Państwowa Inspekcja Pracy w szkole.
Radosław Łuczak, inspektor PIP.
 

Radosław Łuczak, inspektor PIP z praktyką w inspekcji szkół, poprowadził spotkanie na temat wewnątrzzakładowych źródeł pracy w jednostkach oświatowych. Celem wykładu było zapoznanie słuchaczy z prawem oświatowym, zmianami w Karcie Nauczyciela oraz sposobem ewidencjonowania czasu pracy.

Na początku prelegent przypomniał, jakie są wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy w szkole, które interesują PIP, po czym przeszedł do omówienia każdego z nich pod kątem najczęstszych błędów, na jakie natrafia PIP podczas inspekcji. Jako najważniejszy dokument wymienił statut szkoły, którego zawartość jasno określa ustawa. Musi ustanawiać on, ile trwa lekcja w szkole oraz czy placówka jest feryjna, i których pracowników traktujemy jako feryjnych. Następnie przeszedł do omówienia regulaminu pracy, który może być zastąpiony obwieszczeniem (tzw. małym regulaminem) w szkole o mniej niż 20 pracownikach. Wyjaśnił, że regulamin musi określać liczbę pracowników (nie etatów) w szkole oraz zasady usprawiedliwiania nieobecności i udzielania urlopów. Przypomniał, że musi być on uzgodniony z organizacjami związkowymi, które mają trzydzieści dni po otrzymaniu na jego zatwierdzenie. Częstym błędem dyrektorów jest przekazywanie regulaminu związkom do zatwierdzenia bez pokwitowania daty jego przekazania. Podkreślił, że w kodeksie pracy oraz w Karcie Nauczyciela jest określone wszystko, co musi się znaleźć w regulaminie, czyli m.in. informacja o rozkładzie czasu pracy, systemie czasu pracy, długości okresu rozliczeniowego, a także o postępowaniu w stosunku do kobiet w ciąży lub w wypadku przekroczenia norm hałasu.

Kolejnymi dokumentami omówionymi przez Radosława Łuczaka były uchwały organów prowadzących w sprawie wynagrodzenia nauczycieli. Prelegent przypomniał, że ich uchwalenie leży w gestii organów prowadzących. Szkoła musi jedynie je posiadać i się do nich stosować, a w razie zauważenia błędów może je zaskarżyć do wojewody z pomocą radnych. Wskazał, że częstym błędem jest określanie terminu wypłacania i wysokości dodatków funkcyjnych i motywacyjnych, które nie powinny być określane. Nie powinno się ponadto uchwalać wewnątrzszkolnych regulaminów przyznawania dodatków. Następnie Łuczak omówił pokrótce regulamin wynagradzania pracowników niebędących nauczycielami oraz regulamin premiowania. Przy ich uchwalaniu obowiązuje podobna procedura jak przy regulaminie pracy.

Dalej referent opisał Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, który jest kością niezgody w wielu szkołach. Przypomniał, że kryteria przyznawania środków z tego funduszu określa pracodawca, podobnie jak sposób powołania komisji przyznającej środki, oraz że korzystają z niego także emerytowani pracownicy szkoły. Zwrócił uwagę, że inspekcja pracy karze za nieutworzenie funduszu świadczeń socjalnych, za nieodprowadzenie funduszu w terminie oraz za nieutworzenie regulaminu. Kolejnymi omówionymi przez prelegenta dokumentami były: Regulamin Funduszu Zdrowotnego, który musi utworzyć organ prowadzący, nawet dla placówek poniżej 20 pracowników, oraz regulamin nagród, zatwierdzany przez organizacje związkowe. Następnie omówiono plan doskonalenia zawodowego, który opracowuje dyrektor i przekazuje organowi prowadzącemu. Na tej podstawie rezerwuje on na ten cel środki w budżecie. Na koniec przypomniał o kilku ważnych kwestiach, które budzą wątpliwości wielu dyrektorów, i wyjaśnił między innymi, że regulaminy nieuzgodnione ze związkami, ale niezaskarżone, obowiązują jako prawo miejscowe do momentu ich zaskarżenia.

W kolejnej części spotkania Radosław Łuczak wyszczególnił, które przepisy kodeksu pracy i Karty Nauczyciela stosują się do nauczycieli. Podkreślił, że Karta Nauczyciela stosuje się w większości wypadków, w tym np. przy nawiązywaniu i rozwiązywaniu stosunku pracy, oraz że nie pozwala ona na zatrudnianie nauczycieli na okres próbny ani na czas nieokreślony z możliwością zmiany pensum, nie dopuszcza także innego niż trzymiesięczny okres wypowiedzenia. Specjalista opisał częste błędy oraz wątpliwości dyrektorów i wyjaśnił, że nie należy zwierać umów z nauczycielami do 24 czerwca i przedłużać ich „o urlop”, przy umowie poniżej 10 miesięcy należy wypłacić nauczycielowi ekwiwalent za urlop, a niepełne miesiące przy ustalaniu wynagrodzenia zaokrągla się do góry. Wskazał, że kodeks pracy stosuje się w wypadku płatnego zwolnienia od pracy i odmowy stosunku pracy, w pozostałych natomiast wypadkach, np. przerwy na karmienie, urlopów wychowawczych czy czasu pracy rodziców, stosuje się przepisy zawarte w Karcie Nauczyciela.

Następnie Radosław Łuczak wyjaśnił, że to pracodawca decyduje, czy zawiera z nauczycielem umowę na czas nieokreślony lub określony, musi jednak wykazać zasadność tej decyzji w arkuszach organizacyjnych pracy szkoły. Przypomniał, że przy zawieraniu umów na czas określony nie stosuje się przepisów kodeksu pracy określających, że trzecia umowa na czas określony staje się umową na czas nieokreślony, także w wypadku umów w ramach prac interwencyjnych. Zwrócił uwagę również na to, że na dyrektorze spoczywa obowiązek mianowania nauczyciela po zdanym przez niego egzaminie. Wykład spotkał się z dużym zainteresowaniem słuchaczy, niestety jednak czas przewidziany na spotkanie nie pozwolił na dyskusję, referent przypomniał więc tylko, że w każdym inspektoracie pracy funkcjonuje dział porad prawnych, do którego można się zgłosić z wszelkimi wątpliwościami.

zapoznaj się z materiałami konferencyjnymi>>>