie jest przewidziana obecność rodziców lub innych osób. Czynności procesowe wykonywane przez policjantów prowadzone są tak, jak wobec osób pełnoletnich i oparte są na przepisach kodeksu postępowania karnego.
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich i kodeks postępowania karnego nie normują kwestii udziału osób trzecich
w przesłuchaniu świadka niepełnoletniego. Art. 171 § 3 kodeksu postępowania karnego dopuszcza możliwość przesłuchania osoby, która nie ukończyła 15 lat w obecności przedstawiciela ustawowego lub faktycznego opiekuna, chyba, że dobro postępowania stoi temu na przeszkodzie. Żaden przepis nie nakazuje przesłuchania niepełnoletniego świadka w obecności osoby trzeciej .Do przesłuchania nieletniego świadka nie ma zastosowania art.39 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, wymagający obecności rodziców, opiekunów, albo innych wskazanych osób. Obecność rodziców w przesłuchaniu wynika z moralnego prawa do opieki oraz uregulowania zawartego
w art. 95 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, że dziecko pozostaje pod pieczą rodziców. Oznacza to, że wzywając dziecko, należy wezwać również jego rodziców lub opiekunów, pod których pieczą dziecko pozostaje. W przypadku braku możliwości przesłuchania w obecności przedstawicieli ustawowych można przesłuchać małoletniego świadka w obecności pedagoga szkolnego lub nauczyciela.
W przypadku zatrzymania nieletniego, policjant zobowiązany jest:
v Natychmiast poinformować zatrzymanego nieletniego
o przyczynach zatrzymania
v Pouczyć nieletniego o jego prawach i obowiązkach
v Sporządzić protokół, którego jeden egzemplarz otrzymuje nieletni za pokwitowaniem odnotowanym na oryginale protokołu,
v Niezwłocznie zawiadomić o zatrzymaniu nieletniego jego rodziców lub opiekunów,
v Niezwłocznie, nie później niż w ciągu 24 godzin od chwili zatrzymania, zawiadomić właściwy sąd rodzinny.
W sytuacji zatrzymania ucznia, który ukończył 17 rok życia, ustawodawca nie nałożył na organy prowadzące postępowanie karne wyjaśniające, obowiązku powiadamiania osób trzecich. Obowiązek ten istnieje w przypadku zatrzymania procesowego związanego z osadzeniem, tylko wtedy, gdy zatrzymany tego żąda.
Należy podkreślić, że zgodnie z art. 14 Ustawy o Policji, podczas wykonywania czynności służbowych policjanci mają obowiązek poszanowania godności obywateli oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka. Czynności służbowe mogą polegać na:
v Legitymowaniu osób
v Zatrzymywaniu osób
v Obserwowaniu i rejestrowaniu przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych, a w przypadku czynności operacyjno-rozpoznawczych i administracyjno- porządkowych podejmowanych na podstawie ustawy – także i dźwięku towarzyszącego tym zdarzeniom
v Przeprowadzaniu kontroli osobistej
v Przeszukaniu osób, pomieszczeń i rzeczy
v Utrwalaniu dowodów procesowych.
Każdorazowo, przed rozpoczęciem czynności służbowych w szkole, policjant zobowiązany jest do skontaktowania się z dyrektorem szkoły lub osoba zastępująca dyrektora, w celu przekazania niezbędnych danych:
- stopnia służbowego, imienia i nazwiska,
- nazwy jednostki policji, telefon do dyżurnego jednostki.
Po okazaniu legitymacji służbowej, policjant winien zapoznać dyrektora szkoły lub osobę, która go zastępuje, z powodami swojej obecności
w szkole oraz powodami podjęcia czynności służbowych wobec ucznia,
w stopniu, na jaki pozwala dobro ucznia i dobro postępowania wyjaśniającego
Dyrektor szkoły zobowiązany jest:
- mając na względzie dobro ucznia, stworzyć policjantowi odpowiednie warunki do wykonywania czynności służbowych,
- podejmowanych wobec ucznia czynności służbowych, o ile wymaga tego dobro ucznia i sprawy,
- niezależnie od obowiązku policji, dyrektor szkoły zobowiązany jest do niezwłocznego powiadomienia rodziców lub opiekunów ucznia o czynnościach podjętych przez policję.
Jestem przekonana, że w sytuacji wykonywania przez policjantów czynności związanych z zapobieganiem i zwalczaniem demoralizacji
i przestępczości nieletnich, udzielicie Państwo niezbędnej pomocy, która jest określona przepisami prawa.
Dolnośląski Kurator Oświaty | 
