Funkcjonowanie młodzieżowych ośrodków wychowawczych w systemie oświaty i resocjalizacji.
Temat Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych.

Podczas spotkania jako pierwsza głos zabrała Beata Sobocińska, Dyrektor Zespołu Edukacji i Wychowania w Biurze Rzecznika Praw Dziecka, która w imieniu Rzecznika ustosunkowała się do rosnącej liczby skarg związanych z działalnością Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych oraz zmian w finansowaniu placówek. Podkreśliła, że w każdej placówce najważniejszą kwestią powinno być podmiotowe traktowanie wychowanka. Beata Sobocińska przypomniała, że 2 marca do Ministerstwa Edukacji Narodowej trafił projekt nowych standardów w pracy ośrodków. Standardy zostały stworzone przez specjalnie powołany zespół złożony z dyrektorów placówek oraz specjalistów.

Następnie głos zabrał Sławomir Moczydłowski, Dyrektor MOW w Goniądzu, jeden z autorów opracowanych standardów, który podkreślił jak ważne dla prawidłowego funkcjonowania placówek jest nakreślenie wspólnego celu oraz ujednolicenie panujących w ośrodkach warunków.

W drugiej części spotkania Marek Pietrusiak, Dyrektor MOW w Kwidzynie, omówił realizowany w placówce autorski projekt „Trybun Młodzieżowy”. Dyrektor podkreślił rolę jaką w działalności ośrodka spełniają praca i resocjalizacja młodzieży, jednocześnie zaznaczył, że wychowanie w placówce ma przygotowywać do życia w środowisku otwartym, a nie jedynie w zamkniętych warunkach ośrodka. Instytucja Trybuna Młodzieżowego ma spełniać rolę dodatkowego wsparcia dla ośrodka i szczególną uwagą obejmować dbałość o przestrzeganie praw wychowanek. Trybun Młodzieżowy to trzyosobowy zespół, w skład którego wchodzi osoba spoza ośrodka posiadająca odpowiednią wiedzę i kompetencje, członek rady pedagogicznej oraz wychowanka. Marek Pietrusiak zaznaczył, że wprowadzenie nowej instytucji, a w szczególności nowej osoby, nie będącej wychowawcą, jest bardzo dobrym rozwiązaniem. Taka osoba może spełniać rolę powiernika, mediatora, rzecznika i arbitra, co umożliwia nowe rozwiązania i daje szersze możliwości podjęcia konstruktywnej współpracy ze społecznością wychowanek. Dyrektor wymienił również inne inicjatywy realizowane w ośrodku – programy „Nie jesteś sama”, „Dobra mama”, Grupa Usamodzielniania, wolontariat oraz projekty, w których uczestniczą wychowanki  – projekty „Młody Obywatel”, „Bezpieczna szkoła”, „Parlament Dzieci i Młodzieży”.

Pod koniec spotkania głos zabrała sędzia Anna Maria Wesołowska, omawiając problem braku edukacji prawnej wśród młodzieży. Sędzia pokreśliła konieczność wprowadzania elementów takiej edukacji dla dzieci już od najmłodszych lat. Jako przykład takich działań omówiła ideę organizowania kącików prawnych w szkołach i przedszkolach oraz symulacje rozpraw sądowych.

Podczas drugiego modułu spotkania, który odbył się kolejnego dnia, wystąpił dr Arkadiusz Kamiński, Dyrektor MOW w Kaletach, który przygotował prezentację dotyczącą bezpieczeństwa wychowanków MOW-ów. Prelegent przedstawił wyniki ankiety przeprowadzonej wśród wychowanków – większość ankietowanych czuje się w ośrodkach bezpiecznie, a poczucie bezpieczeństwa w większym stopniu zapewniają wychowawcy niż nauczyciele. Niestety znacząca grupa wychowanków doświadczyła przemocy w placówce, a brak wiary w możliwość skutecznej pomocy ze strony opiekunów pozostaje zjawiskiem powszechnym. Uczestnicy spotkania podjęli temat i podzielili się swoimi doświadczeniami, dotyczącymi budowania pozytywnych relacji pomiędzy wychowankami a nauczycielami. Jako najkorzystniejsze rozwiązanie przedstawiono łączenie funkcji nauczyciela i wychowawcy, aby młodzież mogła cały czas znajdować się pod opieką osób, które zna, i do których ma zaufanie. Jeśli takie rozwiązanie w danej placówce nie jest możliwe, zaproponowano, aby nauczycieli, którzy pojawiają się w ośrodku jedynie na czas lekcji, różnymi sposobami angażować w życie placówki. Uczestnicy, jako nieodzowny element dobrej atmosfery wśród uczniów wskazali tworzenie pozytywnych relacji między wychowawcami.

Następnie dr Mariusz Dobijański, Dyrektor MOW w Jaworku, poruszył temat „Modelu jakościowego funkcjonowania MOW”. Prelegent ponownie podkreślił, jak ważna jest idea uznania podmiotowości młodzieży i wychowywanie jej do życia poza ośrodkiem. Zaznaczył również, że niemożliwe jest stworzenie jednego i uniwersalnego dla wszystkich ośrodków modelu pracy, a każda placówka musi stworzyć własne metody działania w oparciu o ogólne cele i zasady. Jedną z najważniejszych składowych takiego modelu jest zbudowanie odpowiedniego klimatu społecznego ośrodka – wychowankowie muszą czuć się komfortowo i bezpiecznie. Mariusz Dobijański podkreślił, że wszelkie działania, jakie podejmowane są w placówce musi łączyć wizja docelowa. Bardzo istotnym pozostaje również staranne dobranie wartości, na których chcielibyśmy swój system oprzeć. Punktem wyjścia musi być wizja celu, do którego ośrodek chce dążyć. Dopiero wówczas, po odpowiedzi na pytania, w jakim miejscu ośrodek znajduje się obecnie, i w jakim chciałby znajdować się w przyszłości, można opracowań plan działania w oparciu o określone metody pracy i system wartości, którego zadaniem będzie maksymalne zbliżenie placówki do celu końcowego. Podkreślona została również rola dyrektora ośrodka, który pełni funkcję zarządzającego całym procesem.

W końcowej części spotkania uczestnicy omówili bieżące problemy związane z finansowaniem ośrodków. Dyrektorom placówek udało się wypracować wspólne stanowisko w najpilniejszych i najbardziej problematycznych kwestiach.