powrót

Projekt

 Załącznik do uchwały Nr   ................... Rady Ministrów z dnia ......................... r.

RZĄDOWY PROGRAM WYRÓWNYWANIA WARUNKÓW STARTU SZKOLNEGO UCZNIÓW W 2005 r.
„WYPRAWKA SZKOLNA"

dokument w wersji Word

Wstęp

Rządowy program wyrównywania warunków startu szkolnego uczniów „Wyprawka szkolna" jest programem przewidzianym do realizacji w roku 2005, stanowiącym kontynuację programów z lat 2002 - 2004, który swym zasięgiem obejmie uczniów klas pierwszych szkoły podstawowej ze wszystkich województw.

Podstawa prawna programu

Podstawę prawną programu stanowi art. 90 u ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( Dz. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, Nr 273, poz. 2703 i Dz. U Nr 281, poz. 2871 oraz z 2005 r. Nr 17 poz. 141), zgodnie z którym, Rada Ministrów może przyjąć rządowy program albo programy mające na celu wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży.

Kryterium dochodowe kwalifikujące uczniów do objęcia pomocą w ramach programu stanowi art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz.593 z 2004 r. z późn. zm.).

I. CELE PROGRAMU

Cel strategiczny programu: wyrównanie szans edukacyjnych uczniów podejmujących naukę szkolną w klasie pierwszej szkoły podstawowej w 2005 r.

Adresat programu: rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej, którym należy udzielić pomocy w zakresie zakupu podręczników. Bezpośrednimi adresatami programu w roku 2005 są uczniowie podejmujący w roku szkolnym 2005 / 2006 naukę w klasie pierwszej szkoły podstawowej, pochodzący z rodzin, w których dochód na osobę nie przekracza kryterium dochodowego, określonego w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r.

o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz.593.z 2004 r. z późn. zm.)

II. SPOSÓB REALIZACJI i FINANSOWANIE PROGRAMU

Resortem przygotowującym i koordynującym program jest Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu.

Koordynatorem programu na szczeblu wojewódzkim jest wojewoda, realizujący zadanie przez kuratora oświaty.

Koordynatorem na szczeblu gminy/miasta jest wójt / burmistrz/prezydent, realizujący zadanie przez kierownika odpowiedniej komórki organizacyjnej urzędu gminy / miasta zajmującego się sprawami oświaty oraz kierownika ośrodka pomocy społecznej, we współpracy z dyrektorami szkół oraz lokalnymi podmiotami i organizacjami pozarządowymi, zaangażowanymi w realizację programu.

Program będzie finansowany ze środków z rezerwy celowej nr 51 budżetu państwa na rok 2005, przeznaczonej na finansowanie wyprawek szkolnych, przewidzianej do dyspozycji Ministra Edukacji Narodowej i Sportu.

Kwota rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczona na zakup podręczników szkolnych dla uczniów z rodzin najuboższych wynosi 11.000 tys. zł. Podziału tej kwoty na poszczególne województwa dokona Minister Edukacji Narodowej i Sportu.

Minister Edukacji Narodowej i Sportu wystąpi do Ministra Finansów o uruchomienie odpowiednich środków z poz. 51 rezerwy celowej ujętej w ustawie budżetowej na rok 2005.

Gminy mogą przeznaczyć na realizację programu także środki z części oświatowej subwencji ogólnej. Od 2001 r. subwencja ujmuje środki finansowe przekazywane uprzednio w postaci dotacji celowej budżetu państwa na podręczniki dla uczniów z rodzin najuboższych.

III. PODMIOTY REALIZUJĄCE PROGRAM

W realizacji programu uczestniczą :

1)   na poziomie administracji centralnej:

-    Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu,

2)  na poziomie województwa:

-    kuratoria oświaty,

3)  na poziomie gminy:

-         odpowiednie jednostki organizacyjne gminy - szkoły, ośrodki pomocy społecznej,

-         organizacje pozarządowe, lokalne podmioty i instytucje zainteresowane udziałem w programie.

Wzorem lat ubiegłych, dla sprawnej realizacji programu w 2005 r., niezbędny będzie udział w programie partnerów z sektora gospodarczego: wydawców podręczników dla pierwszoklasistów oraz Poczty Polskiej.

Doświadczenie lat 2002-2004 oraz porównywalna wysokość środków planowanych na realizację programu w roku 2005 wskazuje na potrzebę kontynuacji współpracy z wydawcami podręczników dla pierwszoklasistów, celem uzyskania jak najbardziej korzystnych warunków zakupu, umożliwiających objęcie programem jak największej liczby uczniów.

Pociąga to za sobą także konieczność odnowienia porozumienia z Pocztą Polską w sprawie bezpłatnego przesyłania kompletów podręczników dla dzieci objętych programem. W roku 2004 porozumienie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z wydawcami oraz Pocztą Polską pozwoliło na objęcie pomocą w formie podręczników 134 360 uczniów klas pierwszych szkoły podstawowej.

IV. OKREŚLENIE KOSZTÓW REALIZACJI PROGRAMU „WYPRAWKA SZKOLNA" W 2005 R.

1.   Zgodnie    z    danymi    GUS,    liczba    uczniów   wymagających   pomocy
w formie wyprawki (spełniających kryterium dochodowe określone w art. 8
ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej) wynosi średnio
24% ogółu uczniów w wieku 7-14 lat.

2.                    Szacunkowa liczba dzieci, które rozpoczną naukę w klasie pierwszej szkoły
podstawowej,    wynosi    391 828    (    przyjęto    na    podstawie    danych
demograficznych GUS, stan na 31.12.2002 r. ).

3.                    Liczba uczniów wymagających wyprawki, wynikająca ze wskaźnika GUS -
wynosi minimum 94 039.

W kolejnych latach trwania programu minimalny odsetek uczniów uprawnionych do otrzymania pomocy w poszczególnych gminach wynosił 28%.Maksymalny odsetek uczniów uprawnionych do pomocy w gminach przekraczał nawet 80% - średnio na terenie kraju odsetek uprawnionych wyniósł 37%. Minimalny odsetek uprawnionych do pomocy powinien stanowić punkt odniesienia do wyliczenia liczby uczniów zakwalifikowanych do programu „Wyprawka Szkolna". Wobec powyższego przewidywana liczba beneficjentów programu w 2005 r. wynosić będzie minimum 109 712 uczniów.

Doświadczenia z realizacji programu w 2002-2004 r. wskazują, że większość gminy zgłaszają znacznie wyższą liczbę dzieci, którym należy udzielić pomocy, niż ta, która wynika ze wskaźnika przyjętego do realizacji programu. Dlatego dane te są weryfikowane przez ośrodki pomocy społecznej w związku z przyjętym kryterium dochodowym.

W przypadku podręczników szkolnych, stanowiących podstawę nauki szkolnej, konieczne jest zapewnienie ich jak największej grupie potrzebujących dzieci. Dotyczy to także uczniów pochodzących z rodzin, w których dochód na osobę w rodzinie nieznacznie przekracza kryterium ustawowe, którzy jednak z powodu niewydolności wychowawczej lub niezaradności rodziny, czy też występujących w niej patologii, jak również niestabilności rynku pracy, nie mają zapewnionych książek szkolnych.

Sukcesem realizacji Rządowego programu wyrównywania warunków startu szkolnego uczniów „Wyprawka Szkolna" w latach 2002-2004 było zapewnienie podręczników praktycznie wszystkim, zgłoszonym przez gminy, potrzebującym pomocy pierwszoklasistom. Priorytetem roku 2005 przy realizacji programu będzie ponowne osiągnięcie tego celu.

4.                     Średni    szacowany    koszt    wyprawki    dla    jednego    pierwszoklasisty obejmującej komplet podręczników - wynosi do 100 zl (zgodnie z danymi zebranymi z wydawnictw szacunkowy koszt kompletów podręczników dla klasy pierwszej  szkoły podstawowej - bez książek pomocniczych i do nauki języków - wynosi od 80 do 120 zł., co średnio wynosi 100 zł),

5.                     W roku 2005 środki finansowe z rezerwy celowej nr 51 budżetu państwa w wysokości 11 000 tys. zł zostaną przekazane do budżetów wojewodów na podstawie danych GUS, dotyczących liczby dzieci podejmujących naukę w klasach pierwszych szkół podstawowych. Środki zostaną przekazane wg zasady:

Liczba dzieci podejmujących naukę

w klasach pierwszych ...................0,24 x 100 zł

Przewiduje się, przed przekazaniem środków, dokonanie bezpośredniego rozeznania w całym kraju realnych potrzeb w zakresie wyprawki (zebranie danych zarówno z jednostek pomocy społecznej, jak i oświatowych)

6. W celu zapewnienia optymalnego wykorzystaniśrodków finansowych, przeznaczonych na realizację programu, 80% kwoty będącej w dyspozycji Ministra Edukacji Narodowej i Sportu zostanie przekazane jednorazowo do województw, zgodnie z przyjętymi w projekcie programu zasadami, a pozostałe 20% zostanie przekazane do województw, w których po rozpoznaniu potrzeb wystąpią niedobory środków finansowych.

V. ZASADY UDZIELANIA POMOCY W FORMIE WYPRAWKI SZKOLNEJ

1.  Pomoc  w postaci  wyprawki, jako  pomoc  materialna w  formie  zakupu podręczników szkolnych dla uczniów pierwszych klas szkoły podstawowej, przyznaje się uczniom z rodzin, w których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 100% kryterium dochodowego określonego w    art.    8 ust.  1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz uczniom z rodzin, w których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 110% kryterium dochodowego określonego w art.   8 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej o ile zaistnieją okoliczności wymienione w art. 7 pkt 2 - 15 cyt. ustawy.

2.            Przyznanie pomocy w formie wyprawki następuje na wniosek rodziców ucznia, jego opiekuna prawnego, rodziców zastępczych, a także dyrektora szkoły, nauczyciela, pracownika socjalnego lub innej  osoby - za zgodą przedstawiciela ustawowego lub rodziców zastępczych.

3.            Wniosek, o którym mowa w pkt 2, składa się w szkole, do której uczęszczać będzie uczeń albo w ośrodku pomocy społecznej, właściwym dla miejsca zamieszkania lub czasowego pobytu ucznia.  Wniosek złożony w szkole zostaje przekazany do ośrodka pomocy społecznej.

4.            Kierownik     ośrodka    pomocy     społecznej     sporządza    listę    uczniów uprawnionych do otrzymania pomocy w formie wyprawki.

5.            Wyprawka   obejmująca   podręczniki   szkolne¹   przyznawana   jest   przez dyrektora szkoły, po uzyskaniu opinii szkolnej komisji stypendialnej, na podstawie listy dzieci przekazanej przez ośrodek pomocy społecznej.

----------------------
1 W uzasadnionych przypadkach gmina może zakupić w ramach programu również książki pomocnicze dla uczniów.

6.           W   uzasadnionych   przypadkach   dyrektor   szkoły,   po   uzyskaniu   opinii szkolnej    komisji    stypendialnej    może    przyznać    pomoc    w    postaci podręczników   uczniom,   którzy   nie   spełniają kryterium   wymienionego w ust. 1.

7.           Zadaniem szkoły jest zakup wyprawki obejmującej komplet podręczników szkolnych   dla   klasy   pierwszej   szkoły   podstawowej,   z   zachowaniem wymogów ustawy z dnia 29 czerwca 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. Nr 19, poz. 177 z późn. zm.) i przekazanie jej uczniom.

VI. WARUNKI PRZYZNAWANIA DOTACJI NA REALIZACJĘ PROGRAMU

1.  Dotację  dla gmin na realizację programu wyprawki  szkolnej  przyznaje wojewoda,     na     wniosek     wójta / burmistrza / prezydenta     uzgodniony z kierownikiem ośrodka pomocy społecznej i dyrektorami szkół.

2.            Do wniosku należy dołączyć:

informację o występujących w gminie potrzebach w zakresie pomocy w formie wyprawki dla uczniów klas pierwszych, uwzględniającą liczbę uczniów wymagających tej formy pomocy i kalkulację kosztów zadania. Informacja o potrzebach gminy stanowić będzie podstawowe kryterium przekazywania środków finansowych z budżetu wojewody do gmin; informację     określającą    wysokość     środków    z    budżetu    gminy przeznaczanych w 2005 r. na zakup podręczników dla uczniów z rodzin najuboższych. ■

3.            Dotacja nie może być przeznaczona na inny cel, niż zakłada program.

4.            Niewykorzystana    dotacja    celowa    podlega    zwrotowi    na    zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 29 czerwca 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. Nr 19, poz. 177 z późn. zm.)

VII. ZADANIA DLA MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU

1. Zebranie przez kuratorów oświaty informacji o:

liczbie uczniów pochodzących z rodzin, których dochody na osobę w rodzinie nie przekraczają kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz.593 z 2004r. z późn. zm.), a którzy rozpoczną naukę w klasie pierwszej szkoły podstawowej w roku szkolnym 2005/2006,

tytułach i ilości podręczników wskazanych przez nauczycieli wydawnictw dla dzieci objętych programem „Wyprawka szkolna".

2.   Przekazanie,   przez   kuratorów   oświaty,   organom   prowadzącym   szkoły następujących dokumentów:

uchwały Rady Ministrów w sprawie Rządowego programu wyrównywania warunków startu szkolnego uczniów w 2005 r. „Wyprawka szkolna", rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania pomocy uczniom podejmującym naukę w klasach pierwszych szkół podstawowych w roku szkolnym 2005/2006.

3.   Porozumienie z wydawcami podręczników szkolnych w sprawie ustalenia warunków   zakupu   podręczników   dla   uczniów   objętych   programem „Wyprawka szkolna" w roku szkolnym 2005/2006.

4.   Porozumienie z Pocztą Polską w sprawie bezpłatnych przesyłek pocztowych realizowanych w ramach programu „Wyprawka szkolna".

5.   Systematyczne       monitorowanie       realizacji      Rządowego      programu wyrównywania warunków startu szkolnego uczniów w 2005 r. „Wyprawka szkolna" w zakresie zaopatrzenia uczniów w podręczniki szkolne.

6.   Podział środków rezerwy celowej oraz wystąpienie do Ministra Finansów o uruchomienie środków dla poszczególnych województw.

VIII. HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU

IX. DZIAŁANIA LEGISLACYJNE

Niezbędne będzie wydanie, zgodnie z upoważnieniem ustawowym wynikającym 90 u ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( Dz. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, Nr 273, poz. 2703 i Dz. U Nr 281, poz. 2871.), rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie realizacji programu „Wyprawka szkolna" w roku 2005.

X.        UWAGI DODATKOWE

W 2004 r. „Wyprawka Szkolna" dotyczyła jedynie podręczników szkolnych i była realizowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy o systemie oświaty. Jako kryterium kwalifikowania uczniów do  objęcia pomocą w ramach programu przyjęto kryterium dochodu na osobę w rodzinie, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
W zawiązku z zapisami art. 14 ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. Nr 228, poz. 2255 z 2003 r.) wprowadzającym dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego [...] na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego, Świadczenie to od 2004 roku zastąpiło część „Wyprawki Szkolnej" przekazywanej uczniom w postaci tornistrów, strojów gimnastycznych, przyborów szkolnych.
W 2004 roku w skali kraju blisko 33% uczniów podejmujących naukę w klasie pierwszej szkoły podstawowej dotyczyły kryteria wskazane w programie udzielenia pomocy w postaci podręczników szkolnych. Z Rządowego programu wyrównywania startu szkolnego uczniów „Wyprawka Szkolna" skorzystało łącznie 134 360 uczniów klas pierwszych szkoły podstawowej. Dla osiągnięcia takiego samego wskaźnika w 2005 roku należy zakupić podręczniki szkolne dla ok. 130 tys. uczniów. W 2005 roku, zgodnie z art. 8 i art. 14 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz.U. Nr 228, poz. 2255), osobom uprawnionym do otrzymywania zasiłku rodzinnego przysługuje dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, przeznaczony na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego. W związku z powyższym jednorazowo, we wrześniu 2005 r. wszystkim dzieciom rozpoczynającym naukę w szkole, na które wypłacany jest zasiłek rodzinny, wypłacony zostanie dodatek pieniężny w wysokości 90 zł.