Dla przypomnienia
|
MINISTERSTWO
EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU
PODSEKRETARZ STANU DN-1-BS-7012-195/04 Kuratorzy oświaty
wszyscy |
Warszawa, 22 września 2004 r. |
| Szanowni Państwo, W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 maja 2004r. - sygn. akt U 1/04 (Dz.U. Nr 122, poz. 1290) uprzejmie wyjaśniam, co następuje: Trybunał Konstytucyjny po rozpoznaniu - na posiedzeniu w dniu 12 maja 2004r. - wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o zbadanie zgodności § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenie szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 155, poz. 1288) w zakresie, w jakim powierza on kuratorowi oświaty ustalenie czy dany kierunek (specjalność) studiów jest zbliżony z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć, art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003r. Nr 118, poz. 1112 z późn. zm.) oraz z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej orzekł, że przepis powyższy jest niezgodny z art. 9 ust. 2 ustawy Karta Nauczyciela oraz z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył ww. przepis wskazując, iż § 1 pkt 4 ww. rozporządzenia definiuje pojęcie "kierunku (specjalności) studiów zbliżonego do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć", a w drugiej części stanowi, że kurator oświaty ustala, czy ukończony kierunek (specjalność) studiów jest zbliżony z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć. Dokonane w tym zakresie przez kuratora oświaty ustalenie przesądza w istocie o posiadaniu (lub nie) przez nauczyciela kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela w danej szkole (placówce). Przepisy ww. rozporządzenia łączą bowiem kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela z posiadaniem dyplomu ukończenia studiów wyższych na kierunku (specjalności) zbliżonej z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć. Rzecznik wskazał, że normodawca ustanawiając swoiste reguły postępowania (wskazując organ administracji publicznej właściwy w sprawie oraz materię objętą jego właściwością), wykroczył poza granice upoważniania ustawowego określone w art. 9 ust. 2 ustawy Karta Nauczyciela, naruszając tym samym art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 maja 2004 r. (sygn. akt U 1/04) uznał zasadność zarzutu orzekając, iż § 1 pkt 4 ww. rozporządzenia w zakresie, w jakim powierza kuratorowi oświaty ustalenie czy dany kierunek (specjalność) studiów jest zbliżony z nauczanym przedmiotem (rodzajem prowadzonych zajęć), jest niezgodny z art. 9 ust. 2 ustawy Karta Nauczyciela oraz z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Z dniem ogłoszenia Trybunału Konstytucyjnego w Dzienniku Ustaw, tj. z dniem 31 maja 2004r. kuratorzy oświaty nie posiadają kompetencji do ustalenia, w oparciu o zapisy § 1 pkt 4 ww. rozporządzenia, czy dany kierunek (specjalność) studiów jest zbliżony z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć. W dalszym ciągu obowiązują natomiast pozostałe przepisy ww. rozporządzenia, w tym pojęcie kierunku zbliżonego zdefiniowane w § 1 pkt 4 rozporządzenia. Zgodnie z przepisami § 2,3 i 4 ww. rozporządzenia kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkołach i placówkach wymienionych we wskazanych paragrafach posiada m.in. osoba, która legitymuje się dyplomem ukończenia studiów magisterskich lub wyższych zawodowych na kierunku (specjalności) zgodnym lub zbliżonym z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć i posiada przygotowanie pedagogiczne. W chwili obecnej oceny kwalifikacji nauczyciela, w oparciu o wskazane przepisy ww. rozporządzenia, można dokonać wyłącznie zatrudniający nauczyciela dyrektor szkoły lub placówki. Również w przypadku kwalifikacji do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć niemających swego ścisłego odpowiednika w kierunku lub specjalności studiów, oceny takiej przy zatrudnianiu nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły lub placówki. W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego w przedmiotowej sprawie oraz zapisem art. 9 ust. 2 ustawy - Karta Nauczyciela, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 15 lipca 2004r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 179, poz. 1845), Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu rozpoczęło prace nad nowym rozporządzeniem w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. W projektowanym rozporządzeniu zostanie uregulowana sytuacja osób, których kwalifikacje zostały ustalone przez kuratorów oświaty, z zastosowaniem dotychczasowych przepisów §1 pkt 4 ww. rozporządzenia, tj. poprzez uznanie ukończonego kierunku lub specjalności studiów za zbliżone do nauczania przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć. Osoby zatrudnione w dniu wejścia w życie nowego rozporządzenia legitymujące się dyplomem ukończenia studiów magisterskich lub wyższych zawodowych na kierunku (specjalności) zbliżonych do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, których kwalifikacje zostały ustalone przez kuratora oświaty, zachowują uprawnienia do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć.
|
Podsekretarz Stanu
Anna Radziwiłł | LUB: "W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że w obecnym stanie prawnym dyrektor szkoły nie jest uprawniony do uznawania kwalifikacji nauczyciela jako zbliżone. Zgodnie z § 1 pkt 4 w/w rozporządzenia, kurator oświaty został wskazany przez ministra jako organ właściwy do ustalenia, czy dany kierunek (specjalność) studiów jest zbliżony z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć. Jednakże zapis ten został zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny, jako niezgodny z Konstytucją RP. Wyrok Trybunału został opublikowany w Dzienniku Ustaw z dnia 31 maja 2004 r. Ogłoszenie orzeczenia jest równoznaczne z początkiem jego obowiązywania. Tak więc po opublikowaniu tego wyroku przepis utracił moc i powstała luka prawna.
W przypadku wątpliwości dyrektora szkoły co do posiadanych przez nauczyciela kwalifikacji można zwrócić się do kuratora oświaty o opinię w sprawie, która może pomóc w rozwiązaniu problemu, ale nie jest stanowiskiem wiążącym." W projektowanym rozporządzeniu zostanie uregulowana sytuacja osób, których kwalifikacje zostały ustalone przez kuratorów oświaty, z zastosowaniem dotychczasowych przepisów §1 pkt 4 ww. rozporządzenia, tj. poprzez uznanie ukończonego kierunku lub specjalności studiów za zbliżone do nauczania przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć. Osoby zatrudnione w dniu wejścia w życie nowego rozporządzenia legitymujące się dyplomem ukończenia studiów magisterskich lub wyższych zawodowych na kierunku (specjalności) zbliżonych do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, których kwalifikacje zostały ustalone przez kuratora oświaty, zachowują uprawnienia do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć | 
