EDUKACJA WŁĄCZAJĄCA WE WŁOSKIEJ SZKOLE: KONCEPCJE, STRATEGIE, PERSPEKTYWY.
(HOW INCLUSION POLICY WORKS IN ITALY: ISSUES AND PERSPECTIVES)
Amalia Rizzo. Lucia Chiappetta Cajola. Wykład.

Edukacja włączająca to bardzo wyraźny trend w europejskiej edukacji. Jest to wyzwanie, przed którym stoją społeczeństwa wszystkich państw. Amalia Lavinia Rizzo jest nauczycielką i pracownikiem naukowym Uniwersytetu RomaTre. Przyjechała na konferencję, aby opowiedzieć o włoskiej tradycji i doświadczeniach związanych z edukacją włączającą.

Na początku prelegentka wyjaśniła, że we Włoszech edukacja włączająca jest powszechnie przyjęta i stosowana, co wyróżnia Włochy na tle innych krajów europejskich. Ten rodzaj edukacji oznacza, że każde dziecko ma taką samą możliwość uczęszczania do szkoły, bez względu na choroby, upośledzenia, niepełnosprawności lub inne problemy (np. nieznajomość języka włoskiego, jak w przypadku dzieci imigrantów). Ten system zakłada przystosowanie całego otoczenia dziecka i współpracę wszystkich instytucji, które je otaczają, aby w szkole i na drodze socjalizacji mogło osiągnąć pełnię swojego rozwoju edukacyjnego, społecznego i emocjonalnego. Z drugiej strony podkreśla się korzyści jakie płyną dla reszty dzieci z uczenia się z w jednej klasie z dzieckiem niepełnosprawnym. Jest to część budowania społeczeństwa włączającego, które cechuje się otwartością i tolerancją. Jest to odpowiedź na zmieniające się czasy, w których dzieci z różnymi problemami jest coraz więcej, a zadaniem społeczeństwa jest dostosowanie się do tej zmiany.

Prowadząca wspomniała o początkach przemian, jakie miały miejsce we Włoszech i wskazała na rok 1971, ponieważ wtedy rozpoczęły się prace nad zmianą systemu edukacyjnego z selekcyjnego na holistyczny. Od tamtej pory system ciągle się rozwija. Jest obecny w debacie publicznej i poddawany krytyce. W 1977 roku we Włoszech ostatecznie zostały zamknięte wszystkie szkoły specjalne, a szkoły publiczne uzyskały nakaz przyjęcia każdego dziecka do swojej placówki.

Dla funkcjonowania systemu ważne są ułatwienia i wsparcie. We Włoszech różne instytucje współpracują ze sobą, aby dobro dziecka było najważniejszą wartością. Są to: służba zdrowia, instytucje społeczne i polityczne. Kolejnym ułatwieniem dla nauczycieli prowadzących jest wprowadzenie nauczyciela wspierającego. Jego rolą jest praca z uczniem z niepełnosprawnością i z całą klasą. Jest on obecny w klasie przez cały czas i dopasowuje treści lekcji do możliwości dziecka.

Prelegentka opisała procedurę, jaką muszą przejść rodzice, aby ich dziecko poszło do szkoły – opiera się ona na stworzeniu odpowiedniej diagnozy oraz indywidualnego programu dla dziecka, gdzie opisane są jego możliwości, kompetencje i potrzeby oraz sposoby pracy z klasą. Program taki  ustala specjalny zespół w szkole.

Debata o edukacji włączającej, jaka toczy się we Włoszech, dotyczy głównie problemu utrzymania wysokiej jakości nauczania przy równoczesnej otwartości na każdego ucznia.

Na zakończenie prowadząca podkreśliła, że wprowadzenie standardów edukacji inkluzywnej nie było prostym procesem, ale na przestrzeni tylu lat udało się wypracować poziom, z który jest dumą Włoch. Głównym założeniem edukacji włączającej jest prawo każdego dziecka do rozwoju, a konsekwencją społeczeństwo, które, wiedząc, jak się razem uczyć, wie, jak żyć i pracować z osobami o innych potrzebach.