„MOI FANI SĄ DLA MNIE RODZINĄ, CZĘŚCIĄ MNIE” – CZEGO MOŻEMY DOWIEDZIEĆ SIĘ OD MŁODYCH INTERNAUTÓW SZCZEGÓLNIE AKTYWNIE/POZYTYWNIE KORZYSTAJĄCYCH
Z INTERNETU?

Wykład. Warsztaty. Prof. UAM dr hab. Jacek Pyżalski, Marta Witkowska (Zespół Edukacji i Szkoleń NASK).

Spotkanie poświęcone aktywnościom młodych uczniów w Internecie rozpoczęło się od przedstawienia zakresu działalności NASK oraz założeń ostatniego projektu dotyczącego szczególnego zaangażowania w działania młodych internautów, prowadzących różnego typu blogi, będących administratorami forów. Pierwszy z prelegentów – Jacek Pyżalski zwrócił uwagę na kwestie, które dominują we współczesnym dyskursie dotyczącym aktywności w sieci. Jego zdaniem najczęściej słyszy się o licznych zagrożeniach (prawdziwych lub też wyimaginowanych) np. uzależnieniach od gier. Dominacja ta wynika jego zdaniem z uproszczonego sposobu myślenia, a korzystanie z Internetu kojarzone jest najczęściej wyłącznie z marnotrawieniem czasu, co prowadzi do błędnego i jednoznacznego postrzegania rzeczywistości społecznej. Jacek Pyżalski poinformował zebranych dyrektorów szkół, że istotne jego zdaniem jest poznanie aktywności uczniów w Internecie, celów wykorzystywania przez nich nowych mediów i próba dostrzeżenia pozytywnych zachowań. Dzięki temu możliwe będzie lepsze zrozumienie młodzieży, z którą pracują.

Druga z prowadzących – Marta Witkowska przedstawiła w kolejnej części wystąpienia metodologię badań przeprowadzonych przez NASK. Było to ponad sto godzinnych, pogłębionych wywiadów z uczniami w wielu 13-17 lat. Prowadzący wykład poinformowali także o zaletach wykorzystywanej przez nich metody ugruntowanej – wychodzenia od najbardziej ogólnych pytań do szczegółowych. Zebrani dyrektorzy placówek oświatowych wysłuchali również, w jaki sposób należy pytać o poszczególne działania młodych, jakie trudności pojawiały się w trakcie realizacji badań, i gdzie mieści się różnica między tymi wybitnymi i mniej wybitnymi uczniami.  

Prelegenci wspólnie opowiedzieli o tym, w jaki sposób udało im się dotrzeć do prowadzących blogi, kanały na youtube.com, portfolia fotograficzne uczniów oraz o problemach związanych z umawianiem się na wywiady (odwoływaniem terminu).

W kolejnej części spotkania przedstawiciele Instytutu Badań i Nauki i Akademickiej Sieci Komputerowej wskazali na główne wnioski płynące z przeprowadzonych przez nich badań, pokazywali różne odpowiedzi dotyczące postrzegania świata on-line oraz off-line jako tego samego lub zupełnie innego przez młodych ludzi. Istotne ich zdaniem jest traktowanie świata on-line jako głównego źródła relacji oraz niepostrzeganie takiej rzeczywistości w kategoriach pejoratywnych.

Ciekawym punktem wystąpienia było przedstawienie przyczyn wykorzystywania Internetu do pozytywnych celów np. prowadzenia blogów. Jak się okazuje, najwięcej respondentów swoją aktywność zawdzięcza poleceniu przez innych rówieśników, następnie inspirowaniu się działalnością  innych w Internecie i chęci zmiany stylu życia.

W ostatniej części spotkania prelegenci wskazali na najważniejsze aspekty odnoszące się do przyjemnych stron korzystania z Internetu przez młodych. Na uwagę zasługuje istota postrzegania siebie jako kogoś istotnego w określonym środowisku, a samych kontaktów z innymi jako aspektów nadających sens na wielu płaszczyznach.

Druga część spotkania poświęconego aktywnościom młodych ludzi w Internecie rozpoczęła się od przybliżenia prowadzącym szkoły dyrektorom tego, co młodzież rozumie poprzez prawa autorskie, i jaką rangę przypisuje temu zagadnieniu.

Jacek Pyżalski zwrócił uwagę na występowanie potrzeby uznania wśród uczniów, która w przyszłości przekłada się na motywację do działania. Przeprowadzone przez zespół badawczy badania pokazały, jak bardzo ważne jest dla młodych poczucie sensu wykonywanej przez nich pracy, relacje z odbiorcami oraz szacunek i zadowolenie ze strony tzw. „followersów”.

Prelegenci wskazali jak bardzo odpowiedzialne jest „bycie widocznym” w sieci, szukanie wartościowych źródeł, własne opinie, doświadczenia, odczucia na temat tego, co wydaje się współczesnej młodzieży ważne a także ogromne znaczenie ciągłego samodoskonalenia.

Podsumowując wyniki badań Jacek Pyżarski oraz Marta Witkowska poinformowali zebranych przedstawicieli placówek oświatowych o tym, co uczniowie postrzegają jako sens „bycia w Internecie”. Najważniejszymi kwestiami okazały się być: dzielenie się doświadczeniami, współpraca z innymi i ogromna odpowiedzialność spoczywająca na osobach postrzeganych jako „ekspertów w danej branży”.

Dzięki przeprowadzonym badaniom zespół badawczy określił dwie wyraźne grupy internautów. Pierwsza z nich to osoby zainteresowane przede wszystkim poszukiwaniem znajomych, szukające uznania oraz podziwu, czerpiące korzyści finansowe i charakteryzujące się bierną postawą. Z kolei na drugą grupę składają się ludzie, których aktywność w sieci wychodzi od zainteresowań, najważniejsze jest dla nich dzielenie się pasją z obserwatorami a także samorozwój, zdobywanie wiedzy.

Na koniec spotkania prelegenci przedstawili przykłady odpowiedzi młodych respondentów na pytania odnośnie tego, co doradzić innym, którzy chcieliby rozpocząć aktywność w Internecie, jakie zagrożenia niesie za sobą prowadzenia działalności on-line, oraz jak radzić sobie z krytycyzmem i hejtem odbiorców.

Podsumowując spotkanie Jacek Pyżalski oraz Marta Witkowska wskazali na najważniejsze zagrożenia wynikające z aktywności on-line takie jak np.: kontakt z agresją, hejtem, bezkrytycyzm i brak weryfikacji wiedzy, naruszenie prywatności, trudności w radzeniu sobie z popularnością oraz wykorzystanie korporacyjno-komercyjne. Wymienione zostały również najważniejsze korzyści, w skład których wchodzą: duże szanse na rozwijanie kompetencji, zainteresowań i pasji, impuls do dojrzewania, uczenie się oraz budowanie sieci społecznej.