Zmiany demograficzne i organizacyjne w szkolnictwie a finanse JST – sposoby przeciwdziałania niekorzystnym zjawiskom.  
Wojciech Magdoń, Ekspert ds. Rozwoju Produktów, VULCAN.

Pobierz prezentację (pdf)

Wojciech Magdoń przedstawił związek pomiędzy zmianami demograficznymi a dochodami samorządów. Powołując się na prognozy demograficzne GUS na lata 2010 – 2035 wykazał, iż w latach 2012-2015 zaobserwujemy wzrost liczby dzieci w wieku od 3 do 5 lat, jest to tzw. echo wyżu lat 80., następnie jednak sytuacja się zmieni. Jak wynika z cytowanego fragmentu „Raportu o stanie edukacji 2010” tendencja spadkowa będzie się utrzymywać.

Po przedstawieniu sytuacji demograficznej na najbliższe lata, prowadzący skupił się na jej wpływie na system szkolnictwa. W związku z tym, iż w roku 2011 z polskich szkół ubędzie aż 164 000 uczniów konieczne wydają się działania restrukturyzacyjne. Jako że niż demograficzny ma wpływ na wysokość subwencji otrzymywanej przez JST, niezbędne okazują się zmiany w organizacji placówek. Mimo to, niektóre samorządy nadal powstrzymują się od podjęcia konkretnych kroków. Powodują nimi wg Wojciecha Magdonia chęć uniknięcia większego bezrobocia, przekonanie o poprawie jakości nauczania w mniejszych oddziałach, opór społeczny, jaki napotykają plany restrukturyzacji, a także prawo oświatowe.

Zaproponował on zatem rozwiązanie oparte na racjonalizacji wydatków oświatowych, na które składa się racjonalizacja sieci szkół oraz standaryzacja zatrudnienia. Omawiając lokalne standardy zatrudnienia przedstawił krótko system negocjacyjny, który prowadzi do „błędnego koła zaufania” i nie rozwiązuje istniejących problemów oraz systemy zobiektywizowane. W tych ostatnich wyróżnił bon oświatowy finansowy, związany z limitem środków do dyspozycji, otrzymanych przez szkołę oraz bon oświatowy organizacyjny, dotyczący limitu etatów. Zdaniem Magdonia dużo większe korzyści płyną z ostatniej propozycji. Jasne kryteria zmniejszają ilość możliwych konfliktów na linii dyrekcja – samorząd, a placówki są bardziej elastyczne organizacyjnie w stosunku do sytuacji demograficznej. Na koniec poruszono krótko kwestię likwidacji szkół. Prelegent podkreślając, iż należy stawiać na jakość nie ilość, zakończył prezentację cytatem Jana Wróbla: „Nie jest celem edukacji płacenie nauczycielom po to, aby mieli pracę ani szkołom, aby były”.