Uzasadnienie
Wejście w życie ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 137, poz. 1304) nowelizującej przepisy upoważnienia ustawowego zawartego w art. 22 ust. l pkt l ustawy z dnia 7 września 1999 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, z późn. zm.) pociąga za sobą konieczność wydania nowego rozporządzenia w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do publicznych przedszkoli i szkół oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych.
W przygotowanym projekcie rozporządzenia wprowadzone zmiany wynikają z potrzeby doprecyzowania istniejących uregulowań zasad przyjmowania uczniów do szkół:
- w § 2 wprowadza się przepis o obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci sześcioletnich. Dyrektor szkoły podstawowej odpowiada za realizację obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci sześcioletnich zamieszkałych w jego obwodzie. Dziecko sześcioletnie jest rejestrowane w dokumentacji szkoły obwodowej, Z2i rodzice decydują czy obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego będzie realizowany w przedszkolu, czy też w oddziale przedszkolnym w szkole;
- w § 5 zmienia się termin, w którym dyrektor gimnazjum podaje do wiadomości. kandydatom zamieszkałym poza obwodem danego gimnazjum, kryteria przyjęcia do szkoły - dzięki czemu przepis ten staje się spójny z przepisem § 8 ust. 4. W obu przypadkach koniec lutego jest wystarczającym terminem dla dyrektora gimnazjum i dyrektora szkoły ponadgimnazjalnej do poinformowania kandydatów o kryteriach przyjmowania do tych szkół:
- § 7 rozporządzenia w całości dotyczy przyjmowania kandydatów do klasy pierwszej szkół ponad gimnazjalnych, o których mowa w art. 9 ust. l pkt 3 lit. a-f i h ustawy oraz na semestr pierwszy szkoły policealnej, o której mowa w art. 9 ust. l pkt 3 lit. g ustawy.
W związku z tym, iż od dnia l września 2004 roku zaczną funkcjonować nowe typy szkół ponadgimnazjalnych: dwuletnie uzupełniające licea ogólnokształcące i trzyletnie techniki uzupełniające dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych oraz trzyletnie szkoły specjalne przysposabiające do pracy, dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi dh absolwentów gimnazjum, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy, konieczne jest określenie zasad rekrutacji do tych szkół.
Natomiast szkoły policealne, o których mowa w art. 9 ust. l pkt 3 lit. g). rozpoczną funkcjonowanie z dniem l września 2005 roku. O przyjęcie na semestr pierwszy tych szkół będą mogli ubiegać się kandydaci posiadający wykształcenie średnie (absolwenci szkół dających wykształcenie średnie, zarówno ponadgimnazjalnych, wymienionych w art. 9 ust. l pkt 3 lit b)-f) ustawy oraz dotychczasowych szkół ponadpodstawowych, za wyjątkiem szkól zasadniczych);
- w § 8 ust. 8 proponuje się rozszerzyć uprawnienia w pierwszeństwie w ubieganiu się do klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej, w stosunku do gimnazjalistów uczestniczących i uzyskujących tytuł laureata lub finalisty w olimpiadach. Preferencje takie do tej pory przysługiwały wyłącznie laureatom ostatniego stopnia wojewódzkich konkursóv,- przedmiotowych. Potrzeba zmiany wynika z faktu coraz częstszego udziału w ogólnopolskich olimpiadach uczniów gimnazjum, odnoszących zwycięstwo;
- w § 9 ust. 2 i 3 wprowadza się istotne zmiany proceduralne. Absolwent gimnazjum otrzyma trzy kopie świadectwa ukończenia gimnazjum i trzy kopie zaświadczenia o wynikach egzaminu gimnazjalnego, poświadczone przez dyrektora gimnazjum, które kandydat do szkoły ponadgimnazjalnej ukończył. Do pierwszego etapu rekrutacji - kwalifikowania kandydatów składane byłyby wyłącznie kopie dokumentów. Natomiast potwierdzenia woli podjęcia nauki w danej szkole - jednej z tych trzech, do których mógł absolwent gimnazjum składać dokumenty i do której został zakwalifikowany na podstawie wyliczonych punktów rekrutacyjnych - dokonywano by przez złożenie oryginału świadectwa i zaświadczenia. Zmiana ta powinna zapobiec, zdarzającym się w ostatniej rekrutacji, próbom przyjmowania uczniów na podstawie złożonych oryginałów dokumentów, nie zaś na podstawie uzyskanych przez kandydata punktów. Usprawni to również przebieg drugiego etapu rekrutacji, czyli przyjmowania uczniów; ograniczy czynności komisji rekrutacyjnych i zaoszczędzi fatygi kandydatom;
- w § 11 określa się zasady przyjmowania do szkół, o których mowa w art. 9 ust l pkt 3 lit. h, zgodnie z którymi do tego typu szkół przyjmuje się absolwentów gimnazjum, na wniosek rodziców, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, wydane przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, na podstawie odrębnych przepisów;
- w § 13 pozostawiono regulacje dotyczące przyjmowania uczniów do dotychczasowych szkół policealnych dla młodzieży (jako, że rok szkolny 2004/2005 będzie ostatnim rokiem naboru) wraz z obowiązkiem dostarczenia zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kształcenia w określonym zawodzie, wydanego na podstawie odrębnych przepisów. Skreślono natomiast regulacje dotyczące przyjmowania do szkół pomaturalnych (w całym tekście projektu), gdyż nie prowadzi się już rekrutacji do tych szkół.
Uchylono również przepisy dotyczące przyjmowania do klasy pierwszej dotychczasowych szkół średnich dla młodzieży na podbudowie programowej szkoły zasadniczej, jako że w roku szkolnym 2004/2005 roku nie prowadzi się naboru do klas pierwszych tych szkół, a same dotychczasowe szkoły średnie na podbudowie szkoły zasadniczej z dniem l września 2004 roku ulegają przekształceniu w uzupełniające licea ogólnokształcące i technika uzupełniające na podbudowie zasadniczej szkoły zawodowej, o których mowa w art. 9 ust. l pkt 3 lit e)-f).
- w § 14 ust. l projektu rozporządzenia pozostawiono możliwość zastosowania kryterium pozytywnego wyniku egzaminu wstępnego lub rozmowy kwalifikacyjnej (jeżeli szkoła takie formy rekrutacji organizuje) przy przyjmowaniu do klasy pierwszej uzupełniającego liceum ogólnokształcącego lub technikum uzupełniającego na podbudowie zasadniczej szkoły zawodowej oraz na semestr pierwszy szkoły policealnej. Uzupełniono również zapis pkt 3) określający możliwość zastosowania dodatkowych kryteriów, zależnych od zawodu. w którym kształcenie będzie realizowane oraz profilu kształcenia ogólnozawodowego, które ukończył kandydat. Przepisy ust. 5 i 7 ograniczono jedynie do szkól policealnych (skreślono wyrażenia „szkoły pomaturalnej");
- w § 15 projektu rozporządzenia dostosowano do wymogów terminologicznych wynikających z ustawy o systemie oświaty: w miejsce zapisu „szkoły średniej na podbudowie programowej szkoły zasadniczej" wprowadzono zapis „uzupełniającego liceum ogólnokształcącego lub technikum uzupełniającego na podbudowie programowej zasadniczej szkoły zawodowej";
- w § 18 zakres działania szkolnej komisji rekmtacyjno-kwalifikacyjnej rozszerzono również na szkoły wymienione w § 17 ust. l projektu;
- w § 20 projektu rozporządzenia, obejmującym swym zakresem szkoły dla dorosłych, uchylono zapis dotyczący przyj mowania na semestr pierwszy szkoły ponadpodstawowej, gdyż począwszy do l września 2003 roku nie prowadzi się już rekrutacji kandydatów do klasy pierwszej (na semestr pierwszy) dotychczasowych szkół ponadpodstawowych (szkół średnich i zasadniczych). Pozostawiono jednak regulacje dotyczące przyjmowania do oddziałów klasy pierwszej (na semestr pierwszy) dotychczasowych szkół średnich na podbudowie programowej szkoły zasadniczej (ostatnia rekrutacja do tych szkół będzie prowadzona w roku szkolnym 2005/2006). Pozostawiono również regulacje dotyczące przyjmowania kandydatów do dotychczasowych szkół policealnych dla dorosłych do czasu przekształcenia ich w nowe szkoły policealne;
- w § 22 określającym kompetencje dyrektora szkoły oraz w § 23 określającym kompetencje kuratora oświaty w zakresie rekrutacji uchylono zapisy o przyjmowaniu do szkół pomaturalnych, o przyjmowaniu do klasy pierwszej szkoły ponadpodstawowej dla młodzieży, o przyjmowaniu do klasy pierwszej dotychczasowych szkół średnich dla młodzieży na podbudowie programowej szkoły zasadniczej oraz na semestr pierwszy szkół ponadpodstawowych dla dorosłych;
- w § 24 regulującym zadania jednostek samorządu terytorialnego sprecyzowano zapis pkt 2 o upowszechnianiu przez nie informacji „o zawodach, w których będzie realizowane kształcenie" (zrezygnowano z uprzedniego brzmienia „kierunki kształcenia zawodowego" bowiem szkoły zawodowe kształcą w zawodach umieszczonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego);
- w § 26 pozostawiono również przepis przejściowy dopuszczający możliwość przyjmowania w roku szkolnym 2004/2005 na semestr pierwszy klasy szóstej szkoły podstawowej dla dorosłych kandydatów, którzy nie ukończyli klasy piątej lub klasy programowo niższej szkoły podstawowej dla dzieci i młodzieży.
Ocena skutków regulacji (OSR)
1. W zakresie wskazania podmiotów, na które oddziałuje projekt rozporządzenia:
Projekt rozporządzenia dotyczy warunków i trybu przyjmowania uczniów do publicznych przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, oraz szkół ponadpodstawowych, dla dzieci i młodzieży oraz dla dorosłych, a także zasad przechodzenia z jednych typów szkół do innych.
2. Konsultacje społeczne:
Projekt rozporządzenia został przekazany do zaopiniowania następującym partnerom społecznym i związkom zawodowym:
1. Chrześcijański Związek Zawodowy
2. Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego
3. Sekcja Krajowa Oświaty i Wychowania
4. Wolny Związek Zawodowy „Sierpień 80"
5. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność"
6. Zarząd Krajowy Związku Zawodowego Nauczycieli Średnich Szkół Leśnych w Polsce
7. Związek Zawodowy Pracowników Oświaty i Wychowania „Oświata"
8. Krajowa Sekcja Oświaty NSZZ „Solidarność"
9. Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Pracowników Schronisk dla Nieletnich i Zakładów Poprawczych
10. Związek Zawodowy „Rada Poradnictwa"
11. Sekcja Oświaty KNSZZ „Solidarność 80"
12. Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski
13. Społeczne Towarzystwo Oświatowe
14. Krajowe Forum Oświaty Niepublicznej
15. Rzecznik Praw Dziecka
16. Zarząd Główny Związku Zakładów Doskonalenia Zawodowego
17. Krajowe Porozumienie Rodziców i Rad Rodziców
18. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty
19. Komitet Założycielski Konfederacji Stowarzyszeń Nauczycielskich
Wyniki konsultacji zostaną omówione w uzasadnieniu rozporządzenia.
3. Wpływ projektu na:
a) sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Rozporządzenie nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
b) rynek pracy
Rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na rynek pracy.
c) konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki
Rozporządzenie nie wpłynie bezpośrednio na konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki.
d) sytuację i rozwój regionalny
Rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na rozwój regionalny.