Przejdź do - Uzasadnienie:

Projekt z dnia 28 lipca 2006 r. w wersji przygotowanej do skierowania w dniu 31 lipca 2006 r. do uzgodnień międzyresortowych oraz z partnerami społecznymi

USTAWA

z dnia  2006 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Art. 1.

W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.¹⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1)  po art. 4 dodaje się art. 4a w brzmieniu:

„Art. 4a. 1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może, w drodze rozporządzenia, nałożyć na szkoły i placówki zapewniające uczniom korzystanie z usługi dostępu do Internetu na ich terenie obowiązek zainstalowania i aktualizowania oprogramowania zabezpieczającego przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla prawidłowego rozwoju psychicznego uczniów.

2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, może być nałożony po warunkiem zapewnienia przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania szkołom i placówkom możliwości nieodpłatnego korzystania z oprogramowania zabezpieczającego przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla prawidłowego rozwoju psychicznego uczniów.";

2)  w art. 9a w ust. 2:

a) pkt 1, 1 a, 1 b i 2 otrzymują brzmienie:

„1) opracowywanie propozycji standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art.  10 ust.1,  we współpracy w szczególności z zainteresowanymi ministrami, szkołami wyższymi, jednostkami badawczo-rozwojowymi, organizacjami pracodawców i samorządami zawodowymi;

1a) przygotowywanie pytań, zadań i testów oraz ustalanie zestawów do przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1;

1b) opracowywanie, we współpracy z okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi, a w zakresie egzaminów zawodowych również z ministrami właściwymi dla zawodów, oraz ogłaszanie informatorów zawierających w szczególności opis zakresu sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1, przykładowe pytania, zadania i testy oraz kryteria ich oceniania;",

2) dokonywanie analizy wyników sprawdzianów i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1, a także składanie ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania sprawozdań odpowiednio o poziomie osiągnięć uczniów na poszczególnych etapach kształcenia oraz dotyczących wyników egzaminów eksternistycznych;",

b) pkt 6 otrzymuje brzmienie:

„6) koordynowanie działalności okręgowych komisji egzaminacyjnych oraz nadzorowanie ich prac związanych z opracowywaniem propozycji zestawów zadań, pytań i testów do sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1, a także nadzorowanie prac związanych z ich przeprowadzaniem, w tym ocenianiem przez okręgowe komisje egzaminacyjne prac egzaminacyjnych, w celu zapewnienia jednolitości i jakości działań wykonywanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne oraz porównywalności wyników sprawdzianu, egzaminów i egzaminów eksternistycznych.";

3)  w art. 9c w ust. 2 pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1) przeprowadzanie sprawdzianów i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1;

2) przygotowywanie, w porozumieniu z Centralną Komisją Egzaminacyjną propozycji pytań, zadań i testów oraz ich zestawów do przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz egzaminów eksternistycznych, o których mowa w art. 10 ust.1;";

4)  art. 10 otrzymuje brzmienie:

„Art. 10. 1. Osoba, która ukończyła 18 lat i nie jest uczniem szkoły, może uzyskać świadectwo ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum lub liceum ogólnokształcącego      na      podstawie      egzaminów      eksternistycznych przeprowadzanych przez okręgową komisję egzaminacyjną, z zastrzeżeniem art. 10a.

2.          Egzaminy eksternistyczne, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się z zakresu   obowiązkowych   zajęć   edukacyjnych   określonych   w   ramowych
planach nauczania szkoły podstawowej dla dorosłych oraz gimnazjum i liceum ogólnokształcącego dla dorosłych.

3.          Minister właściwy do spraw oświaty  i wychowania określi, w drodze rozporządzenia,       warunki       i       tryb       przeprowadzania       egzaminów eksternistycznych, zasady ich oceniania oraz wysokość opłat pobieranych za egzaminy    eksternistyczne    z    poszczególnych    zajęć    edukacyjnych,    z uwzględnieniem     możliwości     unieważnienia     egzaminu     w     przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów dotyczących jego przeprowadzania, jeżeli to naruszenie mogło mieć wpływ na wynik egzaminu, oraz z uwzględnieniem, że wysokość opłat za egzaminy eksternistyczne nie może być wyższa niż
koszty przeprowadzenia tych egzaminów.";

5)  po art. 10 dodaje się art. 10a w brzmieniu:

„Art. 10a. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego może określić, w drodze rozporządzenia, typy szkół artystycznych, których świadectwo ukończenia można uzyskać na podstawie egzaminów eksternistycznych oraz warunki i tryb przeprowadzania tych egzaminów, w szczególności warunki powoływania i odwoływania państwowych komisji egzaminacyjnych, tryb ich działania, wysokość opłat pobieranych za egzaminy eksternistyczne oraz warunki wynagradzania egzaminatorów, uwzględniając specyfikę i zakres kształcenia w szkołach artystycznych.";

6)  w art. 22 po ust. 4 dodaje się ust. 5 w brzmieniu:

„5. Rozporządzenie wydane na podstawie ust. 2 pkt 2 lit. d) może określić wyposażenie pracowni w pomoce dydaktyczne i sprzęt zalecany do realizacji programów nauczania w poszczególnych zawodach.";

7)  w art. 30 ust. 2b otrzymuje brzmienie:

„2b. Konkurs na stanowisko kuratora oświaty przeprowadza komisja konkursowa powołana przez wojewodę. W skład komisji konkursowej wchodzą:

1)            trzej   przedstawiciele   ministra   właściwego   do   spraw   oświaty   i wychowania;

2)            trzej przedstawiciele wojewody;

3)            dwaj   przedstawiciele   sejmiku województwa oraz po jednym przedstawicielu wojewódzkich struktur związków zawodowych o zasięgu             ogólnokrajowym,              zrzeszających              nauczycieli, reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001   r. o Trójstronnej Komisji do     Spraw  Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz. U. Nr 100, poz.1080 i Nr 154, poz. 1793 i 1800, z 2002 r. Nr 10, poz. 89 i Nr 240, poz. 2056 oraz z 2004 r. Nr 240, poz. 2407).";

8)  w art. 39:

a)  w ust. 1 w pkt 8 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 9 w brzmieniu:

„9) stwarza warunki do działania w szkole lub placówce stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki.",

b)  ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Dyrektor szkoły lub placówki może, w drodze decyzji, skreślić ucznia z listy uczniów w przypadkach określonych w statucie szkoły lub placówki. Skreślenie następuje na podstawie uchwały rady pedagogicznej, po zasięgnięciu opinii rady rodziców i samorządu uczniowskiego.";

9)  w art. 40 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. W skład rady pedagogicznej wchodzą wszyscy nauczyciele zatrudnieni w szkole lub placówce oraz pracownicy innych zakładów pracy pełniący funkcję instruktorów praktycznej nauki zawodu lub prowadzący pracę wychowawczą z młodocianymi pracownikami w placówkach zbiorowego zakwaterowania, dla których praca dydaktyczna i wychowawcza stanowi podstawowe zajęcie. W zebraniach rady pedagogicznej mogą także brać udział z głosem doradczym osoby zapraszane przez jej przewodniczącego za zgodą lub na wniosek rady pedagogicznej, w tym przedstawiciele stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki.";

10) art. 53 otrzymuje brzmienie:

„Art. 53. 1. W szkołach i placówkach działają rady rodziców, które reprezentują ogół rodziców uczniów.

2.  W skład rady rodziców wchodzi po dwóch przedstawicieli:

1)  w szkołach - rad oddziałowych, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców uczniów danego oddziału;

2)           w placówkach - rad stałej formy zajęć, utworzonej zgodnie ze statutem placówki, wybranych w tajnych wyborach  przez zebranie rodziców
uczniów korzystających z danej formy zajęć.

3.   W wyborach, o których mowa w ust. 2, jednego ucznia reprezentuje jeden rodzic. Wybory przeprowadza się na pierwszym zebraniu rodziców w każdym roku szkolnym.

4.  Rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa w szczególności:

1)           wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady;

2)           szczegółowy tryb przeprowadzania wyborów do rad oddziałowych i rad stałej  formy zajęć oraz przedstawicieli tych  rad do rady rodziców odpowiednio szkoły lub placówki.

5.  Rady rodziców mogą porozumiewać się ze sobą ustalając zasady i zakres współpracy.

6.   Minister właściwy do spraw oświaty  i wychowania określi, w drodze rozporządzenia,  rodzaje szkół i  placówek, w których  nie tworzy się rad rodziców, uwzględniając organizację szkoły lub placówki oraz brak możliwości bezpośredniego uczestniczenia w ich działalności reprezentacji rodziców.";

11)  w art. 54:

a)  ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Rada rodziców może występować do dyrektora i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny, z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły lub placówki.",

b)  po ust. 1 dodaje się ust. 1 a w brzmieniu:

„1a. Do kompetencji rady rodziców należy:

1)  uchwalanie,   w   porozumieniu   z   radą  pedagogiczną   programu wychowawczego szkoły lub placówki oraz programu profilaktyki problemów   dzieci    i    młodzieży    dostosowanego    do    potrzeb rozwojowych uczniów i potrzeb danego środowiska;

2)                opiniowanie    projektów    rocznego    planu    finansowego    oraz perspektywicznego planu rozwoju szkoły lub placówki.",

c)  ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. W celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa regulamin, o którym mowa w art. 53 ust. 4.";

12)   w art. 56 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Podjęcie działalności w szkole lub placówce przez stowarzyszenie lub organizację, o których mowa w ust. 1, wymaga uzyskania zgody dyrektora szkoły lub placówki, wyrażonej po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców.";

13)   po art. 64 dodaje się art. 64a w brzmieniu:
Wariant I

„Art. 64a. Dyrektor szkoły, za zgodą rady pedagogicznej, może wprowadzić obowiązek noszenia przez uczniów na terenie szkoły jednolitego stroju oraz określić wzór i warunki noszenia tego stroju.";

Wariant II

„Art. 64a. Dyrektor szkoły, za zgodą rady rodziców, może wprowadzić obowiązek noszenia przez uczniów na terenie szkoły jednolitego stroju oraz określić wzór i warunki noszenia tego stroju.";

Wariant III

„Art. 64a. Rada rodziców, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, może wprowadzić obowiązek noszenia przez uczniów na terenie szkoły jednolitego stroju oraz określić wzór i warunki noszenia tego stroju.";

14)    wart.68a:

a)  ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje placówek, o których mowa w ust. 1 pkt 2, a także szczegółową organizację, sposób, warunki i formy prowadzenia kształcenia ustawicznego przez placówki oraz ośrodki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, uwzględniając w szczególności centra kształcenia ustawicznego i centra kształcenia praktycznego jako rodzaje odpowiednio placówek kształcenia ustawicznego i placówek kształcenia praktycznego oraz zadania placówek i ośrodków dostosowane do potrzeb rynku pracy, jak również może określić warunki i tryb odpłatności za prowadzone w placówkach i ośrodkach kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, tak aby odpłatność nie przekraczała ponoszonych kosztów kształcenia.",

b)  dodaje się ust. 4a w brzmieniu:

„4a. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 4, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może określić odrębne zadania dla publicznych placówek kształcenia ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym, o których mowa w art. 5 ust. 3b pkt 2 lit. b, oraz może wyłączyć stosowanie niektórych przepisów ustawy w odniesieniu do tych placówek, w zakresie wynikającym z organizacji i zadań tych placówek, a także wprowadzić w tym zakresie odrębne unormowania.";

15)    w art. 71 b ust. 2a i 2b otrzymują brzmienie:

„2a. W przedszkolach i szkołach podstawowych, w tym specjalnych, oraz w ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 5, a także w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach specjalistycznych, mogą być tworzone zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w celu pobudzania psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka, od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, prowadzonego bezpośrednio z dzieckiem i jego rodziną.

2b. Dyrektorzy przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych specjalnych oraz ośrodków, o których mowa w art. 2 pkt 5, a także dyrektorzy właściwych ze względu na miejsce zamieszkania dziecka szkól podstawowych ogólnodostępnych i integracyjnych oraz dyrektorzy poradni  psychologiczno-pedagogicznych,   w   tym   specjalistycznych,   mogą   organizować   wczesne wspomaganie rozwoju dziecka w porozumieniu z organami prowadzącymi.";

16)      w art. 90i w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) uczniowi uczestniczącemu w zajęciach w uczelni przewidzianych tokiem studiów na podstawie postanowień regulaminu studiów dotyczących warunków uczestniczenia wybitnie uzdolnionych uczniów w zajęciach przewidzianych tokiem studiów;";

17)  wart. 90u:

a)   w ust. 1 w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

„5) wspomaganie organów prowadzących szkoły lub placówki w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki.",

b)   w ust. 4 w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

„5) formy i zakres wspierania organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach, sposób podziału środków budżetu państwa przyznanych na realizację programu, szczegółowe kryteria i tryb oceny wniosków organów prowadzących o udzielenie wsparcia finansowego oraz zakres informacji, jakie powinien zawierać wniosek organu prowadzącego o udzielenie wsparcia finansowego, uwzględniając w szczególności wymóg skuteczności i efektywności przedsięwzięć podejmowanych w ramach programu.".

Art. 2.

W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674) wprowadza się następujące zmiany:

1)  art. 63 otrzymuje brzmienie:

„Art. 63.  1. Nauczyciel korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w Kodeksie karnym. 2. Organ prowadzący szkołę obowiązany jest z urzędu występować w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla nauczyciela uprawnienia zostaną naruszone.";

2)  wart. 91 a:

a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1. Nauczycielom mianowanym i dyplomowanym zatrudnionym w:

1)              urzędach   organów   administracji   rządowej   i   kuratoriach   oświaty   na stanowiskach     wymagających     kwalifikacji     pedagogicznych     przysługują uprawnienia wynikające z art. 9a-9i, art. 51, art. 58-60, art. 86, art. 88 i art. 90;

2)              w specjalistycznej jednostce  nadzoru  oraz w organach  sprawujących nadzór   pedagogiczny    nad    zakładami    poprawczymi,    schroniskami    dla nieletnich, rodzinnymi ośrodkami diagnostyczno-konsultacyjnymi oraz szkołami przy    zakładach    karnych    na    stanowiskach    wymagających    kwalifikacji pedagogicznych przysługują uprawnienia wynikające z art. 9a-9i, art. 51, art. 58-60, art. 63, art. 86, art. 88 i art. 90.

2. Nauczycielom mianowanym i dyplomowanym zatrudnionym w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisjach egzaminacyjnych na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych przysługują uprawnienia wynikające z art. 9a-9i, art. 30 ust. 5, art. 32-33, art. 47, art. 49 ust. 1 pkt 3, art. 51, art. 58-60, art. 63, art. 86-88 i art. 90.",

b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Do nauczycieli zatrudnionych w publicznych szkołach i szkolnych punktach konsultacyjnych przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych mają zastosowanie przepisy rozdziałów 2-4, art. 42 ust. 1, 2 i 7a, art. 51, 63-67 oraz rozdziałów 8-11.";

3)  w art. 91 b ust. 2 i 2a otrzymują brzmienie:

„ 2. Do nauczycieli zatrudnionych w:

1)         szkołach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, bez względu na wymiar zatrudnienia, ma zastosowanie przepis art. 11a i art. 63;

2)         przedszkolach i placówkach, o których mowa w art. 1 ust 2 pkt 2, bez względu na wymiar zatrudnienia, ma zastosowanie przepis art. 63;

3)         przedszkolach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. a, oraz szkołach i placówkach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru  zajęć, w tym do nauczyciela zatrudnionego na stanowisku dyrektora, mają zastosowanie przepisy art. 6, 9-9i, art. 22 ust. 3 i 4, art. 26, art. 49 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 51, art. 70a ust. 3, 4 i 6, art. 75-86, 88 i 90;

4)         przedszkolach, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. b, w wymiarze co najmniej    1/2   obowiązkowego   wymiaru   zajęć,   w   tym   do   nauczyciela zatrudnionego na stanowisku dyrektora, mają zastosowanie przepisy art. 6, 9- 9i, art. 22 ust. 3 i 4, art. 26, art. 49 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 51, art. 70a ust. 3, 4 i 6, art. 75-85.

2a.   Do  pracowników,  o  których  mowa w art.   1   ust.  2  pkt 4  i  5,  mają zastosowanie przepisy art. 6, 51, 63, art. 64 ust. 3, art. 86-88 i 90.";

4)  w art. 91 d pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) art. 6a ust. 1 pkt 3 oraz ust. 6 i 13, art. 9b ust. 3, 3a i 4 pkt 2 oraz ust. 6 i 7 pkt 1, art. 9f ust. 1, art. 9g ust. 3 pkt 1 i ust. 4, art. 18 ust. 4 i 5, art. 19 ust. 1, art. 22 ust. 1, art. 26 ust. 2, art. 31, 42a ust. 1, art. 54 ust. 2 i 5, art. 56 ust. 2, art. 61 ust. 3, art. 63 ust. 2, art. 66 ust. 1, art. 82 ust. 2 oraz art. 83 ust. 1 i 1 a -wykonuje odpowiednio: wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa.".

Art. 3.

W ustawie z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 179, poz. 1845) w art. 6 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„Art. 6. 1. Nauczyciele wpisani przed dniem wejścia w życie ustawy na listę, o której mowa w art. 9g ust. 11 ustawy wymienionej w art. 1, są zobowiązani, w terminie do dnia 31 grudnia 2007 r., do ukończenia szkolenia, o którym mowa w art. 9g ust. 11 a pkt 3 ustawy wymienionej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

2. W przypadku niezłożenia ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania dokumentów potwierdzających ukończenie szkolenia dla kandydatów na ekspertów, o którym mowa w ust. 1, nauczyciele ci zostają skreśleni z listy ekspertów z mocy prawa z dniem 1 stycznia 2008 r.".

Art. 4.

W ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 oraz z 2006 r. Nr 46, poz. 328) w art. 160 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

„1a. Regulamin studiów określa także warunki i tryb uczestniczenia wybitnie uzdolnionych uczniów w zajęciach przewidzianych tokiem studiów na kierunkach zgodnych z uzdolnieniami oraz zasady zaliczania tych zajęć.".

Art. 5.

1 .   Działające w dniu wejścia w życie ustawy organy będące reprezentacją rodziców uczniów szkoły lub placówki, a w przypadku braku takiego organu w szkole lub w placówce - rada pedagogiczna szkoły lub placówki, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy,  uchwalą szczegółowy tryb przeprowadzenia pierwszych wyborów do rad oddziałowych i rad stałej formy zajęć oraz pierwszych wyborów przedstawicieli tych rad do rady rodziców szkoły lub placówki.

2.                          Dotychczasowe organy będące reprezentacją rodziców uczniów szkoły lub placówki, działające w dniu wejścia w życie ustawy, wykonują zadania rady rodziców do czasu wyboru  rady rodziców,  o której  mowa w art.  53  ustawy wymienionej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą nie dłużej jednak niż do dnia 31 października 2007 r.

Art. 6.

1.     Istniejące w dniu wejścia w życie ustawy państwowe komisje egzaminacyjne przeprowadzające egzaminy eksternistyczne, powołane przez kuratora oświaty, przeprowadzają egzaminy eksternistyczne dla osób, które rozpoczęły zdawanie tych egzaminów przed dniem wejścia w życie ustawy, na dotychczasowych zasadach do dnia 31 grudnia 2007 r.

2. Od dnia wejścia w życie ustawy kuratorzy oświaty nie powołują państwowych komisji egzaminacyjnych do przeprowadzania egzaminów eksternistycznych.

Art. 7.

Dotychczasowe przepisy wykonawcze, wydane na podstawie art. 68a ust. 4 ustawy, o której mowa w art. 1 niniejszej ustawy, zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych na podstawie art. 68a ust. 4 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 8.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:

1)            art. 9a ust. 2 pkt 1, 1 a, 1b, 2 i 6, art. 9c ust. 2 pkt 1 i 2 oraz art. 10 i 10a ustawy, o której  mowa w art.1   niniejszej  ustawy, w brzmieniu  nadanym
niniejszą ustawą które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2007 r.;

2)            art. 53 i 54 ustawy, o której mowa w art.1  niniejszej ustawy, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą które wchodzą w życie z dniem 1 września 2007 r.

 

 

---------------------------------
¹⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781 oraz z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104.

UZASADNIENIE

przejdź na początek

- do art. 1 pkt 1  (dostęp do Internetu - oprogramowanie zabezpieczające)

Upowszechnianie usługi dostępu do Internetu, będące znakiem współczesnego ekspansywnego rozwoju przemysłu usług teleinformacyjnych, otwiera ogromne możliwości na polu edukacji i kultury. Będąc doskonałym źródłem informacji i instrumentem komunikacji Internet staje się pomocą dydaktyczną i wychowawczą daje możliwość kształcenia na odległość, ustawicznego poszerzania zdobytych umiejętności i wiedzy. Takie spojrzenie na Internet - jako na źródło w zasadzie nieograniczonego dostępu do informacji - prowadzi jednakże do pytań o związek pomiędzy treściami i formami przekazu informacji, a oceną tego przekazu pod kątem celów procesów kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży. Z punktu widzenia celów procesu kształcenia i wychowania określone treści i formy przekazu informacji przez Internet mogą być bowiem niepożądane - a nawet szkodliwe dla rozwoju psychicznego, zwłaszcza rozwoju emocjonalnego, dzieci i młodzieży.

Spośród priorytetów i sposobów przeprowadzenia informatyzacji kraju, określonych w przygotowanym przez Urząd Komitetu Badań Naukowych dokumencie zatytułowanym „Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej - ePolska", za jedno z najważniejszych zadań uznano edukację informatyczną oraz wdrożenie mechanizmów blokujących dostęp dzieci i młodzieży do treści, które mogą mieć negatywny wpływ na wychowanie i kształcenie. Wyniki badań pokazują że dzieci i młodzież jako użytkownicy Internetu narażeni są na wysokie ryzyko częstego, niekontrolowanego kontaktu z treściami niepożądanymi i szkodliwymi dla rozwoju społeczno-emocjonalnego, zwłaszcza dla kształtowania się postaw wobec seksu, drugiej płci i miłości rodzinnej. Szczególnej uwagi wymaga zjawisko przypadkowego, niezamierzonego kontaktu dzieci i młodzieży z pornografią przy poszukiwaniu na stronach WWW treści związanych z nauką szkolną i zainteresowaniami. Jako negatywnie oddziaływujące na psychikę młodego użytkownika Internetu należy także wskazać obrazy przemocy i destrukcji udostępniane w sieci. Odrębnej uwagi wymaga także aspekt aktywnego, a w wielu przypadkach interaktywnego, korzystania z Internetu przez dzieci i młodzież. Często charakter takiego kontaktu pozostaje anonimowy. Anonimowość powoduje uwalnianie się od poczucia kontroli społecznej i zwiększa agresywność, a także umożliwia zmienianie prezentowanej w sieci tożsamości. Zmiana poczucia tożsamości odrywa od sytuacji realnego życia. Daje wprawdzie możliwość eksperymentowania i ćwiczenia myślenia inwencyjnego, ale przede wszystkim powoduje zagrożenie dla identyfikacji własnej tożsamości, zwłaszcza w wieku młodzieńczym, kiedy tożsamość podlega jeszcze kształtowaniu.

Należy podkreślić, że ochrona dziecka przed przemocą okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją jest konstytucyjnym obowiązkiem organów władzy publicznej (art. 72 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej). Konwencja o prawach dziecka, ratyfikowana przez Polskę w 1991 r., z leżącym po stronie państwa obowiązkiem zapewnienia dziecku dostępu do informacji oraz materiałów pochodzących z różnorodnych źródeł - w szczególności tych, które mają na uwadze jego dobro w wymiarze społecznym, duchowym i moralnym oraz jego zdrowie fizyczne i psychiczne - wiąże bezpośrednio obowiązek rozwijania takich kierunków działalności państwa, które zapewniają dziecku ochronę przed informacjami i materiałami szkodliwymi. Granice podejmowanych przez państwo środków ochrony dobra dziecka przez treściami szkodliwymi wyznacza dopiero prawo do swobodnej

wypowiedzi oraz odpowiedzialność rodziców za wychowanie i rozwój dziecka (art. 17 w związku z art. 13 i 18 Konwencji).

Zapoczątkowane pod koniec XX wieku upowszechnianie usługi dostępu do Internetu z początkiem XXI wieku prowadzi do potrzeby ukształtowania nowej kultury odpowiedzialności użytkowania Internetu i związanej z tym naglącej potrzeby zapewnienia dzieciom i młodzieży dostatecznej ochrony przez treściami niepożądanymi i szkodliwymi dla ich rozwoju społeczno-psychicznego. Zapewnienie takiej ochrony powinno polegać na podjęciu środków mających na celu doprowadzenie do selekcjonowania i hierarchizowania treści dostępnych przez Internet - pod kątem prawidłowego rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży oraz celów procesów kształcenia i wychowania. Należy bowiem podkreślić, że Internet wymaga nowego podejścia regulacyjnego i nowej kultury odpowiedzialności tak, aby zapewnić równowagę pomiędzy ochroną dzieci i młodzieży przed treściami szkodliwymi z jednej strony, a wolnością wypowiedzi z drugiej strony.

W przedmiotowej nowelizacji ustawy o systemie oświaty proponuje się rozwiązanie prawne problemu ochrony uczniów przed treściami, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju psychicznego, polegające na upoważnieniu ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do nałożenia na szkoły i placówki zapewniające uczniom korzystanie z usługi dostępu do Internetu, w drodze rozporządzenia, obowiązku zainstalowania i aktualizowania oprogramowania zabezpieczającego, z tym, że minister mógłby nałożyć taki obowiązek tylko w przypadku, gdy zagwarantowałby szkołom i placówkom możliwość nieodpłatnego korzystania z oprogramowania zabezpieczającego.

Minister Edukacji Narodowej podjął już pierwsze praktyczne działania w celu pozyskania oprogramowania zabezpieczającego przed szkodliwymi treściami występując do podmiotów dysponujących takim oprogramowaniem z apelem o nieodpłatne udostępnianie programu szkołom, placówkom i rodzicom uczniów.

- do art. 1 pkt 2- 6 (egzaminy eksternistyczne, wyposażenie pracowni)

Projektowana nowelizacja art. 9a, 9c i 10 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty dotyczy modyfikacji dotychczasowego systemu egzaminów eksternistycznych. Konieczność dokonania szybkich zmian w tym zakresie potwierdzają wyniki kontroli organizacji egzaminów eksternistycznych w systemie oświaty, przeprowadzonej w 2005 r. przez Najwyższą Izbę Kontroli, obejmującej ocenę funkcjonowania systemu egzaminów eksternistycznych przeprowadzanych w latach 2002-2004. Kontrolą objęto 6 kuratoriów oświaty oraz 20 jednostek organizacyjnych (zespołów szkół i centrów kształcenia ustawicznego), przy których funkcjonowały państwowe komisje egzaminacyjne przeprowadzające egzaminy eksternistyczne w okresie objętym kontrolą NIK. We wszystkich skontrolowanych jednostkach stwierdzono rażące nieprawidłowości w przeprowadzaniu egzaminów eksternistycznych; w wielu miały one charakter wręcz działalności korupcyjnej, a nawet przestępczej (w dwóch przypadkach skierowano wnioski do prokuratury). Przygotowana przez NIK „Informacja o wynikach kontroli organizacji egzaminów eksternistycznych w systemie oświaty" była przedmiotem posiedzenia połączonych Komisji Sejmowych: Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Kontroli Państwowej, których członkowie, po zapoznaniu się z przedstawionym materiałem i wysłuchaniu Informacji NIK, postulowali niezwłoczne podjęcie działań, które skutecznie wyeliminowałyby wszystkie nieprawidłowości i zapobiegały zjawiskom korupcjogennym. Należy zaznaczyć, że problem prawidłowości przeprowadzania egzaminów eksternistycznych nie jest problemem nowym, występuje już od kilku lat, a wszelkie dotychczasowe próby jego naprawy w drodze zmian rozporządzenia ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, dotyczącego egzaminów eksternistycznych, nie przynosiły pozytywnych efektów.

Projektowana zmiana ustawy zakłada włączenie systemu egzaminów eksternistycznych do zewnętrznego systemu egzaminowania, tj. przekazanie zadania przygotowania i przeprowadzania egzaminów eksternistycznych do Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE) i okręgowych komisji egzaminacyjnym (oke). Jednocześnie egzaminy eksternistyczne, jako sposób uzyskiwania świadectwa ukończenia szkoły, będą ograniczone do zakresu szkół, które prowadzą kształcenie ogólne, tj. szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum ogólnokształcącego. Szkoły te są szkołami umożliwiającymi uzyskanie odpowiedniego poziomu wykształcenia, a po ukończeniu gimnazjum lub liceum istnieje możliwość uzyskania kwalifikacji zawodowych np. poprzez uczęszczanie do szkoły prowadzącej kształcenie zawodowej (zasadniczej szkoły zawodowej, technikum, szkoły policealnej) lub poprzez uzyskanie tytułu kwalifikacyjnego po zdaniu egzaminu państwowego. Struktura szkolna zapewnia drożność na wszystkich szczeblach kształcenia oraz dostęp osobom dorosłym do szkół wszystkich typów, a już wprowadzone rozwiązania dotyczące zaliczania w szkołach dla dorosłych prowadzących kształcenie zawodowe wyników kursów zawodowych realizowanych w formach pozaszkolnych przez akredytowane publiczne i niepubliczne placówki i ośrodki albo przez osoby prawne i fizyczne prowadzące działalność oświatową wymienioną w art. 83a ust. 2 ustawy o systemie oświaty, które dla tych kursów uzyskały akredytację kuratora oświaty, umożliwia skracanie okresu kształcenia zawodowego i zapewnia jego elastyczność. Wobec tak rozbudowanego systemu zapewniającego drożność kształcenia i dającego możliwość powrotu do szkoły na każdym poziomie kształcenia nie znajduje uzasadnienia dalsze utrzymywanie w systemie oświaty tak szerokiego zakresu (wszystkie typy szkół) korzystania z możliwości ukończenia szkoły w trybie egzaminów eksternistycznych. Również projektowane rozwiązania w obszarze kształcenia zawodowego, zmierzające do integrowania form szkolnych i pozaszkolnych, oraz budowa krajowego systemu potwierdzania kwalifikacji zawodowych obejmującego zarówno absolwentów szkół, jak też osoby, które chcą potwierdzić kwalifikacje zawodowe uzyskane poprzez kształcenie w formach pozaszkolnych lub staż pracy i praktykę, pozwolą pozyskiwać i potwierdzać kwalifikacje zawodowe na różnych poziomach.

W istniejącym systemie egzaminów eksternistycznych, najwięcej osób przystępuje do egzaminów z zakresu szkół ponad pod stawowych dla dorosłych, a wśród nich liceum ogólnokształcącego, a więc korzysta z możliwości uzyskania przede wszystkim wykształcenia średniego. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż absolwenci tych szkół mogą jeszcze przystąpić do egzaminu dojrzałości (tzw. „starej matury"). Wprowadzenie do systemu szkolnego od 2002 r. nowych typów szkół ponadgimnazjalnych, w terminach określonych w przepisach ustawy z dnia 8 stycznia 1999 r. - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego ( Dz. U. Nr 99, poz.12, z późn. zm. ) z jednoczesnym zachowaniem okresów przejściowych, umożliwiających przystępowanie do starej formuły egzaminów: dojrzałości i egzaminu zawodowego spowodowało, że wzrosło zainteresowanie egzaminami eksternistycznymi z zakresu szkół starego systemu. Na terenie całego kraju, według danych kuratoriów oświaty, w roku szkolnym 2003/2004 do egzaminów eksternistycznych przystąpiły 109 623 osoby z tego 79 736 osób z zakresu liceum ogólnokształcącego, tj. 72,7 % wszystkich zdających, a w roku szkolnym 2004/2005 -87 157 osób, z tego z zakresu liceum 67 814, tj. 77,8 %. Natomiast z zakresu szkół starego ustroju szkolnego, prowadzących kształcenie zawodowe, w tym okresie przystąpiło do egzaminów eksternistycznych odpowiednio 29 707 i 19100 osób. W tym okresie w odniesieniu do szkół nowego ustroju egzaminy przeprowadzano tylko z zakresu szkoły podstawowej i gimnazjum dla dorosłych, do których łącznie przystąpiło 180 osób w roku szkolnym 2003/2004 i 253 w roku 2004/2005, przy czym 42 osoby z zakresu szkoły podstawowej, gdzie egzamin jest przeprowadzany tylko z zajęć edukacyjnych klasy szóstej. Również aktualnie zbierane dane dotyczące roku szkolnego 2005/2006 ( sesja wiosenna zakończyła się 30 czerwca 2006 r.) wskazują że w ponad 90% egzaminy przeprowadzane były z zakresu dotychczasowych szkół ponadpodstawowych dla dorosłych, a tylko sporadycznie z zakresu szkół ponadgimnazjalnych.

Przytoczone dane wskazują że z chwilą zakończenia w dniu 31 grudnia 2007 r. przeprowadzania egzaminów eksternistycznych na dotychczasowych zasadach, w tym przede wszystkim z zakresu szkół ponadpodstawowych, zainteresowanie egzaminami eksternistycznymi zdecydowanie zmaleje. Dotyczyć to będzie również egzaminów eksternistycznych przeprowadzanych w celu uzyskania świadectwa ukończenia szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe. Oferta edukacyjna szkół dla dorosłych w zakresie kształcenia zawodowego, systematycznie się poszerza, rośnie również zainteresowane osób dorosłych uczęszczaniem do szkół. Należy podkreślić, iż egzaminy eksternistyczne nigdy nie były przeprowadzane z zakresu szkół medycznych, jak również nie obejmują wszystkich zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Wiąże się to ze specyfiką danego zawodu i możliwością opanowania wiedzy i umiejętności zawodowych w drodze samokształcenia. Największym zainteresowaniem cieszą się zawody ekonomiczne: technik ekonomista, technik rachunkowości, technik handlowiec, sprzedawca. W zawodach tych oferta szkół jest również duża, a na rynku pracy występuje przewaga podaży nad popytem.

Natomiast utrzymanie możliwości składania egzaminów eksternistycznych z zakresu szkoły podstawowej jest celowe przede wszystkim ze względów społecznych (osoby, które wypadły z systemu, osoby ze środowisk zmarginalizowanych) i bardzo małej liczby tych szkół w skali kraju - w roku szkolnym 2005/2006 - 10 szkół podstawowych dla dorosłych.

Zmiany dotyczące egzaminów eksternistycznych zostały ujęte w art. 1 pkt 2-5 projektu ustawy. Zakładają one, że przeprowadzanie egzaminów eksternistycznych z zakresu obowiązkowych zajęć edukacyjnych szóstej klasy szkoły podstawowej (szkoła podstawowa dla dorosłych obejmuje tylko klasę szóstą), gimnazjum i liceum ogólnokształcącego dla dorosłych będzie należało do kompetencji okręgowych komisji egzaminacyjnych. Natomiast CKE będzie przygotowywała propozycje standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminów eksternistycznych, pytania, zadania i testy oraz ustalała zestawy do przeprowadzania tych egzaminów, a także opracowywała i ogłaszała informatory zawierające opis zakresu egzaminów, przykładowe pytania, zadania i testy oraz kryteria oceniania. Informatory będą obejmowały poszczególne przedmioty określone w ramowych planach nauczania. CKE będzie również koordynowała działalność okręgowych komisji egzaminacyjnych w zakresie przeprowadzania egzaminów eksternistycznych. Ponadto CKE będzie zobowiązana do dokonywania każdego roku szczegółowej analizy egzaminów eksternistycznych i składania ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania sprawozdań w tym zakresie. Pozwoli to na bieżące monitorowanie systemu egzaminów eksternistycznych.

Należy podkreślić, że ponieważ egzaminy eksternistyczne będą obejmowały jedynie przedmioty z zakresu kształcenia ogólnego, to do opracowywania standardów wymagań, tematów egzaminacyjnych i oceniania zostaną wykorzystani nauczyciele, którzy już są egzaminatorami egzaminów maturalnych i gimnazjalnych.

Szczegółowe regulacje określające tryb i warunki przeprowadzania egzaminów eksternistycznych przez okręgowe komisje egzaminacyjne, sposób ich oceniania oraz zasady odpłatności za te egzaminy, zostaną zawarte w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

W art. 1 pkt 5 projektu (art. 10a ustawy o systemie oświaty) proponuje się pozostawienie ministrowi właściwemu do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego możliwości odrębnego uregulowania, w drodze rozporządzenia, organizacji egzaminów eksternistycznych z zakresu szkół artystycznych.

Proponuje się, aby nowy system egzaminów eksternistycznych został wprowadzony od dnia 1 lipca 2007 r. z jednoczesnym zachowaniem możliwości zdawania egzaminów eksternistycznych w aktualnie obowiązującym systemie osobom, które rozpoczęły zdawanie przed zmianą przepisów. W art. 7 ust. 1 projektu ustawy został zaproponowany przepis przejściowy umożliwiający osobom, które rozpoczęły zdawanie egzaminów eksternistycznych przed dniem wejścia w życie ustawy, dokończenie ich zdawania na dotychczasowych zasadach do końca 2007 r.

Zmiana wprowadzona w art. 1 pkt 6 projektu ustawy (art. 22 ust. 5 ustawy o systemie oświaty) ma charakter doprecyzowujący i dotyczy stworzenia podstawy prawnej dla zamieszczenia w podstawach programowych kształcenia w poszczególnych zawodach wykazu środków dydaktycznych i wyposażenia zalecanego do pełnej realizacji programu nauczania. Wykaz zalecanych środków i wyposażenia będzie miał dla organu prowadzącego znaczenie pomocnicze w należytym wykonywaniu jego obowiązków określonych w art. 5 ust. 7 pkt 4 ustawy o systemie oświaty (wyposażenie szkoły lub placówki w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów wychowawczych, przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów oraz wykonywania innych działań statutowych) jako wskazanie optymalnego wyposażenia w sprzęt i pomoce dla kształcenia w zawodzie prowadzonego przez szkołę.

- do art. 1 pkt 7 (zmiana składu komisji przeprowadzającej konkurs na stanowisko kuratora oświaty)

Nowelizacja art. 30 ust. 2b ustawy o systemie oświaty zmierza do wprowadzenia zmian w składzie komisji konkursowej powoływanej przez wojewodę w celu wyłonienia kandydata na stanowisko kuratora oświaty. Zgodnie z dotychczasowym stanem prawnym, w skład komisji konkursowej na stanowisko kuratora oświaty wchodzi po dwóch przedstawicieli ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, wojewody i sejmiku województwa oraz po jednym przedstawicielu wojewódzkich struktur związków zawodowych o zasięgu ogólnokrajowym, zrzeszających nauczycieli. W ramach projektowanej zmiany zakłada się zwiększenie w składzie komisji konkursowej liczby przedstawicieli ministra oraz wojewody; każdy z tych organów delegowałby po trzech przedstawicieli. Wprowadzenie powyższej zmiany w składzie komisji konkursowej przyczyni się do wzmocnienia w konkursie głosu przedstawicieli administracji rządowej. Kurator oświaty jest organem administracji rządowej wykonującym na obszarze województwa, w imieniu wojewody, ustawowo określone zadania i kompetencje w zakresie oświaty. Zatem zdecydowany wpływ  na wybór  kandydata  na  stanowisko  kierownika jednostki  organizacyjnej funkcjonującej w układzie administracji zespolonej w województwie powinny mieć zwierzchnie organy administracji rządowej, tj. minister właściwy do spraw oświaty i wychowania oraz wojewoda.

Ponadto, zmiana brzmienia pkt 3 w art. 30 ust. 2b ustawy o systemie oświaty ma na celu ustanowienie precyzyjnych regulacji dotyczących udziału w składzie komisji konkursowej przedstawicieli związków zawodowych. Mając na celu usprawnienie trybu pracy komisji konkursowej proponuje się, aby w jej składzie uczestniczyli przedstawiciele tych zrzeszających nauczycieli wojewódzkich struktur związków zawodowych o zasięgu ogólnokrajowym, które spełniają jednocześnie kryteria reprezentatywności w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz. U. Nr 100, poz. 1080, z późn. zm.), tj. zrzeszają więcej niż 300.000 członków będących pracownikami, oraz działają w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności jest określony w więcej niż w połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Projektowane rozwiązanie, wzorujące się na funkcjonujących rozwiązaniach trybu pracy Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, pozwoli na precyzyjne kształtowanie składu komisji konkursowej na stanowisko kuratora oświaty oraz unikanie nadreprezentatywności związków zawodowych zrzeszających nauczycieli w komisji przeprowadzającej konkurs na kierownicze stanowisko w administracji rządowej.

- do art. 1 pkt 8 i 9 (zwiększenie roli stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, w życiu szkoły)

Szkoły i placówki oświatowe powinny być otwarte na wszelkie formy aktywizowania na ich terenie działalności stowarzyszeń i innych organizacji - w szczególności organizacji harcerskich. Przepis art. 56 ust. 1 ustawy o systemie oświaty umożliwia działanie w szkole i placówce stowarzyszeń i innych organizacji (z wyjątkiem partii i organizacji politycznych), w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki. Wymienione stowarzyszenia i organizacje mogą jednak podjąć działalność w szkole lub placówce za zgodą jej dyrektora wydaną po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki. W zmianie 12, dotyczącej art. 56 ust. 2, proponuje się, aby dla podjęcia w szkole działalności przez te stowarzyszenia i organizacje konieczne było również uzyskanie pozytywnej opinii rady rodziców.

Uznając działalność stowarzyszeń i innych organizacji, przede wszystkim organizacji harcerskich, za szczególnie cenną dla realizacji zadań wychowawczych szkoły, w projekcie ustawy wprowadza się dla dyrektora szkoły lub placówki obowiązek tworzenia warunków działania w szkole lub placówce stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, o których mowa w art. 56 ust. 1 ustawy o systemie oświaty. Celem zmiany ustawy jest także zachęcenie - w szczególności organizacji harcerskich - do szerszej i jeszcze bardziej żywej obecności w codziennym życiu szkoły przy jednoczesnym popularyzowaniu wśród dzieci i młodzieży oferowanej przez te organizacje formuły spędzania czasu wolnego. Z powyższą zmianą związana jest również propozycja stworzenia możliwości zapraszania na posiedzenia rady pedagogicznej, z głosem doradczym, przedstawicieli stowarzyszeń i innych organizacji, o których mowa w art. 56 ust. 1 ustawy o systemie oświaty, w szczególności organizacji harcerskich. Możliwość uczestniczenia przedstawicieli stowarzyszeń i organizacji wymienionych w art. 56 ust. 1 ustawy o systemie oświaty w tych punktach obrad rady pedagogicznej, podczas których podejmowana jest dyskusja i prezentowane są poglądy dotyczące kierunków działalności wychowawczej szkoły i pracy z młodzieżą a także konfrontowane są problemy środowiska szkolnego, pozytywnie wpłynie na jakość i efektywność współpracy szkoły lub placówki z tymi organizacjami.

- do art. 1 pkt 10 -12 (zmiany statusu rady rodziców)

Projektowane zmiany w zakresie statusu rady rodziców jako organu szkoły, kompetencji tego organu i jego zasad działania, wychodzą naprzeciw potrzebie zwiększenia roli rodziców w życiu społeczności szkolnej. Wnioski płynące z obserwacji dotychczasowej praktyki funkcjonowania tej formy reprezentacji rodziców uczniów wskazują że zaangażowanie rodziców w sprawy szkoły ogranicza się zwykle do okazjonalnych spotkań rodziców z wychowawcą klasy oraz uiszczania dobrowolnej składki na fundusz rady rodziców. Z punktu widzenia korzystnego wpływu na wychowanie dzieci i młodzieży oraz efektywności procesów kształcenia i wychowania, istotnego znaczenia nabiera umacnianie wiarygodnego - w oczach ucznia - wizerunku szkoły. Umacnianiu wiarygodności szkoły, a w konsekwencji budowaniu w uczniach zaufania do szkoły, służy „mówienie jednym głosem" przez nauczycieli i rodziców. Osiągnięcie zaś takiej płaszczyzny porozumienia wymaga, aby relacje nauczyciel - rodzic były relacjami ściśle partnerskimi. Widoczna zatem staje się potrzeba wzbudzenia świadomości wśród rodziców uczniów, że są współodpowiedzialni za jakość procesu dydaktyczno - wychowawczego. Nowe podejście, polegające na wzmocnieniu statusu reprezentacji rodziców jako organu szkoły, powinno przyczyniać się do zbliżania postaw rodziców i szkoły prezentowanych w procesach dydaktycznych i wychowawczych oraz jednoczesnego odchodzenia rodziców od spojrzenia na szkołę jako instytucję, której powierza się dzieci w oczekiwaniu i wymaganiu jak najlepszych efektów kształcenia i wychowania. Rodzice wykazują bowiem nierzadko nieufność w stosunku do szkoły, często przyjmują postawę roszczeniową a to prowadzi do nieporozumień, konfliktów i negatywnie wpływa na efektywność procesów kształcenia i wychowania. Projektowane zmiany w zakresie wzmocnienia kompetencji i usprawnienia zasad działania rady rodziców jako organu szkoły przyczynią się do budowania płaszczyzny porozumienia pomiędzy nauczycieli i rodzicami, korzystnie wpływając tym samym na wychowanie młodych ludzi.

Wnioski płynące z dotychczasowej praktyki wskazują że obecne ramy prawne funkcjonowania w szkołach i placówkach reprezentacji rodziców uczniów nie stymulują w sposób dostateczny tworzenia w szkołach i placówkach partnerskich relacji pomiędzy reprezentacją rodziców, a dyrektorem szkoły lub placówki, gronem pedagogicznym, władzami oświatowymi i samorządem uczniowskim. Stan ten wynika między innymi z ustanowionego w art. 53 ust 2 ustawy o systemie oświaty sposobu tworzenia rady rodziców, a także z braku jasnego określenia na poziomie ustawy kompetencji tego organu. Należy pamiętać przy tym, że realizacja idei rozwoju i zapewnienia demokratycznych zasad funkcjonowania społecznych organów w systemie oświaty wymaga tworzenia dogodnych warunków formalno - prawnych. Zagwarantowane zatem na poziomie ustawy ramy współpracy ww. organów w rezultacie przyczyniają się do poprawy jakości pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły i placówki.

W nowelizowanym art. 53 ust. 1 ustawy określa się radę rodziców jako organ szkoły reprezentujący ogól rodziców uczniów danej szkoły lub placówki. Jednocześnie wprowadza się obligatoryjne działanie rad rodziców w publicznych szkołach i placówkach. Zgodnie z upoważnieniem ustawowym zawartym w ust. 6 nowelizowanego art. 53 ustawy - minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi rodzaje szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców, uwzględniając takie czynniki, jak organizacja szkoły lub placówki oraz brak możliwości bezpośredniego uczestniczenia w ich działalności reprezentacji rodziców.

W ust. 2 nowelizowanego art. 53 ustawy określono sposób wyboru przedstawicieli rodziców do rady rodziców (po dwóch przedstawicieli z każdego oddziału lub stałej formy zajęć, wybranych zgodnie z regulaminem rady rodziców). Wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady szkoły, a także szczegółowy tryb przeprowadzania wyborów do rad oddziałowych i rad stałej formy zajęć oraz szczegółowy tryb wyborów przedstawicieli rad oddziałowych i rad stałej formy zajęć do rady rodziców odpowiednio szkoły lub placówki będzie określał regulamin rady rodziców. W wyborach przedstawicieli rad oddziałowych i rad stałej formy zajęć do rady rodziców szkoły/placówki jednego ucznia reprezentuje jeden rodzic, a wybory do rady rodziców przeprowadza się na pierwszym zebraniu rodziców w każdym roku szkolnym.

W zmienionym art. 54 ustawy określa się główne kompetencje rady rodziców szkoły lub placówki. Do kompetencji rady rodziców będzie należało, jak dotychczas, występowanie do organu prowadzącego szkołę, organu sprawującego nadzór pedagogiczny, dyrektora szkoły, rady pedagogicznej, rady szkoły i samorządu uczniowskiego, z wnioskami i opiniami dotyczącymi wszystkich spraw szkoły lub placówki. Do kompetencji rady rodziców należeć będzie ponadto uchwalanie, w porozumieniu z radą pedagogiczną programu wychowawczego szkoły lub placówki oraz programu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży dostosowanego do potrzeb rozwojowych uczniów oraz do potrzeb danego środowiska, a także opiniowanie projektów rocznego planu finansowego oraz perspektywicznego planu rozwoju szkoły lub placówki. Kompetencje rady rodziców rozszerza się ponadto o prawo wyrażania opinii w sprawie skreślenia ucznia z listy uczniów przez dyrektora szkoły (pkt 8 dotyczący zmiany art. 39 ust. 2).

W pkt 12, dotyczącym zmiany art. 56 ust. 2 ustawy o systemie oświaty, proponuje się rozszerzenie kompetencji rady rodziców o wyrażanie pozytywnej opinii w sprawie podjęcia w szkole lub placówce działalności przez stowarzyszenie lub organizację, o których mowa w art. 56 ust. 1.

W celu wdrożenia nowych rozwiązań związanych z generalną zmianą koncepcji organizacji i funkcjonowania w życiu szkolnym organu reprezentującego rodziców uczniów, omawiany projekt zawiera w art. 6 przepisy przejściowe przewidujące, iż dotychczasowe organy będące reprezentacją rodziców uczniów szkoły lub placówki, działające w dniu wejścia w życie ustawy, a w przypadku braku takiego organu w szkole lub w placówce - rada pedagogiczna szkoły lub placówki, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy, uchwalą szczegółowy tryb przeprowadzenia pierwszych wyborów do rad oddziałowych i rad stałej formy zajęć oraz pierwszych wyborów przedstawicieli tych rad do rady rodziców szkoły lub placówki. Do czasu wyboru rady rodziców, jednakże nie dłużej niż do dnia 31 października 2007 r., zadania rady rodziców przewidziane w znowelizowanej ustawie o systemie oświaty będą wykonywały dotychczasowe organy będące reprezentacją rodziców uczniów szkoły lub placówki (komitety rodzicielskie, rady rodziców).

W dalszej perspektywie przewiduje się konsekwentne zwiększanie kompetencji rad rodziców - zwłaszcza w obszarze spraw gospodarki finansowej szkół i placówek. Ważne wydaje się bowiem nie tylko zbliżenie środowisk rodziców i nauczycieli,  ale także doskonalenie wiedzy i  umiejętności  rodziców z  zakresu

funkcjonowania i zarządzania oświatą, co będzie kolejnym krokiem w procesie uspołeczniania zarządzania szkołami i placówkami publicznymi w Polsce.

- do art. 1 pkt 13 (jednolity strój szkolny)

W projektowanym nowym art. 64a ustawy o systemie oświaty proponuje się wprowadzenie podstawy prawnej do podejmowania przez organy szkół decyzji o obowiązku noszenia przez uczniów na terenie szkoły jednolitego stroju. Kompetencja do podejmowania takiej decyzji została przewidziana wariantowo dla:

-   dyrektora szkoły za zgodą rady pedagogicznej,

-   dyrektora szkoły za zgodą rady rodziców,

-   rady rodziców po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej.

0   wyborze jednego z tych wariantów zdecydują wyniki konsultacji społecznych projektu.

Wprowadzenie w szkole jednolitego stroju może mieć znaczenie wychowawcze: budzić wśród uczniów poczucie wspólnoty, równości i solidarności, a także stanowić element kształtowania przez szkołę własnej tradycji. Wprowadzenie obowiązku noszenia przez uczniów jednolitych strojów może również przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa uczniów ułatwiając identyfikowanie przebywających na terenie szkolnym osób niebędących uczniami. Trzeba podkreślić, że własny strój szkolny jest bardzo często spotykany wśród szkół mających dużą renomę i wieloletnią tradycję.

- do art. 1 pkt 14 (odpłatność za kształcenie w formach pozaszkolnych, placówki kształcenia ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym)

Zmiany wprowadzone w art. 1 pkt 12 dotyczą rozszerzenia upoważnienia dla ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, zawartego w art. 68a ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Umożliwiają one odrębne unormowanie zadań i zasad działania publicznych placówek kształcenia ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym, założonych i prowadzonych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Ze względu na specyfikę działania i zadania publicznych placówek kształcenia ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym, prowadzonych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, proponuje się wprowadzenie regulacji umożliwiających temu ministrowi ustalanie odrębnych zadań realizowanych przez te placówki oraz wprowadzanie w zakresie ich organizacji i form działania rozwiązań odmiennych od ustalonych w ustawie dla „zwykłych" placówek kształcenia ustawicznego. Ponadto przywraca się w upoważnieniu zawartym w art. 68a ust. 4 ustawy o systemie oświaty możliwość określenia w rozporządzeniu wydanym na podstawie tego przepisu warunków i trybu odpłatności za prowadzone w placówkach

1         ośrodkach kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych.

- do art. 1  pkt 15 (umożliwienie niepublicznym poradniom psychologiczno- pedagogicznym prowadzenia wczesnego wspomagania dzieci)

Propozycje zmian w art. 71 b ustawy o systemie oświaty wynikają z konieczności zwiększenia liczby jednostek prowadzących wczesne wspomaganie rozwoju dziecka niepełnosprawnego. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka jest stosunkowo nowym zadaniem realizowanym w systemie oświaty. Dotychczasowe regulacje nie pozwalały na prowadzenie wczesnego wspomagania przez niepubliczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Projektowana zmiana zmierza do tego, aby niepubliczne poradnie mogły realizować to zadanie, gdyż przyczyni się to  do   zwiększenia   możliwości   zapewnienia  wczesnego  wspomagania   rozwoju dziecka jak najbliżej miejsca zamieszkania dziecka. Rozszerzenie uprawnień do realizowania wczesnego wspomagania rozwoju dziecka na niepubliczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne zapewniające warunki określone w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 71 b ust. 7 pkt 1 ustawy o systemie oświaty i stosownie do potrzeb dzieci, pozwoli na objęcie tą formą pomocy większej niż dotychczas liczby dzieci.

- do art. 1 pkt 16 i art. 5 (przywrócenie spójności przepisów dotyczących udziału uczniów wybitnie zdolnych w zajęciach objętych tokiem studiów oraz przyznawania im stypendium ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania)

Dotychczasowe brzmienie przepisu art. 90i ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty było skorelowane z art. 140 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz.385, z późn. zm.) oraz wydanym na podstawie art. 140 ust. 2 tej ustawy zarządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 1991 r. w sprawie zasad i warunków uczestniczenia wybitnie uzdolnionych uczniów w zajęciach przewidzianych tokiem studiów na kierunkach zgodnych z uzdolnieniami oraz zasad zaliczania tych zajęć. Jednak z dniem 1 września 2005 r. weszła w życie nowa ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. -Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.), która uchyliła ustawę o szkolnictwie wyższym z 1990 r.; w konsekwencji, z tym dniem utraciło również moc wymienione zarządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 1991 r.

Nowa ustawa - Prawo o szkolnictwie wyższym nie zawiera analogicznych przepisów, jak dotychczasowy art. 140 ustawy o szkolnictwie wyższym z 1990 r. Autorzy projektu uznali bowiem, że zasada autonomii uczelni we wszystkich obszarach jej działania, w szczególności w zakresie działalności dydaktycznej, przemawia za powierzeniem uczelni całości spraw organizacji i toku studiów, łącznie z kompetencjami do ich regulowania (vide art. 160 ust. 1 Prawa o szkolnictwie wyższym). Obejmuje to również regulowanie kwestii uczestniczenia w zajęciach prowadzonych w uczelni przez osoby nieposiadające statusu studenta (także uczniów uzdolnionych), z uwzględnieniem, że co do zasady wykłady w uczelniach (przede wszystkim publicznych) są otwarte. Z tego też względu projektodawcy odstąpili od szczególnego regulowania w ustawie kwestii udziału uczniów uzdolnionych w zajęciach studiów.

Wobec utraty mocy przez przepisy powszechnie obowiązujące, regulujące zasady i warunki uczestniczenia wybitnie uzdolnionych uczniów w zajęciach przewidzianych tokiem studiów na kierunkach zgodnych z uzdolnieniami oraz zasady zaliczania tych zajęć, odesłanie zawarte w art. 90i ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie oświaty, wskazujące jako jedną z przesłanek przyznania uczniowi stypendium ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania uczestniczenie przez niego w zajęciach przewidzianych tokiem studiów na podstawie przepisów w sprawie zasad i warunków uczestniczenia wybitnie uzdolnionych uczniów w zajęciach przewidzianych tokiem studiów na kierunkach zgodnych z uzdolnieniami oraz zasad zaliczania tych zajęć - stało się bezprzedmiotowe i niewątpliwie przepis ten wymaga nowelizacji.

W związku z powyższym, w ramach przedmiotowej nowelizacji wprowadza się w obu ustawach - ustawie o systemie oświaty (nowelizacja art. 90i ust. 1 pkt 4) oraz w ustawie - Prawo o szkolnictwie wyższym (dodanie w art. 160 ust. 1a) - spójne regulacje wskazujące, że zasady uczestniczenia uczniów wybitnie uzdolnionych w zajęciach przewidzianych tokiem studiów powinny być określone w regulaminie studiów,   a   ponadto   wskazujące   uczestniczenie   przez   ucznia   w   zajęciach przewidzianych tokiem studiów na zasadach określonych w regulaminie studiów, jako jedną z przesłanek przyznania stypendium ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

- do art. 1 pkt 17 (poprawa bezpieczeństwa nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach)

W aktualnym stanie prawnym zadanie zapewnienia bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach - w związku z ogólną odpowiedzialnością za działalność szkół i placówek - spoczywa na organach prowadzących. Coraz bardziej nagląca potrzeba poprawy bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach, a także wzmocnienia działań profilaktycznych realizowanych w społeczności szkolnej wymaga wsparcia tych organów w realizacji wymienionego zadania w formie tworzenia ogólnopolskich programów, w ramach którego otrzymywałyby również wsparcie finansowe.

Projektowana nowelizacja art. 90u ustawy o systemie oświaty zmierza do stworzenia podstawy prawnej do przyjmowania specjalnych programów rządowych, których celem byłoby wspomaganie organów prowadzących szkoły i placówki w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki. Przewiduje się, że takie rozwiązanie prawne, gwarantujące na poziomie centralnym i wojewódzkim zaplecze finansowe i organizacyjne dla realizacji podejmowanych na najniższym poziomie lokalnym odpowiednich przedsięwzięć ukierunkowanych na poprawę bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach, pozytywnie wpłynie na skuteczność i efektywność tych przedsięwzięć.

Dla realizacji każdego przewidzianego w art. 90u ustawy o systemie oświaty programu rządowego konieczne będzie wydanie przez Radę Ministrów rozporządzenia określającego szczegółowo sposób realizacji programu, w tym formy i zakres wspierania organów prowadzących oraz sposób podziału środków z budżetu państwa przyznanych na realizację programu.

Aktualnie w Ministerstwie Edukacji Narodowej prowadzone są prace nad przygotowaniem programu rządowego wdrożenia monitoringu wizyjnego wejść do szkół i placówek oświatowych. Wprowadzenie monitoringu wizyjnego wejść do szkół i placówek oświatowych wydaje się stosunkowo najprostszym, a jednocześnie bardzo efektywnym działaniem mającym na celu poprawę bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach, a także wzmocnienie działań profilaktycznych realizowanych w społeczności szkolnej.

Program instalowania monitoringu realizowany będzie etapowo. Podejmowane przez organy prowadzące szkoły i placówki przedsięwzięcia będą oceniane pod kątem kryteriów skuteczności i efektywności. Projekt monitoringu wizyjnego wejść do szkół i placówek zakłada, że zakup „standardowego" zestawu do monitorowania (tj. dwie kamery umożliwiające rejestrację zdarzeń od wewnątrz i na zewnątrz wejścia do budynku szkoły lub placówki, w kolorze i rozdzielczości wystarczającej do identyfikacji osób, rejestrator, kolorowy monitor oraz urządzenia dodatkowe niezbędne do zainstalowania zestawu) oraz koszt instalacji - będą finansowane ze środków budżetu państwa. Natomiast koszty eksploatacji lub ewentualnego rozszerzania systemu będzie ponosił organ prowadzący szkołę lub placówkę. W realizację projektu będą zaangażowani dyrektorzy szkół, rady rodziców, wojewodowie, kuratorzy oświaty i Ministerstwo Edukacji Narodowej. W ramach ogólnej odpowiedzialności za bezpieczeństwo uczniów i wychowanków, do zadań dyrektora szkoły lub placówki będzie należało wystąpienie z wnioskiem do organu prowadzącego o zainstalowanie zestawu do monitorowania (zakupu może tez dokonywać organ prowadzący), a następnie sprawowanie nadzoru nad realizacją zadań monitoringu. Rada rodziców będzie mogła występować z wnioskiem do dyrektora w sprawie instalacji monitoringu. Potrzeby szkoły lub placówki w zakresie monitorowania wejść i wyjść do budynków szkolnych ustalał będzie dyrektor szkoły i organ prowadzący. Organ prowadzący będzie rozpatrywał wnioski dyrektorów o zainstalowanie programu do monitorowania, a następnie dokonywał oceny skuteczności funkcjonowania zestawu do monitorowania w prowadzonej jednostce. Wnioski dyrektorów o zainstalowanie programu do monitorowania będą kierowane do wojewodów, którzy będą przekazywać środki z budżetu państwa dla jednostek samorządu terytorialnego (organów prowadzących szkoły i placówki) na finansowanie zakupu i instalacji zestawów do monitorowania. Przewiduje się, że wojewoda będzie ponadto odpowiedzialny za promowanie lokalnych koalicji na rzecz rozwoju bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w szkołach oraz rozwoju lokalnych sieci monitoringu miejsc publicznych. W ramach nadzoru nad warunkami bezpieczeństwa uczniów zapewnianych przez szkoły, kurator oświaty będzie także wypowiadał się w sprawie potrzeb szkół w zakresie wizyjnego monitorowania wejść do budynków szkolnych, a także będzie oceniał skuteczność wdrażania programu w województwie.

-  do  art.  2  i  art.  4     (zmiany w  ustawie  Karta  Nauczyciela:   przyznanie nauczycielom    ochrony    przysługującej    funkcjonariuszom    publicznym; przedłużenie terminu obowiązkowych szkoleń ekspertów)

Nowelizacja przepisu art. 63 ustawy Karta Nauczyciela ma na celu zapewnienie nauczycielom prawa do ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Istotą nowelizacji jest wzmocnienie rangi zawodu nauczyciela poprzez zagwarantowanie nauczycielowi - podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych - ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych. Dotychczasowe brzmienie przepisu nie zapewnia takiej ochrony ze względu na oczywiste wady od lat nienowelizowanego przepisu (np. posługiwanie się pojęciem „funkcjonariusza państwowego", obecnie niewystępującym w Kodeksie karnym).

W rozdziale XXIX Kodeksu karnego, zatytułowanym „Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego", zawarte są następujące przepisy zapewniające ochronę funkcjonariuszom publicznym podczas lub w związku z pełnieniem przez nich obowiązków służbowych poprzez zaliczenie do czynów zabronionych:

-  w art. 222 - naruszenia nietykalności osobistej funkcjonariusza publicznego,

-  w art. 223 - czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego wspólnie z innymi osobami lub z użyciem broni palnej lub innego niebezpiecznego przedmiotu lub środka obezwładniającego,

-  w art. 224 § 2 - stosowanie groźby bezprawnej lub przemocy w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego do przedsięwzięcia lub zaniechania prawnej czynności służbowej,

-  w art. 226 - znieważenia funkcjonariusza publicznego.

Proponowana zmiana spowoduje, że określone czyny zabronione, popełnione na szkodę nauczyciela, będą ścigane z urzędu, a nie -jak dotychczas - z oskarżenia prywatnego. Tego rodzaju czyny popełnione na szkodę nauczyciela, jako funkcjonariusza publicznego, będą wyczerpywały też znamiona przestępstw zagrożonych surowszą karą. Z ochrony takiej obecnie korzystają jedynie nauczyciele mianowani i dyplomowani zatrudnieni w urzędach organów administracji rządowej i kuratoriach oświaty na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych. Na podstawie projektowanej zmiany art. 63 ustawy - Karta Nauczyciela, z ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych będą korzystać nauczyciele podlegający przepisom ustawy - Karta Nauczyciela, tj. nauczyciele zatrudnieni w:

-          przedszkolach, szkołach i placówkach publicznych (również prowadzonych przez osoby fizyczne i osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego)     oraz    przedszkolach     niepublicznych,     niepublicznych placówkach i szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych,

-          publicznych zakładach kształcenia i placówkach doskonalenia nauczycieli,

-          zakładach   poprawczych,   schroniskach   dla  nieletnich   oraz  rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych,

-          publicznych kolegiach pracowników służb społecznych,

-          publicznych   placówkach   opiekuńczo-wychowawczych   oraz   ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych,

a także:

-          nauczyciele mianowani i dyplomowani zatrudnieni w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej     i     okręgowych     komisjach     egzaminacyjnych,     w specjalistycznej jednostce nadzoru oraz w organach sprawujących nadzór pedagogiczny nad zakładami poprawczymi, schroniskami dla nieletnich, rodzinnymi ośrodkami diagnostyczno-konsultacyjnymi oraz szkołami przy zakładach     karnych     na     stanowiskach     wymagających     kwalifikacji pedagogicznych,

-          nauczyciele zatrudnieni w publicznych  szkołach  i  szkolnych  punktach konsultacyjnych   przy  przedstawicielstwach  dyplomatycznych,   urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych,

-          pracownicy    zatrudnieni    u    innych    pracodawców,    pełniący    funkcję instruktorów praktycznej nauki zawodu,

-     wychowawcy i pedagodzy zatrudnieni w Ochotniczych Hufcach Pracy.

Projektowany przepis art. 91 b ust. 2 pkt 3 uwzględnia postanowienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 września 2005 r. sygn. akt P 17/04 (Dz. U. Nr 181, poz. 1526), w którym za niezgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej został uznany dotychczasowy przepis art. 91 b ust. 2 pkt 4 Karty Nauczyciela, w zakresie w jakim wyłącza stosowanie art. 88 tej ustawy (regulacje dotyczące uprawnienia nauczycieli do wcześniejszej emerytury) do nauczycieli zatrudnionych w placówkach niepublicznych. W rezultacie dokonywanej zmiany zakres podmiotowy przepisu art. 88 ustawy - Karta Nauczyciela będzie obejmował także nauczycieli zatrudnionych w placówkach niepublicznych w wymiarze co najmniej ¹/2 obowiązkowego wymiaru zajęć.

W projekcie przewidziano również nowelizację art. 6 ustawy z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 179, poz. 1845). Zgodnie z aktualną treścią tego przepisu, eksperci uczestniczący w komisjach kwalifikacyjnych i egzaminacyjnych powoływanych dla nauczycieli ubiegających się o kolejny stopień awansu zawodowego, wpisani na listę ekspertów przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 15 lipca 2004 r. (tj. przed dniem 31 sierpnia 2004 r.), są zobowiązani do ukończenia szkolenia dla ekspertów w nieprzekraczalnym terminie do końca 2006 r., pod rygorem skreślenia z listy. Biorąc pod uwagę dotychczasową dynamikę zgłoszeń i przebieg realizacji szkoleń zachodzi obawa, że nie wszyscy zainteresowani zdążą ukończyć szkolenie w tym terminie. Proponuje się zatem przesunięcie ostatecznego terminu ukończenia szkolenia dla ekspertów, określonego w art. 6 ustawy z dnia 15 lipca 2004 r., na dzień 31 grudnia 2007 r.

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1.   Podmioty, na które oddziałuje projekt ustawy.

Wprowadzenie projektowanych zmian będzie miało wpływ na: szkoły i placówki oświatowe, organy prowadzące szkoły i placówki, dyrektorów szkół, nauczycieli, uczniów i ich rodziców, osoby, które ukończyły 18 lat i nie uczęszczają do szkoły, a zamierzają w systemie egzaminów eksternistycznych uzyskać świadectwo ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum lub liceum ogólnokształcącego, Centralną Komisję Egzaminacyjną i okręgowe komisje egzaminacyjne, kuratorów oświaty, wojewodów, sejmiki województw, ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, związki zawodowe zrzeszające nauczycieli, stowarzyszenia i inne organizacje, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, uczniów wybitnie uzdolnionych, szkoły wyższe, a także osoby wpisane na listę ekspertów uczestniczących w komisjach kwalifikacyjnych i egzaminacyjnych prowadzących postępowania w sprawach nadania stopni awansu zawodowego nauczycieli.

2.   Konsultacje społeczne

Projekt otrzymają do zaopiniowania następujący partnerzy społeczni: [...]      34. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty    [....]

3.    Wpływ przedmiotowej regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego.

Wejście w życie projektowanej regulacji nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem zmian zawartych w art. 1 pkt 2-5 i 17. 1) do art. 1 pkt 2-5:

Funkcjonowanie nowego systemu egzaminów eksternistycznych nie będzie, tak jak i obecny system, rodziło skutków finansowych dla budżetu państwa, jak również dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Organizacja i przeprowadzanie egzaminów będą pokrywane z wpłat osób przystępujących do tych egzaminów. Odpłatność za egzaminy zostanie tak ustalona, aby pokrywała ponoszone z tego tytułu wydatki. Natomiast dodatkowe środki finansowe będą potrzebne na przygotowanie nowej formuły egzaminów, przede wszystkim na opracowanie standardów wymagań egzaminacyjnych oraz na przygotowanie informatorów. Informatory będą ogłoszone na stronach internetowych Ministerstwa Edukacji Narodowej, Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych.

Jedynymi kosztami, które poniesie budżet państwa w związku z nowymi regulacjami dotyczącymi egzaminów eksternistycznych będzie opracowanie standardów wymagań egzaminacyjnych będących podstawą do przeprowadzania egzaminów eksternistycznych oraz informatorów; koszty te przedstawiają się następująco:

a)        dla egzaminu z zakresu szkoły podstawowej, gdzie w ramowym planie nauczania dla klasy szóstej szkoły podstawowej dla dorosłych ujętych jest 6 obowiązkowych zajęć edukacyjnych, koszt opracowania jednego standardu oraz informatora wraz z zestawem pytań, zadań i testów wyniesie ok. 5.000 zł. Koszt całkowity wynosi 30.000 zł;

b)        dla egzaminu z zakresu gimnazjum, gdzie w ramowym planie nauczania dla dorosłych ujętych jest 10 obowiązkowych zajęć edukacyjnych, koszt opracowania jednego standardu oraz informatora wraz z zestawem pytań, zadań i testów wyniesie ok. 5.000 zł. Koszt całkowity wynosi 50.000 zł;

c) dla egzaminu z zakresu liceum ogólnokształcącego, gdzie w ramowym planie nauczania dla dorosłych ujętych jest 11 obowiązkowych zajęć edukacyjnych, koszt opracowania jednego standardu oraz informatora wraz z zestawem pytań, zadań i