powrót

Konsultacja Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty

Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw.


Uwagi Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty dotyczące projektu z dnia 9 marca 2011 r. Ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Poniżej przedstawiamy grupy zagadnień i uwagi Stowarzyszonych. Prosimy o ich uwzględnienie na obecnym etapie prac, ze względu na jakość i użyteczność stanowionego prawa.

 

I.              System oceny jakości edukacji

W odniesieniu do zmian w ustawie związanych z systemem oceniania jakości pracy szkoły OSKKO dostrzega pozytywny kierunek proponowanych rozwiązań. Funkcjonująca od dwu lat nowa formuła nadzoru znajduje swoje miejsce w ustawie o systemie oświaty.          

W nowym rozwiązaniu odnajdujemy nasze postulaty: zbudowanie jednolitego dla całego kraju nowoczesnego systemu nadzoru pedagogicznego, oddzielenie nadzoru od wspierania szkół, wydzielenie oceniania jakości i nadanie rangi ewaluacji wewnętrznej, sformułowanie wymagań, jakie państwo stawia szkołom i powołanie do życia instytucji, która zajmować się będzie ocenianiem jakości pracy szkół i placówek funkcjonujących w systemie.  

Wydaje się, że budowa nowej instytucji na bazie centralnej komisji egzaminacyjnej oraz oparcie regionalnych ośrodków na okręgowych komisjach egzaminacyjnych oraz dotychczasowych kuratoriach oświaty jest właściwym rozwiązaniem ograniczającym koszty przeprowadzenia tej operacji.

Praca dotychczasowo funkcjonującego systemu nadzoru pedagogicznego i praktyka działania kadry nadzoru pedagogicznego w ostatnich latach była szeroko krytykowana. OSKKO prowadziło na ten temat liczne dyskusje i gromadziło opinie środowiska oświatowego. W związku z tym ważnym zadaniem jest dobór kadr do nowych zadań. Niepokój budzi koncepcja ograniczenia naboru do nowej instytucji tylko do osób już zatrudnionych w aktualnie funkcjonujących strukturach nadzoru pedagogicznego. Uważamy, że budowa nowego systemu zapewniania jakości edukacji wymaga otwarcia nowo tworzonej grupy specjalistów także na inne środowiska.

 

II.            System kompleksowego wspierania szkół

Oddzielenie wspierania szkól od nadzoru pedagogicznego jest w ocenie OSKKO ważnym działaniem o zdecydowanie projakościowym charakterze.

Wielokrotnie zwracaliśmy uwagę, że zmiana w obrębie wspierania szkół jest konieczna, dlatego uważamy, że kierunek zmian jest właściwy, zwłaszcza, że zarysowane w ustawie wspieranie opierać się będzie na długotrwałej współpracy ze szkołą czy placówką i towarzyszenie jej w codziennej pracy.

Art. 62c

2. (wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia) W skład centrum rozwoju edukacji powinna wchodzić co najmniej jedna poradnia psychologiczno-pedagogiczna oraz co najmniej jedna placówka doskonalenia nauczycieli lub biblioteka pedagogiczna.

5 (wchodzi w życie 1.01.2016 r.) Dyrektorzy publicznych przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych i szkół artystycznych, młodzieżowych ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodków wychowawczych, ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych oraz burs są obowiązani zawrzeć porozumienie, o którym mowa w ust. 3, z centrum rozwoju edukacji posiadającym akredytację. Porozumienie powinno być zawarte nie później niż na trzy miesiące przed rozpoczęciem roku szkolnego, w którym ma być prowadzone wspomaganie

 

 

 

Wydaje się, że CRE, w których nie będzie placówki doskonalenia nauczycieli będą mało efektywne.

Kluczowe jest słowo „lub”

 

 

 

Czy uczniowie szkoły będą mogli korzystać z pomocy poradni p-p w innym CRE, czy będą musieli korzystać wyłącznie z poradni w CRE, z którym szkoła zawarła porozumienie?

Obawiamy się, że zapis ogranicza prawo rodziców do wolnego wyboru specjalistów zajmujących się jego dzieckiem.  

 

Art. 62f. (wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia) Orzeczenia i opinie, których wydawanie przewidziano w ustawie dla publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, mogą również wydawać niepubliczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne, wchodzące w skład niepublicznych centrów rozwoju edukacji posiadających akredytację

Z tego wynika, że liczyć się będą orzeczenia i  opinie  wydane przez poradnie wchodzące w skład CRE (publicznych  lub niepublicznych)

Jak traktować zatem dokumenty wydane przez samodzielne poradnie?

Popieramy takie ograniczenie ale naszym zdaniem zapis nie jest wystarczająco precyzyjny 

 

 

III.           Obniżenie wieku szkolnego oraz zmiany w edukacji przedszkolnej,
 

Kolejne ważne zapisy  związane są z obniżeniem wieku szkolnego i wychowaniem przedszkolnym. OSKKO za słuszne uważa działania zmierzające do objęcia wychowaniem przedszkolnym jak największej grupy dzieci. Temu celowi dobrze służyć będzie udzielanie subwencji dla dzieci 4-5 letnich. Pomoc państwa w tym względzie na pewno wspomoże gminy w realizacji tego zadania. Nasze wątpliwości budzą jednak poniższe zapisy:

 

Art. 18. 1. Rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu są obowiązani do:

4) informowania, w terminie do dnia 30 września każdego roku, dyrektora szkoły podstawowej lub gimnazjum, w obwodzie których dziecko mieszka, o realizacji obowiązku szkolnego spełnianego w sposób określony w art. 16a ust. 3.

Wydaje się, że przepis ten dołączy do grupy martwych przepisów ze względu na bardzo prawdopodobny brak możliwości jego egzekucji.

 

2. Wójt gminy (burmistrz, prezydent miasta) jest obowiązany przekazywać dyrektorom publicznych szkół podstawowych i gimnazjów na obszarze gminy informacje o aktualnym stanie i zmianach w ewidencji dzieci i młodzieży w wieku 3-18 lat.

 

Dyrektorzy otrzymują informacje o dzieciach zameldowanych w obwodzie, a mają pełnić kontrolę nad dziećmi zamieszkałymi w obwodzie. Dyrektor nie dysponuje często informacją, że dziecko mieszka w jego obwodzie.

Czy w sytuacji planowanych zmian w SIO nie można by kontroli spełniania obowiązku szkolnego dokonywać wykorzystując numer PESEL

Art. 80. ust. 2. Przedszkola, o których mowa w ust. 1, otrzymują na każdego ucznia z budżetu gminy dotację w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na jednego ucznia przedszkola publicznego w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez gminę.

Nowe zasady finansowania przedszkoli publicznych nie prowadzonych przez JST mogą spowodować zróżnicowanie usługi edukacyjnej w przedszkolach publicznych, gdy swoje przedszkola samorząd będzie dofinansowywał ponad subwencję a organ nie będący JST będzie musiał utrzymać przedszkole tylko za dotację i wpłaty rodziców, które nie mogą być wyższe niż w przedszkolach samorządowych.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IV.           Indywidualizowanie pracy z dzieckiem i uczniem (specjalne potrzeby edukacyjne).

Proponowane w projekcie ustawy zmiany odnoszące się do indywidualizacji pracy z uczniem oraz specjalnych potrzeb edukacyjnych dobrze wpisują się w ogólny kierunek zmian związanych z potrzebami uczniów, pozwalając na ukierunkowaną i celową pracę z uczniem oraz szerokie wspieranie jego rozwoju. OSKKO przyjęte rozwiązania  ocenia jako słuszne i sprzyjające właściwej organizacji takiej pracy.

 

V.            Zarządzanie systemem oświaty w obliczu niżu demograficznego (grupowanie szkół i placówek).

Słusznym wydaje się też tworzenie tego systemu w oparciu o zasoby powiatów oraz łączenie w centrach rozwoju edukacji już funkcjonujących na jego terenie instytucji: ośrodków doskonalenia nauczycieli, poradni psychologiczno – pedagogicznych oraz bibliotek pedagogicznych.

Nasze wątpliwości budzą jednak konkretne zapisy.

 

Zapis w projekcie

uwagi

art. 36. ust. 2 i 3

2. Stanowisko dyrektora może zajmować osoba, która:

1)     jest nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym;

3. Stanowisko dyrektora może również zajmować osoba niebędąca nauczycielem, która spełnia wymagania określone w ust. 2 pkt 2-9.

art. 36a ust. 1-13

Rozumiemy, że zgodnie z zapisem dyrektor szkoły będzie zatrudniony tak jak dotychczas zgodnie z opisaną w art. 36a procedurą

Art. 36. ust. 5

Dyrektora grupy przedszkolno-podstawowej, grupy gimnazjalno-licealnej, centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego, centrum rozwoju edukacji oraz centrum informacji edukacyjno-zawodowej, których organem prowadzącym jest jednostka samorządu terytorialnego, zatrudnia organ prowadzący na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458, z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 oraz z 2010 r. Nr 229, poz. 1494).

 

i art. 36a. ust. 12

12. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, a w przypadku szkół artystycznych i burs dla uczniów szkół artystycznych – minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, określi, w drodze rozporządzenia, regulamin konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki oraz tryb pracy komisji konkursowej, uwzględniając w szczególności sposób ogłaszania konkursu oraz sposób nadzorowania prawidłowości postępowania konkursowego przez organ prowadzący szkołę lub placówkę.

oraz art. 36a ust. 15.

Przepisy ust. 1-13 stosuje się odpowiednio do osoby, o której mowa w art. 36 ust. 3 i 4.

 

Nasze wątpliwości budzi zapis art.36a. ust. 15. i określenie statusu dyrektora grupy(…)

 

Biorąc pod uwagę fakt, że dyrektor grupy (…) będzie zatrudniany na podstawie ustawy o pracownikach samorządowych prosimy o doprecyzowanie czy regulamin konkursu oraz tryb pracy komisji konkursowej

będzie zgodny z rozporządzeniem Ministra wydanym na podstawie delegacji zawartej w art.36a.ust. 12  czy też zgodnie z zasadami określonymi w rozdziale 2 ustawy o pracownikach samorządowych.

 

Wiążąca się z tym kwestia;

Z zapisów wynika, że dyrektor grupy (…) będzie miał status pracownika samorządowego

 

Czy nauczyciel, który zostanie wyłoniony w konkursie i zostanie dyrektorem grupy (…)

otrzyma urlop bezpłatny jako nauczyciel szkoły na czas sprawowania funkcji dyrektora grupy, podobnie jak ma to miejsce w przypadku wizytatora ( zgodnie z art. 17 Karty Nauczyciela). Tego typu zapis porządkował by status dyrektora grupy (…) jego brak powodować może utrudnienia w interpretacji przywołanych przepisów.

 

Ponadto postulujemy pozostawienie możliwości  przedłużenia powierzenie stanowiska na kolejne okresy wymienione w ust. 13 bez konieczności przeprowadzania procedury konkursowej.  

 

Uzasadniamy powyższe tym, że:

1.     Decyzja o dalszym powierzeniu stanowiska np. najlepszym dyrektorom powinna należeć do JST. Wymóg takiej procedury nie idzie w parze z autonomią organu prowadzącego, a systemie funkcjonują już inne, o wiele bardziej skuteczne, metody oddziaływania na jakość pracy w szkole.

2.     W stosunku do sprawdzających się, dobrze ocenianych przez organ prowadzący dyrektorów wdrażanie procedury konkursowej odbierane jest przez dyrektorów jako  demotywujące, a co więcej nie znajduje uzasadnienia wobec nakładu publicznych środków i wysiłku włożonego w przygotowanie do funkcji dyrektora. Wykształcenie a następnie doskonalenie dyrektora oznacza wymierne koszty poniesione w dużej mierze przez państwo i samorząd. Zmiany prawa są okazją do rozważenia dawno postulowanego przez nas zbudowania zasobu kadrowego wykształconych dyrektorów z odbytą praktyką.


VI. Zmiany w szkolnictwie zawodowym i w kształceniu ustawicznym,

Jest

Projekt

Uwagi

Art.7

1a. W uzasadnionych przypadkach w szkole publicznej może być, za zgodą kuratora oświaty, a w przypadku szkoły artystycznej - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zatrudniona osoba niebędąca nauczycielem, posiadająca przygotowanie uznane przez dyrektora szkoły za odpowiednie do prowadzenia danych zajęć.

1b. Osobę, o której mowa w ust. 1a, zatrudnia się na zasadach określonych w Kodeksie pracy, z tym że do osób tych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć edukacyjnych nauczycieli oraz ustala się wynagrodzenie nie wyższe niż przewidziane dla nauczyciela dyplomowanego.

1d. Przepisy ust. 1a i 1b stosuje się również w przypadku zatrudnienia osoby posiadającej przygotowanie zawodowe uznane przez dyrektora szkoły lub placówki za odpowiednie do prowadzenia zajęć z zakresu kształcenia zawodowego, z tym że zatrudnienie tej osoby następuje za zgodą organu prowadzącego.

Art.7.

1a. W uzasadnionych przypadkach, w szkole lub placówce publicznej może być zatrudniona osoba niebędąca nauczycielem, posiadająca przygotowanie uznane przez dyrektora szkoły za odpowiednie do prowadzenia danych zajęć.

 

 

 

 

 

 Poprawka

1b. uchylono

 

 Poprawka:

1d. pozostaje bez zmian

 

Pytania:

Na jakich zasadach jest zatrudniony taki nauczyciel? Czy to może też być umowa zlecenie? Kto określa te zasady?

Czy organ prowadzący może nie zatwierdzić arkusza, jeśli dyrektor zatrudni tę osobę na innych zasadach niż chce organ prowadzący?

 

 

 

 Poprawka:

Dyrektor szkoły zawodowej musi prosić o zgodę OP, dyrektor innej szkoły nie musi prosić o zgodę nikogo.  Po co jest różnicowanie sposobu zatrudniania w zależności od typu szkoły? Zostało też odwołanie do 1b., który ma być uchylony.

 

Art. 9.1.

3) szkoły ponadgimnazjalne:

a) trzyletnią zasadniczą szkołę zawodową, której ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie, a także dalsze kształcenie w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych,

 

Zasadne jest wydłużenie etapu kształcenia we wszystkich ZSZ do 3 lat.

Jednak po zlikwidowaniu uzupełniających liceów ogólnokształcących(2-letnich) uczniowie ZSZ mają możliwość matury tylko po ukończeniu 3 letniego LO dla dorosłych, czyli ich nauka będzie trwała 6 lat, a przecież w ZSZ będą wszystkie przedmioty ogólnokształcące jako kontynuacja z gimnazjum. W pewien sposób ogranicza się możliwość  nauki dla absolwentów ZSZ.

 

 

9. Uczniowie szkół prowadzących kształcenie zawodowe są obowiązani przystąpić do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie bezpośrednio po zakończeniu kształcenia w zakresie danej kwalifikacji.

 

W proponowanej zmianie brak jest konsekwencji nieprzystąpienia do egzaminu, co może sprawiać wiele problemów (wyjaśniające pytania poniżej):

Czym skutkuje nieprzystąpienie ucznia do egzaminu? Egzaminy mają być przeprowadzane przez szkoły po zakończeniu nauki na daną kwalifikację. Czy ten uczeń nie otrzymuje promocji do następnej klasy? A jeśli egzamin jest w październiku w kl.III, kształcenie na kwalifikację zakończone w II kl, to jest to uczeń, której klasy? Bo jeśli niczym nie skutkuje nieprzystąpienie do egzaminu, to zapis jest bezzasadny i stworzy sporo problemów szkołom.

TEKST SAMOISTNY PROJEKTU USTAWY ZMIENIAJĄCEJ

Art. 17. 1. Z dniem 1 września 2012 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego trzyletniego liceum profilowanego dla młodzieży, dwuletniego uzupełniającego liceum ogólnokształcącego dla młodzieży oraz trzyletniego technikum uzupełniającego dla młodzieży, z zastrzeżeniem art. 20.

2. Z dniem 1 września 2012 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej dla dorosłych, technikum  dla dorosłych, liceum profilowanego dla dorosłych, uzupełniającego liceum ogólnokształcącego dla dorosłych, z zastrzeżeniem art. 20.

3. Z dniem 1 września 2013 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego technikum uzupełniającego dla dorosłych, z zastrzeżeniem art. 20.

4. (wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia) Na rok szkolny 2012/2013 nie prowadzi się rekrutacji kandydatów do klasy pierwszej szkół, o których mowa w ust. 1 i 2.

5. Na rok szkolny 2013/2014 nie prowadzi się rekrutacji kandydatów do klasy pierwszej szkół, o których mowa w ust. 3.

Art. 18. 1. Z dniem 1 września 2012 r. organy prowadzące dotychczasowe zasadnicze szkoły zawodowe o okresie nauczania krótszym niż 3 lata dostosują okres nauczania w tych szkołach do okresu wymienionego w art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejsza ustawą.

 

 Art. 18.1. oznacza, że jeśli szkoła ma 2-letnią zsz dla młodzieży, do której prowadzi nabór 1 września 2011, czyli 1 września 2012r. jest to klasa druga, to wydłuża jej się okres nauki do trzech lat.

 

 Zapis jest nie do końca zrozumiały, bowiem rodzi wątpliwość, czy czasem art. 18.1. nie oznacza , że jeśli szkoła ma 2-letnią zsz dla młodzieży, do której prowadzi nabór 1 września 2011, (czyli 1 września 2012r. jest to klasa druga), to wydłuża jej się okres nauki do trzech lat?

 

 

Szczególną trudność stanowić to może  w przypadku młodocianych pracowników, ponieważ dochodzi  zmiana umowy z młodocianym, zwrot kosztów kształcenia pracodawcom itd. - o ile w szkołach jest troszkę prostsze takie dostosowanie, to w przypadku młodocianych, trzeba przede wszystkim przeanalizować zmiany u pracodawców.

 

Zdecydowanie prostsze byłoby takie samo wygaszanie ZSZ dwuletnich dla młodzieży jak dla dorosłych, czyli jak w art. 17.2. 

 VII. Oświata polską poza granicami kraju.

Brak negatywnych uwag

.