Interwencja Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty
Stanowisko złożono na ręce Ministra Edukacji Narodowej.
Interwencja w sprawie: druku „Arkusz sprawozdania z realizacji działań z zakresu profilaktyki w 2009 roku”
W związku ze zobowiązaniem przez niektórych Kuratorów Oświaty przedszkoli i szkół do wypełnienia druku „Arkusz sprawozdania z realizacji działań z zakresu profilaktyki w 2009 roku” przedstawiamy stanowisko OSKKO w sprawie obciążania szkół działaniami natury sprawozdawczo - badawczej, których można uniknąć.
Ww. ankieta ma, zdaniem środowiska kadry kierowniczej wady: nie jest prawidłowo merytorycznie przygotowana i w takim stanie stanowi zbędne obciążenie organizacyjne szkół, co w dobie deklarowanego ograniczania biurokratycznych barier i obciążeń nie jest na miejscu.
Wnioskujemy o nieobarczanie placówek oświatowych zadaniami, które mają niską wartość merytoryczną, przeczą dobrej kulturze organizacyjnej, zniechęcają do prawdziwie istotnych zadań sprawozdawczych, podważają autorytet instytucji które prowadza badania w obszarze oświaty.
Uzasadnienie:
Naszym zdaniem dane zebrane przy pomocy arkusza są wyłącznie statystyczne, w żaden sposób nie odnoszą się do stopnia zorganizowania procesów i skuteczności oddziaływań profilaktycznych szkoły - a tym samym ich zebranie nie służy poprawie jakości pracy szkoły i całego systemu oświaty w tym zakresie.
Określony w arkuszu zakres czasowy (rok kalendarzowy) oraz merytoryczny (szczegółowe dane ilościowe) nakładają na dyrektorów dodatkowe obowiązki - analizy i podsumowania pracy szkół dokonuje się bowiem w cyklu lat szkolnych i w odniesieniu do zakładanych i osiągniętych efektów.
Podjęcie tych obowiązków byłby uzasadnione, gdybyśmy widzieli sens takiej pracy oraz mieli wystarczający czas na jej wykonanie - tymczasem dyrektorzy poznali arkusze najwcześniej 14 stycznia z terminem odesłania ustalonym na 20 stycznia 2010 r
Poniżej przedstawiamy szereg wątpliwości co do zawartości merytorycznej arkusza oraz jego strony technicznej i formalnej, w szczególności:
1. Arkusz wymaga wypełniania pól danymi dostępnymi w kolejnych edycjach SIO.
2. Wymagane jest wypełnianie arkusza odrębnie dla każdej szkoły, tymczasem w przypadku zespołów szkół pewne kategorie odbiorców programu (zwłaszcza pracownicy szkoły, środowisko, często rodzice, a w szkołach ponadgimnazjalnych także uczniowie) obejmowani są działaniami profilaktycznymi tylko raz – kilkakrotne ich wyszczególnianie zafałszowuje obraz sytuacji.
3. W arkuszu wyodrębniono różne typy szkół i placówek – zakres i układ zbieranych danych w przypadku każdej z nich pozostawiono niezmieniony – skutkuje to np. zbieraniem informacji na temat liczby dzieci przedszkolnych przeszkolonych z zakresu zagrożenia wirusem HIV.
4. Zakres zbieranych zadań jest nadmiernie szczegółowy – wymaga wykazania ich w ujęciu miesięcznym, bez uzasadnienia, w jaki sposób miesiąc realizacji wpływa na ocenę stopnia realizacji podejmowanego w szkole działania.
5. Wymienione w arkuszu kategorie działań oraz konkretne programy, w połączeniu z nakazem ich wypełnienia w określony sposób sugerują, że mają one charakter obligatoryjny – tymczasem prawo oświatowe nakłada na szkoły obowiązek realizacji programu profilaktyki – właściwego dla tej konkretnej szkoły i wynikającej z jej zdiagnozowanych potrzeb oraz podlegającego ewaluacji i modyfikacjom.
6. Realizowane w szkole działania profilaktyczne mają zazwyczaj charakter wielotematyczny, trudno jest je jednoznacznie dostosować do klasyfikacji wymaganej Arkuszem. Wskazany w aneksie sposób wykazywania uczestników takich działań zaowocuje zafałszowaniem wyników, gdyż adresat jednego działania będzie wykazany kilkakrotnie. W przypadku większych placówek oświatowych można wręcz stwierdzić, że danych, które należy wykazać w ankiecie w dużej mierze nie można zgromadzić w sposób obiektywny i rzetelny, ponieważ mają one w rzeczywistym funkcjonowaniu tych jednostek charakter niepoliczalny.
7. Arkusz ma format pliku tekstowego, w niektórych przypadkach szkoły otrzymują go w formacie pdf – wydaje się, że zważywszy na stopień informatyzacji szkół i umiejętności ich pracowników powinien być to format bardziej przyjazny użytkownikom, w tym osobom scalającym dane. Szczególnie wskazana byłaby forma formularza bazodanowego zamieszczonego Internecie.
Z poważaniem, Zarząd OSKKO