Stanowisko OSKKO w sprawie organizacji nauczania indywidualnego

powrót

Stanowisko Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty w sprawie organizacji nauczania indywidualnego dzieci i młodzieży

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty po przeanalizowaniu sytuacji dzieci dzieci korzystających z nauczania indywidualnego, zwraca uwagę na niekorzystne rozwiązania prawne dotyczące tej grupy uczniów.

Krytycznie oceniamy wynikającą z podanego niżej zapisu Rozporządzenia organizację nauczania indywidualnego:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 29 stycznia 2003 r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. Nr 23, poz. 193) obowiązuje od dnia 12 lutego 2003 r.

§ 2. 4. Zajęcia w ramach indywidualnego nauczania prowadzi się w miejscu pobytu ucznia, w szczególności w domu rodzinnym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej.

Członkowie OSKKO uważają, że przypisanie nauczania dziecka określonemu miejscu narusza jego prawa.

Popieramy stanowisko Rzecznika Praw Dziecka, który, w nawiązaniu do ratyfikowanej przez Polskę Konwencji Praw Dziecka, zwraca uwagę na te problemy, szczególnie na fakt iż aktualna sytuacja:

narusza prawo dziecka do życia w warunkach gwarantujących mu godność, umożliwiających osiągnięcie niezależności oraz ułatwiających aktywne uczestnictwo w życiu społeczeństwa.
nie zapewnia dzieciom pomocy, realizowanej w sposób prowadzący do osiągnięcia przez dziecko jak najwyższego stopnia zintegrowania ze społeczeństwem oraz osobistego rozwoju

Wskazujemy jednocześnie, iż stworzona przez prawodawcę możliwość uczestniczenia dziecka w życiu szkoły:

§ 3 6. W celu pełnego osobowego rozwoju uczniów objętych indywidualnym nauczaniem oraz ich integracji ze środowiskiem rówieśników, dyrektor szkoły w miarę posiadanych możliwości, uwzględniając stan zdrowia dzieci, organizuje im uczestniczenie w życiu szkoły (np. w uroczystościach okolicznościowych).

jest możliwością hipotetyczną i nie obligatoryjną.

Zapis § 3 ust. 6 omawianego rozporządzenia uzależnia stworzenie dziecku warunków do uczestnictwa w życiu szkoły od posiadanych możliwości, tak więc dopuszcza sytuację rezygnacji z działań na rzecz włączenia dziecka niepełnosprawnego w aktywne uczestnictwo w życie rówieśników usprawiedliwione wykazanym przez dyrektora szkoły braków możliwości do organizowania tegoż.

Jednocześnie OSKKO zwraca uwagę, iż odległość dziecka do szkoły w warunkach szkoły np. wiejskiej, a także specyficzna organizacja dowozów w warunkach gmin wiejskich stwarza ogromne trudności rodzicom dzieci niepełnosprawnych w transporcie dzieci na jednorazowe, nieobligatoryjne, nie włączone w żaden planowy system, działania szkolne.

Członkowie OSKKO sygnalizują także nierówność w dostępie do zajęć edukacyjnych stworzoną zapisami dwóch rozporządzeń:

§3 ust.2. Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego nauczania realizowanych bezpośrednio z uczniem wynosi:

1) dla uczniów zerowego etapu edukacyjnego (klasy wstępnej) - od 4 do 6 godzin;

2) dla uczniów klas l-III szkoły podstawowej - od 6 do 8 godzin;

3) dla uczniów klas IV-VI szkoły podstawowej - od 8 do 10 godzin;

4) dla uczniów gimnazjum - od 10 do 12 godzin;

5) dla uczniów szkół ponadpodstawowych lub ponadgimnazjalnych - od 12 do 16 godzin.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 12 lutego 2002 r.w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 15, poz. 142 i Nr 137, poz. 1155 oraz z 2003 r. Nr 39, poz. 337)obowiązuje od dnia 1 września 2002 r.

które to określa minimalną ilość godzin edukacyjnych dla uczniów

Z analizy obu tych rozporządzeń rysuje się nierówność dzieci niepełnosprawnych i innych wymagających nauczania indywidualnego, bowiem ilość ich zajęć edukacyjnych określa się przepisami na poziomie dużo niższym niż obligatoryjny wymiar zajęć edukacyjnych dzieci zdrowych.

Zważywszy, ze dziecko niepełnosprawne wymaga jeszcze dodatkowych zajęć rewalidacyjnych, których organizacja wobec dzieci objętych nauczaniem indywidualnym nie została sprecyzowana w przepisach, jasnym jest, ze pomoc im udzielana nie nakłada się na potrzeby.

Brak jednoznacznego standardu w przyznawaniu dodatkowych zajęć wspomagających wszystkim potrzebującym dzieciom łamie zasadę wyrównywania szans edukacyjnych. Zapis funkcjonujący aktualnie:

1. Indywidualne nauczanie dyrektor szkoły organizuje w sposób zapewniający realizację wskazań wynikających z potrzeb edukacyjnych oraz zalecanych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, określonych w orzeczeniu o potrzebie indywidualnego nauczania.

nie jest jednoznaczny z przyznaniem dodatkowych godzin i wydaje się nieprecyzyjny

Jednocześnie pragniemy zwrócić uwagę na zapis w Ustawie o Systemie Oświaty dotyczący organizowania kształcenia dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

Art. 71b Starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, na wniosek rodziców, zapewnia odpowiednią formę kształcenia, uwzględniając rodzaj zaburzeń i odchyleń rozwojowych, z zastrzeżeniem ust. 5a, a dyrektor szkoły, do której uczęszcza uczeń posiadający orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania, w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę, organizuje indywidualne nauczanie.

Zapis ten oddaje czynności ustanawiające ilość godzin nauczania indywidualnego w ręce samorządów. Taka procedura powoduje uzależnienie ilości przyznawanych uczniom godzin nauczania indywidualnego od organu te zajęcia finansującego , a także powoduje, iż na terenie kraju pojawiają się istotne różnice pomiędzy sytuacją dzieci niepełnosprawnych i innych .

OSKKO proponuje aby decyzję o zakresie, miejscu i czasie podejmował dyrektor szkoły w oparciu o opinię z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, po uwzględnieniu potrzeb dziecka

Członkowie OSKKO pragną zwrócić uwagę na projekt rozporządzenia dotyczącego wczesnego wspomagania dziecka.

Fakt przyjęcia zapisów dotyczących wspomagania dziecka od 3 roku życia wydaje się słuszny i niezwykle potrzebny. Niepokoić może nieprecyzyjność proponowanych zapisów:

Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci, o których mowa w ust. 2 i 3, organizuje się w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu, w zależności od możliwości psychofizycznych i potrzeb dziecka, określonych przez specjalistów, o których mowa w § 3 ust. 1.

Z doświadczeń członków OSKKO (z przyznawaniem godzin na nauczanie indywidualne) wynika, większość samorządów przyznaje minimalny wymiar godzin. W sytuacji dziecka 3 letniego minimalny zapis mówi o 4 godzinach miesięcznie. Wydaje się to wysoce kontrowersyjne, ponieważ każde dziecko specjalnej troski w wieku lat 3 ma podobne (lub większe z powodu problemu z jakim się boryka) potrzeby niż 3 letni rówieśnik, który w tym samym czasie przebywa w przedszkolu - minimum 5 godzin dziennie. Zatem już na starcie rysują się duże rozbieżności w dostępie do edukacji.

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty mając przekonanie o zasadności włączenia dzieci niepełnosprawnych i innych wymagających nauczania indywidualnego w szkolny system edukacyjny z równoczesnym uwzględnieniem specyficznych potrzeb każdego z nich, wskazuje na konieczność zbudowania standardów obecności dzieci o specyficznych potrzebach w polskich szkołach. Jednocześnie deklaruje chęć współpracy w działaniach w tym kierunku.