LICZYMY NA MATEMATYKĘ. JAK WSPOMAGAĆ EDUKACJĘ W EPOCE SZTUCZNEJ INTELIGENCJI.

Wykład. Dr hab. Małgorzata Makiewicz, prof. US (Kierownik Zakładu Dydaktyki Matematyki IM WMF US, ekspert MEN i NASK), Anna Szydłowska, koordynatorka Programu Wsparcia Edukacji Casio.

Wykład rozpoczęła Anna Szydłowska, przedstawicielka Programu Wsparcia Edukacji Casio, przytaczając twierdzenie, że dzisiejszym problemem jest szybki rozwój technologiczny. Kiedyś nie mieliśmy telefonów komórkowych, teraz każdy posiada smartfon, który ma większy zasięg niż maszyny, które wysyłały ludzi w komos. W niektórych aspektach życia maszyny zaczynają wyprzedzać człowieka, dlatego warto zadać sobie pytanie, jakie umiejętności będą ważne na rynku pracy za dwadzieścia lat, i jak będzie kształtował się rynek pracy?

Prowadząca pokazała badania z czasopisma Massachusetts Institute of Technology, które opisywały zawody przyszłości: trenerów, którzy zajmą się uczeniem maszyn właściwego rozumienia i oceniania ludzkich reakcji, tłumaczy, którzy będą przedstawiać w zrozumiały sposób wyniki analiz uzyskane przez maszyny, oraz sustainers - utrzymujący funkcjonowanie maszyn na właściwym poziomie i reagujący na błędy  działania. Prelegentka przywołała słowa Danaha Boyda – szefa Microsoft Research, założyciela Data and Society, który twierdzi, że w przyszłości będziemy potrzebować kreatywności, empatii, ludzi, którzy z filozoficznego punktu widzenia ocenią etyczność zachowania. Wartości etyczne będą musiały zostać sprowadzone do takiego stanu, żeby były przetłumaczalne dla maszyn.

Po tym wstępie głos zabrała prof. dr hab. Małgorzata Makiewicz z Uniwersytetu Szczecińskiego. Rozpoczęła wystąpienie od przywołania różnych reakcji ludzi na wiadomość, że uczy matematyki - albo przesadny podziw albo chwalenie się nieznajomością przedmiotu. Strach przed nią jest przekazywany dziecku z pokolenia na pokolenie, jednocześnie jest to najpopularniejszy przedmiot pod względem udzielania korepetycji.

 Prowadząca pokazała wykresy opisujące specyfikę matematyki i jej kształtowania. Zajęła się abstrakcyjną naturą obiektów matematycznych, uwarunkowaniami społecznymi, filozoficznymi podstawami przedmiotu, przygotowaniem zawodowym nauczycieli oraz niezrozumiałym, wyjątkowym językiem matematyki.

Profesor nakreśliła cele ogólne i szczegółowe wykładanego przedmiotu, takie jak wyposażenie ucznia w specyficzny sposób myślenia, rozwój oraz nauka organizacji pracy i rozwiązywania problemów. Świat współczesny bez matematyki jest nie do pojęcia. Prowadząca podawała przykłady użycia jej  funkcji w życiu codziennym. Następnie zajęła się celami formalnymi oraz problemami wychowawczymi na lekcjach. W oparciu o badania Piageta oraz teorii o transferze od czynności zewnętrznych do czynności wewnętrznych udowodniła, dlaczego matematyka zajmuje tak ważne miejsce w edukacji młodych ludzi.

Następnie wytłumaczyła zgromadzonym dwa modele dydaktyki – transmisyjny i aktywizujący. Podkreśliła wagę obserwacji i ciekawości w toku uczenia się dziecka. Należy je tak nakierować, żeby powstał w nim konflikt poznawczy, który skłoni do pracy badawczej, a w konsekwencji do kapsualizacji i tworzenia własnych reprezentacji pojęciowych. Taki aktywizujący model nauczania wykorzystuje przestrzeń (również pozaszkolną), naturę i zachodzące w niej zjawiska, żeby pokazać uczniowi, że matematyka jest w otaczającym go świecie, nie tylko w podręczniku. W nowym modelu chodzi o to, żeby uczeń sam rozwiązywał problemy, sam tez tworzył sobie sytuacje do ich rozwiazywania. Środki dydaktyczne stosowane są w celu wspomagania spostrzegania, kształcenia odtwórczego oraz organizowania pracy. Szczególnie wartościowym efektem jest tzw. efekt twórczości mini-T – rzadko się zdarza w edukacji szkolnej, że cos zupełnie nowego odkryjemy – ale nauczyciel może tak poprowadzić ucznia, by ten myślał, że sam odkrył np. twierdzenie Talesa.

Prowadząca pokazywała przykłady konstruowania nowej wiedzy – na drodze negocjowania znaczeń w dialogu ucznia i nauczyciela, na drodze konfliktu poznawczego i na drodze rekonstrukcji klas pojęciowych. Poprosiła o odrzucenie mitu elitarnego charakteru matematyki i szukania indywidualnych kodów dostępu dziecka do świata tego przedmiotu. Głos zabrała ponownie Anna Szydłowska, przybliżyła tradycyjne modele lekcji matematyki. Postulowała o zmianę tego schematu – nowoczesna lekcja ma być ciekawsza, bardziej rozwojowa. Ta zmiana powinna być zaprowadzona przez technologię.

Prowadząca powiedziała o zmianach w technologii, które wpłyną na sposoby uczenia się i zapamiętywania wiedzy. Podkreśliła temat używanych na zajęciach narzędzi. Prowadząca pokazała mapę, na której wyszczególnione były państwa, które korzystają z graficznych lub w inny sposób zaawansowanych kalkulatorów. W Polsce nie korzysta się z tych kalkulatorów w systemie edukacji, stosowane są prostsze modele. Korzystanie z tych urządzeń ma przełożenie na wyniki w testach Pisa.

Pod koniec wystąpienia głos zabrała ponownie prof. Małgorzata Makiewicz. Przedstawiła zgromadzonym projekt Matematyka w Obiektywie, nad którym patronat sprawuje Rzecznik Praw Dziecka oraz firma Casio. Konkurs polega na wysłaniu zdjęcia, które pokazuje jakąś formułę, stwierdzenie lub zasadę matematyczną. Prowadząca przedstawiła zgromadzonym fotografie nagrodzone w konkursie i zachęciła do nadsyłania własnych prac.