I KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ I Congress of Management in Education OSKKO, ŁÓDŹ – 27-29.09.2006

Patron medialny

Partnerzy:

Dobiegł końca I Kongres Zarządzania Oświatą. Wzięło w nim udział ok. 850 osób, uczestników modułów: Dyrektorskiego i Samorządowego. Poniżej - sprawozdanie z przebiegu Kongresu.

Środa, 27 września 2006r.
Początek Modułu Dyrektorskiego

Szanowni Państwo - Uczestnicy I Kongresu Zarządzania Oświatą
Organizując Kongres, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty kontynuuje działania, mające na celu budowanie silnej, opiniotwórczej, mającej realny wpływ na oświatę grupy zawodowej osób zajmujących się profesjonalnym kierowaniem polską szkołą.
Kierując szkołami, organizując oświatę w samorządach, sprawując nadzór pedagogiczny, dyrektorzy, pracownicy wydziałów edukacji, wizytatorzy często mają poczucie braku wpływu na prawo oświatowe, niedostatecznego przepływu informacji między resortem edukacji a nimi.
Aby to zmienić, od kilku już lat budujemy ruch kadry kierowniczej, a wreszcie powołaliśmy do życia nasz Kongres – platformę wymiany idei i poglądów całego środowiska oświatowego.
W obradach weźmie udział kilkuset członków Stowarzyszenia. Wszyscy oni są współtwórcami naszego spotkania w Łodzi.

Po jego wypowiedzi odbył się wykład inauguracyjny:

Nauczyciel jako zawód
Bogusław Śliwerski, Uniwersytet Łódzki
Autor jest prof. zwyczajnym Uniwersytetu Łódzkiego, a zarazem rektorem Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi.

Pełna treść referatu do pobrania (24 str)

We wstępie, B. Śliwerski powiedział:

"Proponuję przyjrzeć się nauczycielowi w zakresie adekwatnym do leksykalnego znaczenia pojęcia zawód, które ukazuje nam trojakie jego rozumienie:
1) zawód jako zespół specjalistycznych (fachowych, profesjonalnych) kompetencji koniecznych do stałego wykonywania określonej pracy w celach zarobkowych lub w ramach służby społecznej;
2) zawód jako stan rozczarowania z wykonywanej pracy, czyli doświadczenie nieziszczenia się, niespełnienia się kogoś w nim. Stan ten może być wynikiem rozczarowania tych, dla których jest on wykonywany, jak i odczuwany jako ciężar, coś bolesnego, przykrego, niepożądanego. Tę perspektywę odnajdujemy w sytuacjach, gdy nauczyciel sprawia komuś zawód, gdy sam zawiódł czyjeś zaufanie, oczekiwania, nadzieje lub też gdy z racji jego wykonywania osobiście doznaje negatywnych stanów emocjonalnych, psychicznych czy fizycznych itp.
3) zawód jako konkurowanie, współzawodniczenie z innymi profesjonalistami czy społecznikami, to wchodzenie w zawody z innymi, porównywanie się z nimi, dorównywanie im lub oddawanie pola walki. Bycie nauczycielem to możność i/lub konieczność współzawodniczenia z innymi (nauczycielami, nadzorem, uczniami, ich rodzicami czy politykami oświatowymi), ale i z samym sobą."

W kolejnej części spotkania, zebrani zapoznali się z opracowaniem Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Statystyczny obraz dyrektora polskiej szkoły - 2006 Mirosław Sielatycki, CODN prezentacja do pobrania

Edukacja ekonomiczna i finansowa młodzieży
Danuta Raczko, Wiceprezes Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości,
Dariusz Danilewicz, Wydział Edukacji Narodowego Banku Polskiego.

Przedstawiono też Program Bezpieczny Uczeń. Głównym celem akcji „Bezpieczny uczeń - jak unikać zagrożeń” jest nauczenie młodych ludzi zarówno postaw sprzyjających minimalizacji agresji w ich najbliższym otoczeniu, jak i opanowanie przez nich podstawowych technik samoobrony.

Pierwszy dzień kongresu zakończono prelekcją: Konstruowanie i rola programu wychowawczego w placówce oświatowej w oparciu o program Kamyczkowe rady Anna Sowińska, Nowa Szkoła prezentacja do pobrania

Następnie odbyła się uroczysta kolacja.

 

Czwartek, 28 września 2006r.
Drugi dzień kongresu.

Dzień otworzyło spotkanie z przedstawicielem NIK.

Wyniki kontroli organizacji i finansowania szkolnictwa ponadgimnazjalnego.
Krzysztof Kieres, Departament Nauki i Dziedzictwa Narodowego Najwyższej Izby Kontroli. 

Kontrola  została przeprowadzona w 48 jednostkach, w b. Ministerstwie Edukacji i Nauki i w 47 jednostkach samorządu terytorialnego (21 powiatach i 26 gminach). Celem kontroli była ocena wdrażania reformy oświaty w zakresie kształcenia ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem problematyki spełniania obowiązku nauki.

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła efekty reformy oświaty, polegające na wdrażaniu do ustroju szkolnego sieci różnych typów publicznych szkół ponadgimnazjalnych, pomimo stwierdzenia istotnych nieprawidłowości.

Stwierdzone istotne nieprawidłowości dotyczą: nieprawidłowej organizacji i niepełnego finansowania części szkół prowadzonych przez powiaty, niezadowalających efektów pracy dydaktycznej w liceach profilowanych i zasadniczych szkołach zawodowych oraz niedostatecznego nadzoru ze strony organów prowadzących szkoły i kuratorów oświaty, a także niedostatecznej kontroli ze strony gmin w zakresie spełniania obowiązku nauki przez młodzież w wieku 16-18 lat.

1. Stwierdzono, że organizacja pracy dydaktycznej w szkołach ponadgimnazjalnych oraz jej finansowanie przez powiaty, nie zawsze były prowadzone w sposób zgodny z obowiązującymi wymogami. Około 10% szkół, ze względu na brak naboru w warunkach niżu demograficznego , podjęło działalność dydaktyczną z opóźnieniem, a 5% szkół nie podjęło działalności i zostało zlikwidowane (dotyczyło to głównie liceów profilowanych i zasadniczych szkół zawodowych).
W 6 powiatach (28,6%) wskutek braku środków finansowych lub braku nauczycieli o odpowiednich kwalifikacjach, nie były przestrzegane obowiązujące wymagania w zakresie podziału na grupy, a w 11 powiatach (52,4%) wprowadzano działania oszczędnościowe, m.in. polegające na zaleceniu dyrektorom szkół stosowania liczebności klas na poziomie 34-35 uczniów (wielkość przyjęta jako optymalna – 25 uczniów) oraz ograniczeniu zakupu pomocy dydaktycznych.
W 14 powiatach (66,7%) nie finansowano podległym szkołom ponadgimnazjalnym żadnych zajęć dodatkowych i pozalekcyjnych, bądź finansowano te zajęcia w bardzo ograniczonym zakresie.
W 2002 r. w budżetach 5 powiatów (23,8%), mimo obowiązku wynikającego z ustawy - Karta Nauczyciela, nie wyodrębniono środków na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli, a w 5 powiatach (23,8%) wielkość wyodrębnionych środków była niższa od normy określonej w ww. ustawie. W 10 powiatach (47,6%) stwierdzono nieprawidłowości w gospodarowaniu ww. wyodrębnionymi środkami.

2. Wyniki zewnętrznych egzaminów (tj. egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe) wskazują na niskie efekty pracy dydaktycznej części szkół ponadgimnazjalnych, zwłaszcza liceów profilowanych i zasadniczych szkół zawodowych.
W roku szkolnym 2004/2005 egzaminu maturalnego w skontrolowanych liceach ogólnokształcących nie zdało 7,2% absolwentów przystępujących do tego egzaminu, a w liceach profilowanych – 28,8%. W skali kraju w 2005 r. w liceach ogólnokształcących egzaminu maturalnego nie zdało 7,5%, a w liceach profilowanych – 32,9% (natomiast w 2006 r. odpowiednio 10,4% i 38%). Egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w latach szkolnych od 2003/2004 do 2004/2005 nie zdało (odpowiednio) 30,1% i 32,1% osób przystępujących do tego egzaminu (absolwentów zasadniczych szkół zawodowych), co świadczy o niedostatkach w procesie kształcenia zawodowego uczniów tych szkół.

3. Nadzór nad działalnością szkół ponadgimnazjalnych nie był sprawowany w sposób rzetelny zarówno przez organy prowadzące, które ograniczały się głównie do kontroli w zakresie spraw finansowych, jak i przez kuratorów oświaty, którzy koncentrowali się przede wszystkim na opiniowaniu arkuszy organizacyjnych szkół.
W 13 powiatach (61,9%) w żadnej z podległych szkół ponadgimnazjalnych nie przeprowadzono kontroli w zakresie przestrzegania obowiązujących przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników i uczniów oraz przepisów dotyczących organizacji pracy szkoły.
Do 9 powiatów (42,8%) kuratorzy oświaty nie przekazali dokumentów dotyczących mierzenia jakości pracy szkół ponadgimnazjalnych, pomimo ustawowego obowiązku w tym zakresie.

4. Skontrolowane gminy nie wykonywały rzetelnie ustawowych zadań w zakresie kontroli spełniania obowiązku nauki przez młodzież w wieku 16-18 lat .
W 7 skontrolowanych gminach i miastach na prawach powiatu (20,6%) podjęto realizację ww. zadań dopiero w roku szkolnym 2004/2005, a w 10 jednostkach (29,4%) nie prowadzono ewidencji i kontroli spełniania obowiązku nauki przez młodzież w wieku 16-18 lat.
W skontrolowanych jednostkach ustalono, że w odniesieniu do 25% mieszkańców w wieku 16-18 lat brak było informacji o spełnianiu w roku szkolnym 2004/2005 obowiązku nauki (lub obowiązku szkolnego). W ocenie NIK, dane dotyczące spełniania tego obowiązku, przekazane w ramach systemu informacji oświatowej z 19 skontrolowanych gmin i miast na prawach powiatu (55,9%) do Ministerstwa nie były rzetelne.

Spowodowane to było m.in. brakiem w ustawie o systemie oświaty regulacji zobowiązujących dyrektorów szkół ponadgimnazjalnych oraz inne podmioty, w których może być realizowany obowiązek nauki, do informowania gmin o spełnianiu tego obowiązku przez absolwentów gimnazjów.
W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości Minister Edukacji Narodowej m.in. powinien: rozważyć zasadność funkcjonowania liceów profilowanych w obecnym kształcie organizacyjnym oraz określić podstawy programowe dla wszystkich zawodów, ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, a także:

1) egzekwować od kuratorów oświaty obowiązek mierzenia jakości pracy szkół ponadgimnazjalnych,

2) usprawnić wykorzystywanie środków finansowych, kierowanych na wyposażenie szkół ponadgimnazjalnych,

3) podjąć działania zmierzające do nowelizacji ustawy o systemie oświaty w zakresie ewidencji i kontroli spełniania obowiązku nauki przez młodzież w wieku 16-18 lat.
Organy prowadzące szkoły ponadgimnazjalne m.in. powinny analizować wyniki egzaminów zewnętrznych w szkołach oraz zapewnić warunki organizacyjne i finansowe działalności szkół (m.in. określać zakres koniecznej poprawy warunków pracy szkół) oraz wzmocnić nadzór nad szkołami.

 

Zarządzanie szkołą w Finlandii – na czym polega sukces fińskiej oświaty?
Jorma Lempinen, President of Finnish Rectors' Association SURE-FIRE, General Secretary of European School Heads' Association ESHA, Council Member of International Confederation of Principals  ICP

prezentacja do pobrania - English version   prezentacja do pobrania - wersja polska

J. Lempinen przybył do Polski na koleżeńskie zaproszenie organizatorów Kongresu, jako gość OSKKO - podobnej do fińskiej SURE-FIRE organizacji dyrektorskiej.

Jest on jednocześnie Sekretarzem Generalnym Europejskiej Stowarzyszenia Dyrektorów Szkół, do którego OSKKO wkrótce wstąpi. Najprawdopodobniej nastąpi to podczas jesiennej konferencji ESHA w Rzymie, gdzie przedstawiciele Stowarzyszenia się udają.

Pan Lempinen został poproszony o przedstawienie fińskich doświadczeń w obszarach wyznaczonych programem Kongresu. Przygotował swoje wystąpienie we współpracy z fińskim Ministerstwem Edukacji i był tym samym na Kongresie przedstawicielem resortu oświaty Finlandii.

Fińskie Stowarzyszenie Dyrektorów SURE-FIRE:
Zasady etyki zawodowej dyrektorów szkół
”Kierowanie szkołą ma pozyskiwać zarówno serca jak i umysły.”

Zasady etyki zawodowej dyrektorów szkół
1. Dyrektor zna cele edukacyjne wyznaczone przez społeczeństwo i dąży do ich osiągnięcia
2. Dyrektor szanuje indywidualność, nienaruszalność i równość wszystkich pracowników
3. Dyrektor zapewnia uczniom poszanowanie ich poglądów
4. Dyrektor jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo środowiska pracy
5. Dyrektor próbuje rozwijać własną wiedzę fachową i umiejętności aby podnieść rangę swego zawodu
6. Dyrektor jest odpowiedzialny za kierowanie szkołą


Struktura systemu edukacyjnego w Finlandii

• nieobowiązkowa edukacja przedszkolna dla sześciolatków

• pańswowe/powszechne szkoły podstawowe  (9 lat)

• 10 klasa szkoły podstawowej (3% absolwentów szkoły podstawowej

• szkoły średnie ogólnokształcące (3 lata)

• 54% absolwentów szkoły podstawowej

• szkoły średnie zawodowe (3 lata)

• 36% absolwentów szkoły podstawowej

• politechinki

• uniwersytety

• kształcenie dorosłych

”Kierowanie szkołą ma pozyskiwać zarówno serca jak i umysły.”

Fińska droga do uzyskania autonomii szkół:

Okres reformy w szkolnictwie:
- szkoły powszechne w latach 1972-82
- szkolnictwo średnie 1978-1992

W tym czasie zastosowano ścisłe kierownictwo centralne, dwa centralne urzędy podlegające Ministerstwu Edukacji, państwowe urzędy w poszczególnych prowincjach kierujące szkolnictwem na szczeblu regionu

Po okresie reformy niezbędna była deregulacja i decentralizacja.  Rozpoczęła się ona w połowie lat 80-tych; od 90-tych jest wzmacniana
Istnieją dwa poziomy kierowania szkołą: przez ministerstwo oraz prowincje. Funkcjonuje jedna Narodowa Komisja Edukacji pełniąca rolę eksperta

Finowie mają długą tradycję autonomii lokalnej – 432 okręgi samorządowe (średnia liczba mieszkańców 12 000)

- opodatkowanie w okręgach stanowi 16-20% dochodów

- państwo wyrównuje różnice poprzez dotacje

- finansowanie systemu edukacji przez państwo w okręgach odbywa się w przeliczeniu na jednego ucznia

Funkcjonuje Okręgowy System Edukacji (lokalny)

- nieobowiązkowe szkolnictwo przedszkolne (96%

- szkoły podstawowe (3670, liczba uczniów 580 700)

- szkoły średnie ogólnokształcące (440, liczba uczniów 110 000)

- szkoły zawodowe (zwykle należące do związków okręgów)

Kierowanie szkołą na szczeblu lokalnym

- Rada szkoły (nieobowiązkowa)

- Komisja edukacji

- Władze i rada miejska

Autonomia fińskiej szkoły:

1. program nauczania

- państwowy podstawowy program nauczania jest określony przez ministerstwo – ma on na celu uzyskanie dobrych osiągnieć z poszczególnych przedmiotów

- oddzielne wytyczne określane są w okręgach – poziom lokalny

- inne ustalenia może zawierać program nauczania szkoły

W kraju jest:

• 10% wolnych miejsc w niższych klasach szkoły podstawowej

• 20% wolnych miejsc w wyższych klasach szkoły podstawowej

• 25% wolnych miejsc w szkołach średnich

2. Profilowanie szkół pod względem materiału nauczania
3. Podręczniki szkolne i inne materiały nie są cenzurowane i podlegają wolnemu rynkowi
4. Autonomia nauczycieli w zakresie pedagogicznym (dotycząca n-li z wykształceniem wyższym w dziedzinie przedmiotów ścisłych)
5. Decyzje podejmowane przez szkoły odnośnie formowania grup/klas, dzienny rytm pracy i inne procedury
6. Nieobowiązkowy udział w państwowych programach rozwoju

Decyzje podejmowane przez dyrektorów i radę szkoły:

• rekrutacja nauczycieli

• budżet szkoły

• roczny plan pracy

• przepisy szkolne

Inne uwarunkowania:

Brak przepisów dotyczący wielkości klas
Maksymalna liczba godzin nauczania (zgodnie z przepisami) jest określona przez komisję edukacji w okręgu
Zarobki n-li i plan innych wydatków ustalane są według przepisów
Obowiązują potwierdzone kwalifikacje nauczycieli

Podstawy elementy fińskiego systemu edukacji

• Zaufanie pokładane w szkole, dyrektorach, nauczycielach i uczniach

• Wpływ społeczności lokalnej

• Ogólna szkoła podstawowa zapewniająca rozległe nauczanie specjalne i wyrównawcze

• Ograniczone współzawodnictwo pomiędzy szkołami podstawowymi

• Intensywne współzawodnictwo pomiędzy szkołami na poziomie ponadpodstawowym

Co wpływa na jakość edukacji:

• Brak egzaminów na zakończenie szkoły podstawowej

• Państwowy egzamin dojrzałości na zakończenie szkoły średniej ogólnokształcącej

• Brak kontroli w szkołach

• Obowiązkowa samoocena szkół

Wiemy, że jesteśmy w dobrej szkole, jeżeli w szkole:

• Nauczyciele rozmawiają na temat procesu nauczania i uczenia się

• Nauczyciele  przyglądają się nawzajem swojej pracy

• Nauczyciele  planują, organizują, dostarczają, monitorują i oceniają swoją pracę wspólnie

• Nauczyciele uczą innych

 

Projekty Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Wolontariat Studencki.
Prezes Zdzisław Hofman, Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów KLANZA
Delegat Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

prezentacja do pobrania

Misją Fundacji jest: Działanie na rzecz umacniania społeczeństwa obywatelskiego, demokracji i gospodarki wolnorynkowej, Wyrównywania szans rozwoju indywidualnego i społecznego, Wspieranie procesów transformacji w Polsce, a także w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej

Z. Hofman przedstawił działania PAFW i jej projekt realizowany przez Klanzę: www.wolontariatstudencki.pl

Prace legislacyjne Sejmu RP. Przewodnicząca Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży Sejmu RP, poseł Krystyna Szumilas Egzaminy zewnętrzne Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, Marek Legutko. prezentacja dyr. CKE

Oczekiwaną przez zebranych częścią Kongresu było spotkanie z Przewodniczącą Komisji Edukacji Sejmu i dyrektorem Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.

Ponieważ prace Sejmu i CKE dotyczą tych samych obszarów, dyskusja toczyła się w obecności obojga Gości kongresu.

20 lipca br. przedstawiciel OSKKO, Marek Pleśniar wziął udział w posiedzeniu KENiM poświęconym wynikom egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2005/2006.
Posiedzenie prowadziła przewodnicząca - posłanka Krystyna Szumilas. To posiedzenie Komisji zaowocowało zaproszeniem pani Przewodniczącej i pana Dyrektora na Kongres. zobacz dyskusję w Sejmie>>>

Komisja Edukacji Sejmu RP dyskutowała nad dezyderatem KENIM w sprawie "amnestii maturalnej" skierowanym do premiera.

wprowadzenie takiej zmiany po ogłoszeniu wyników matury podważa sens przeprowadzenia egzaminów, obniża jej rangę i nie motywuje młodych ludzi do podjęcia trudu rzetelnej i systematycznej pracy. Powoduje podział maturzystów na lepszych i gorszych. Zagraża zasadzie równoważności egzaminu maturalnego z egzaminem na wyższe uczelnie. Budzi sprzeciw środowiska akademickiego.

Cele Akademii Podziel się Posiłkiem.
Marek Borowski, Prezes Federacji Polskich Banków Żywności.

Banki Żywności są organizacjami pozarządowymi. Ich celem jest zmniejszanie obszarów niedożywienia oraz przeciwdziałanie marnotrawieniu żywności. Biorą udział w rozwiązywaniu lokalnych problemów socjalnych i ekonomicznych,przez co stają się istotnym ogniwem w ekonomii społecznej kraju. Są wyspecjalizowanymi organizacjami społecznymi, co pozwala im na bardziej efektywne niesienie pomocy. Działają w oparciu o trzy podstawowe zasady:

• Zasada non-profit - działalność bez zysku - realizowana poprzez bezpłatne pozyskiwane żywności oraz jej bezpłatny rozdział,

• Zasada kierowania żywności do potrzebujących poprzez organizacje charytatywne zajmujące się bezpośrednio dożywianiem,

• Zasada apolityczności oraz różnorodności światopoglądowej

Banki żywności realizują swoją misję poprzez:

• Wyszukiwanie rezerw żywności produkowanej w nadmiarze,

• Pozyskiwanie żywności o krótkich terminach przydatności do spożycia

• Gromadzenie rezerw żywności i ich racjonalna dystrybucja,

• Promowanie postaw przeciwdziałających utylizacji żywności lub jej marnotrawieniu.

 

28.09.2006. Godz. 15:40-16:15
BLOK REFERATÓW.
Po przerwie obiadowej, a przed panelami programowymi odbył się blok referatów partnerów wspierających kongres>>>.

Uczestnicy Kongresu mogli wybrać jeden z trzech równolegle wygłaszanych referatów. Można się było tam zapoznać z najnowszymi propozycjami programistycznymi do zarządzania szkołami:

W trosce o  jakość szkoły
Dziennik Optivum 2, nowoczesne narzędzie zastępujące tradycyjny dziennik lekcyjny
Lesław Otręba, VULCAN;  Adam Jankowski, Nowa Era
zobacz>>>

Pierwszy katalog multimedialny
Wojciech Szczerbak, Nowa Era
zobacz>>>

Prezes Instytutu Badania Kompetencji wygłosił ponadto referat dotyczący diagnozy osiągnięć uczniów.

O potrzebie zewnętrznej diagnozy osiągnięć uczniów Janusz Mulawa, Dariusz Sroka - Instytut Badań Kompetencji w Wałbrzychu O potrzebie zewnętrznej diagnozy osiągnięć uczniów i pożytkach z niej płynących powiedziano już wiele, głównie za sprawą egzaminów doniosłych na zakończenie szkoły podstawowej i gimnazjum.

Chcemy dziś mówić o potrzebie diagnozy przez pryzmat doświadczeń Instytutu, czyli o diagnozie powszechnej, zewnętrznej, o badaniu kompetencji w ciągu całego cyklu kształcenia. Chcemy uświadomić co może dać szkole i uczniom wynik takiej diagnozy, jak z tych wyników korzystać, jak je interpretować i do czego mogą one służyć.             „Edukacja egzaminacyjna” społeczeństwa powinna upowszechnić wiedzę o diagnostycznej statystyce, o skalach, wskaźnikach, rozkładach. Czy jest to dziś wiedza powszechna, czy ciągle jeszcze wiedza „tajemna”. W tym krótkim wystąpieniu postawimy to pytanie, choć – być może jest to pytanie retoryczne.             Do czego więc szkole potrzebna jest diagnoza osiągnięć uczniów i jak z niej korzystać.   Dwie skale: jedna, skala wyników surowych testu, (wyrażona w punktach, procentach lub ocenach) rozstrzyga o stanie ilościowym efektów kształcenia (ile na ile). Dopiero umieszczenie tego ilościowego wyniku na skali rozkładu znormalizowanego populacji pozwala na oszacowanie jego jakości. Badanie kompetencji uczniów nierozłącznie wiąże się z rozwiązywaniem zadań, udzielaniem odpowiedzi na pytania. Co wiemy o zadaniach, o ich empirycznych normach łatwości wyznaczonych nie przez nauczyciela, lecz przez poziom osiągnięć badanej populacji? Diagnoza zewnętrzna pozwala już dziś stworzyć całkiem pokaźny zbiór pomierzonych zadań, które wykorzystane w procesie dydaktycznym pozwalają lepiej ocenić osiągnięcia uczniów. Tylko systematyczne badania dają ciąg wyników, z których możliwe jest wnioskowanie o rozwoju ucznia, klasy szkoły. Pomiar jednokrotny nie daje punktu odniesienia. Surowy wynik też niewiele mówi. Ocena wewnątrzszkolna jest subiektywna i zawsze uwarunkowana czynnikami lokalnego kontekstu. Przewidywanie szans ucznia w planowaniu jego ścieżki kształcenia, jego szans w konkurencyjnym otoczeniu, wymaga stałej obserwacji jego osiągnięć na staninowej (znormalizowanej) skali rozkładu. Krzywa rozwoju badań wielokrotnych pozwala rozwój tych osiągnięć obserwować i wnioskować o potencjalnym wyniku podczas egzaminów doniosłych. Wynik testów pokazuje, co uczeń wie, umie, potrafi w wymiarze indywidualnym i zbiorowym na tle badanej populacji. Jednak obraz „nieumiejętności” jest dość rozproszony. Nie pozwala na przyjęcie założenia, że wszystkie one mogą być wyeliminowane w trakcie procesu dydaktycznego. Umieszczenie w programie naprawczym odpowiednich umiejętności wymaga więc zastosowania strategii wyboru, uwzględniając nie tylko poziom opanowania tych umiejętności w zespole klasowym (szkole), ale także ich porównanie do osiągnięć populacji.

28.09.2006. Godz. 16:15-19:30
PANELE PROGRAMOWE KONGRESU

Nadzór pedagogiczny. Projekt rozporządzenia. Prowadziła: Prezes OSKKO Joanna Berdzik. sprawozdaje dyr. Dorota Kulesza, OSKKO.

Spore emocje wśród uczestników Kongresu wywołał panel o nadzorze pedagogicznym prowadzony przez Prezesa OSKKO, Joannę Berdzik. J. Berdzik przypomniała, że stanowisko Stowarzyszenia w sprawie nadzoru pedagogicznego jest jednym z zagadnień programowych Kongresu, jednak, w związku z powstałym projektem nowego Rozporządzenia w sprawie nadzoru prace nad stanowiskiem powinny ustąpić miejsca przedstawieniu nowego projektu.

Ministerstwo Edukacji Narodowej reprezentował Dyrektor Departamentu Nadzoru Oświatowego pan Ryszard Szubański współautor Rozporządzenia

Wśród gości panelu obecny był także dr Stefan Wlazło oraz Jacek Strzemieczny, prezes Centrum Edukacji Obywatelskiej.

Pan Ryszard Szubański przedstawił uczestnikom panelu jeszcze „gorący” projekt nowego Rozporządzenia o nadzorze pedagogicznym, skierowany do konsultacji wewnętrznej, co oznacza, ze prace nad projektem nie zostały jeszcze w ministerstwie ostatecznie zakończone.
Pierwszą reakcją większości zgromadzonych było ożywienie z powodu zniesienia mierzenia jakości pracy szkoły w dotychczasowym przynajmniej kształcie. Widoczne też było znaczne uszczuplenie dokumentacji potrzebnej do prowadzenia nadzoru pedagogicznego. Wiele osób zwróciło uwagę na fakt, iż projekt ten powstał na bazie Rozporządzenia o nadzorze z roku 1991 i niepokojąco cofa politykę oświatową w tym zakresie do ogólnikowych stwierdzeń, niejasno sprecyzowanych, co może być powodem kolejnych niedomówień przede wszystkim na linii kuratoria oświaty a dyrektorzy szkół, na co wskazuje niedobra praktyka w stosowaniu obecnie jeszcze obowiązującego Rozporządzenia w sprawie nadzoru.

Dyskusję nad projektem rozpoczął Stefan Wlazło, zarzucając nowym zapisom ujemne skutki braku mierzenia jakości pracy szkoły oraz niebezpieczne przesunięcie akcentu z funkcji wspomagającej nadzoru na diagnostyczno – oceniającą.

Do dyskusji włączył się Jacek Strzemieczny i uczestnicy panelu zadając pytania dotyczące praktycznej strony wdrażania rozwiązań zaproponowanych w Rozporządzeniu. J. Strzemieczny stoi na stanowisku, że należy, konsultując projekt, dopilnować by nie zapomniano o właściwym celu nadzoru pedagogicznego - jakim jest edukacja uczniów.

Projekt Rozporządzenia w innym, nieco bardziej dopracowanym niż omawiany podczas Kongresu kształcie jest aktualnie konsultowany przez Stowarzyszenie na forum, o co poprosił dyrektor Szubański, stwierdzając, że w Stowarzyszeniu znajdują się najbardziej zainteresowani adresaci dokumentu.

plik projektu do pobrania    plik uzasadnienia do pobrania     strona WWW konsultacji projektu

Dokument ten ma być, zgodnie z deklaracjami dyr. Szubańskiego, podpisany 14 października b.r., co chyba jest niemożliwe, ze względu na niedawno rozpoczęty proces konsultacji społecznych

9.10.2006 OSKKO przekazało MEN swoje uwagi, po konsultacji zapoczątkowanej na Kongresie
 

	Przywództwo w szkole. Stanowisko w sprawie zarządzania wewnątrzszkolnego. Prowadzili: Marek Pleśniar, dyr. Biura OSKKO, Ryszard Sikora, szef KR OSKKO.
	Wykład pt. "Kim jestem w pracy? Przywódcą? Menedżerem?" inaugurujący ten panel dyskusyjny wygłosiła dr Ilona Świątek Barylska, z Wydziału Zarządzania UŁ. prezentacja do pobrania

Dyskusja dotyczyła postaci lidera w szkole - zarówno lidera - dyrektora, jak i innych szkolnych przywódców. Kwestie przywództwa, realizacji ambicji są w polskiej oświacie zaniedbywane a nawet celowo pomijano - jako wstydliwe, nie na miejscu. Tymczasem stworzenie możliwości realizacji ludzkich ambicji w oświacie może być sposobem na oczekiwaną zmianę. OSKKO, w oparciu o projekt OECD "Improving Leadership in School" przygotowało własną propozycję.

Stowarzyszenie zaproponowało zmianę systemu motywacyjnego w oświacie. Skompromitowany i nieefektywny system awansu zawodowego nauczycieli proponuje się zamienić na system prawdziwego awansu pionowego. Należy stworzyć system stanowisk kierowniczych - funkcji liderów szkolnych zespołów itp, płatnych i zaopatrzonych w uprawnienia kierownicze.
Zobacz relację piątkową.   Zobacz dokument OSKKO-CODN ze stycznia 2006r.

Panel Pracowni Rozwoju Kadr Zarządzających Systemu Oświaty CODN Analiza poszczególnych kompetencji w pracy dyrektora szkoły. Zespół Pracowni: Marzena Owczarz, Mirosław Sielatycki, Jolanta Kubacka-Mróz, Hanna Chilmon Sprawozdaje dyr. Gabriela Olszowska, OSKKO.

prezentacja do pobrania - Model kompetencji dyrektora szkoły wg CODN

O kompetencjach, czyli... jaki mamy profil.

W czwartek na modelu popołudniowym udaliśmy się na spotkanie z pracownikami Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli – by dyskutować o kompetencjach dyrektora szkoły. Spotkanie rozpoczął Mirosław Sielatycki, dokonując analizy pojęcia oraz ukazując źródła i przyczyny przenikania do zarządzania szkołą technik biznesowych. I jak stwierdzono - oświata nie może istnieć w dalszej izolacji. Zapóźnienia są jednak spore.
Samo pojęcie ma bogatą historię i jest ciągle redefiniowane.
Celem wyobrażenia sobie i skatalogowania kompetencji jest próba dopracowania kursu dla dyrektorów szkół. Obecnie prowadzone są szerokie prace teoretyczne, które doprowadziły do wskazania i opisania specyficznych kompetencji dyrektora szkoły
W cz. warsztatowej poproszono obecnych o wskazanie osobistej hierarchii zaproponowanych kompetencji w kilkustopniowej skali.
Zanim przystąpiono jednak do rangowania wywiązała się ciekawa dyskusja, w toku ustaleń padło wyraźne stwierdzenie, iż istnieje zapotrzebowanie (może zaistnieć) na specyficzne zapotrzebowanie na kompetencje w danej-określonej szkole, np. w szkole na głęboko upośledzonych dyrektor musi być przygotowany na odejście dziecka. Kultura danej organizacji wymagać może od nauczyciela i dyrektora bardzo wąskich kompetencji niepotrzebnych gdzie indziej. Szkoły mogą opracowywać tzw. księgi kompetencji wyłącznie na własny użytek - podpowiedziała prowadząca warsztaty.
Pracownicy CODN chcieli się jednak skupić na modelu statystycznym i wypracować tzw. profil kompetencji typowego dyrektora, czyli na podstawie indywidualnej hierarchii praktyków (dyrektorów i pewnej grupy zgromadzonych nauczycieli) opracować model zawierający nie tylko statystyczny zestaw najpopularniejszych kompetencji, ale również zbadać jego układ.
Zanim wypełniliśmy kartki, zadano pytanie o to, czy owe kompetencje i ich hierarchia to model pożądany, oczekiwany i idealny zgodny naszymi wyobrażeniami czy wymuszony potrzebą, działaniami organów prowadzącego i nadzoru lub innych organów kontroli
Prowadząca poprosiła o... model idealny, co przyjęliśmy z uznaniem.

Materiały wypracowane przez dyrektorów – a więc tzw. profil kompetencji dyrektora polskiej szkoły oraz slajdy z wystąpienia Mirosława Sielatyckiego obiecano dołączyć do materiałów kongresowych dlatego ich nie opisuję.

 

Czwartek, 28 września 2006r, godz. 15:30.
Rozpoczęcie Modułu Samorządowego.
Program: Związek Miast Polskich, przew. KE ZMP, Krystyna Rendecka. Prowadzenie: prof. Antoni Jeżowski, OSKKO.
 

Prace legislacyjne Sejmu
Posłanka Krystyna Szumilas, przewodnicząca sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży

Egzaminy zewnętrzne. Wpływ na ocenę pracy szkoły.
Marek Legutko, dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.

Pani poseł Przewodnicząca KENiM oraz pan dyrektor CKE, podobnie jak dyrektorów,  zapoznali zebranych z pracami Sejmu oraz organizacją egzaminów zewnętrznych.

Samorządy są bardzo zainteresowane możliwościami płynącymi z analizy wyników egzaminów zewnętrznych. Można na ich podstawie podjąć próbę oceny jakości pracy szkoły. Pan Marek Legutko niejednokrotnie poruszał sprawę "wartości dodanej" w edukacji.

Następnie wygłoszono referat:

Nabór do szkół w kontekście standaryzacji i gromadzenia informacji o uczniach.
Radosław Wiktorski, ekspert VULCAN oraz zaproszeni goście.

Bez wątpienia można stwierdzić, iż elektroniczne systemy wspomagania naboru do szkół stają się powszechne. W roku 2006 najpopularniejszym i najczęściej wybieranym przez samorządy elektronicznym systemem rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych objętych była ponad jedna trzecia tegorocznych absolwentów gimnazjów w Polsce. W niektórych rejonach kraju odsetek ten był znacznie większy - w zasięgu działania OKE w Jaworznie oraz OKE w Warszawie było to ponad 55%, a dla OKE w Gdańsku blisko 50% wszystkich gimnazjalistów przystępujących w tym roku do egzaminu.

Oczywiście wdrożenie takiego systemu rozwiązuje typowe i niejednokrotnie bardzo uciążliwe problemy związane z naborem (na przykład blokowanie miejsc, brak dostępu do wiarygodnej informacji) oraz sprawia, że cały proces staje się przejrzysty. Trzeba jednak pamiętać, że dobre rozwiązanie tego typu niesie ze sobą dla samorządu szereg innych, być może nawet ważniejszych korzyści. Przede wszystkim ułatwia kształtowanie i prowadzenie racjonalnej polityki oświatowej, głównie w zakresie sieci oraz oferty szkół.

Prowadząc nabór w sposób tradycyjny nie da się gromadzić lub nie da się utrzymać aktualności niektórych ważnych danych. Zapomnieć można również o tak przydatnych mechanizmach jak symulacja wyników rekrutacji, pozwalająca przed opublikowaniem wyników zapoznać się z efektami naboru przy różnych założeniach (zwłaszcza w zakresie liczby i liczebności oddziałów) i wybrać najbardziej optymalny wariant. Nie sposób w kilku zdaniach opisać wszystkich korzyści dla samorządu (powiatu) związanych z wdrożeniem systemu elektronicznego naboru, można natomiast stwierdzić, iż bieżącej sytuacji kurczących się środków, niżu demograficznego i rosnących wymagań rozwiązania takie stają się koniecznością.

Patrząc szerzej można zadać pytanie, czy elektroniczny system naboru daje jakieś korzyści innym podmiotom niż szkoły ponadgimnazjalne i prowadzące je samorządy? Oczywiście tak! Przede wszystkim należy tu wymienić kuratoria oświaty oraz gimnazja wraz z ich organami prowadzącymi. Warunkiem uzyskiwania określonych korzyści jest jednak współuczestnictwo tych jednostek w procesie rekrutacji.

Kurator oświaty, jako organ ustalający zasady rekrutacji i czuwający nad jej merytorycznym przebiegiem może zdecydowanie łatwiej kontrolować stosowanie obowiązujących reguł. Dobrze skonstruowany system komputerowy znakomicie mu tę rolę ułatwia przez odpowiednio skonstruowany zestaw raportów i wbudowanych w oprogramowanie ograniczeń. W pewnym zakresie elektroniczny system wspomagający prowadzenie naboru wręcz wymusza stosowanie prawa.

Niebagatelną rolę w procesie naboru do szkół ponadgimnazjalnych odgrywają gimnazja. Z technicznego punktu widzenia gimnazjum jest znakomitym źródłem danych - posiada prawie wszystkie dane niezbędne do prowadzenia naboru, a większość z nich powinno posiadać zgromadzone elektronicznie (jedynymi danymi, które dodatkowo należy uzyskać to lista preferencji, czyli wybory dokonane przez kandydata). Ponadto, a może nawet przede wszystkim, gimnazjum ma bieżący kontakt z uczniami, dzięki czemu jest znakomitym źródłem informacji o procesie naboru. Trzeba bowiem zdawać sobie sprawę z ludzkiego aspektu rekrutacji. Nawet najlepszy system komputerowy nie zastąpi przemyślanych i racjonalnych wyborów. Efekt przydziału wyrażony procentem kandydatów zakwalifikowanych za pierwszym razem jest wprost zależny od jakości dokonanych przez nich wyborów. Jakość tę można wyrazić liczbą wskazanych oddziałów oraz dopasowaniem dokonanych wyborów do możliwości kandydata. Właśnie na tę jakość wyborów nieoceniony wpływ może mieć gimnazjum.

Angażowanie w proces rekrutacji gimnazjów jest łatwe w przypadku jednostek będących miastami na prawach powiatu - mamy wówczas jeden organ prowadzący szkoły ponadgimnazjalne i gimnazja.

Sytuacja nieco komplikuje się w przypadku powiatu ziemskiego, który prowadzi wyłącznie szkoły ponadgimnazjalne, natomiast znajdujące się na jego terenie gimnazja podlegają gminom. W takim przypadku konieczna jest współpraca między powiatem a gminami. Współpraca ta jest jednak bardzo opłacalna dla każdej ze stron. Wspólnie angażując się w proces naboru jednocześnie powiat rozwiązuje swoje problemy z rekrutacją. Dzięki zaangażowaniu gimnazjów kandydaci są lepiej poinformowani i dokonują lepszych wyborów. Po ogłoszeniu wyników rekrutacji gimnazja otrzymują zwrotną informację o losach absolwentów, która z kolei z punktu widzenia gminy jest kluczowym elementem realizacji zadania kontroli spełniania obowiązku nauki przez młodzież zamieszkującą na terenie gminy.

Warto również zauważyć, iż jednym systemem wspomagającym prowadzenie naboru może być objętych wiele jednostek prowadzących szkoły ponadgimnazjalne. Im większy obszar działania jednego systemu, tym mniejszy problem związany z kandydatami z sąsiednich jednostek. W przypadku dużych miast zazwyczaj jedna trzecia wszystkich uczniów w szkołach ponadgimnazjalnych to uczniowie spoza tego miasta. należy więc dążyć do tworzenia jak największych zasięgiem systemów. Sytuacja idealna, to jeden system dla całego województwa.

Na zakończenie przyjrzyjmy się roli, jaką organizacja procesu naboru może pełnić w szerszym kontekście. Oczywistym jest, że zaangażowanie w jakiś proces - w tym przypadku gromadzenia danych o uczniach - wymaga pewnej standaryzacji jego prowadzenia. W tym przypadku kluczowym elementem tej standaryzacji jest format danych.

Aby zachować jedną z największych zalet takich działań, którą jest zasada jednokrotnego wprowadzania danych i późniejszego ich wykorzystania przez inne podmioty i do innych celów, wszyscy uczestnicy muszą gromadzić oraz wymieniać dane w określonym formacie. Proces naboru do szkół ponadgimnazjalnych jest znakomitą okazją do rozpoczęcia takiej standaryzacji, która konsekwentnie kontynuowana i rozszerzana na inne typy szkół w niedługiej przyszłości pozwoli po pierwsze usprawnić wszelkie działania związane z gromadzeniem i przetwarzaniem danych o uczniach, a po drugie umożliwi wykonywanie zupełnie nowych, niedostępnych analiz i wyciąganie z nich wniosków. A wszystko po to, by zarządzanie oświatą było jeszcze efektywniejsze.

Stanowisko Komisji Edukacji Związku Miast Polskich w sprawie standardów edukacyjnych Krystyna Rendecka, Przewodnicząca Komisji Edukacji ZMP, Tadeusz Matusz, Gł. Specj. UM Kraków.

Kwestia standardów oświatowych jest dla organizatorów oświaty sprawą kluczową. Zarówno OSKKO jak i ZMP zabiegają o stworzenie standardów finansowych, organizacyjnych - na poziomie samorządu, szkoły, państwa.

Stanowisko Komisji Edukacji Związku Miast Polskich w sprawie standardów edukacyjnych
przyjęte na spotkaniu w dniach 18-19 września 2006 r. w Pabianicach

Komisja Edukacji uznaje ustalenie standardów edukacyjnych za jedno z najważniejszych i jednoczenie najpilniejszych zadań, jakie powinny być podjęte przez Ministerstwo Edukacji Narodowej we współpracy z organizacjami samorządu terytorialnego. Do dobrego zarządzania potrzebne są narzędzia - w oświacie jednym 2 podstawowych narzędzi powinny być standardy zatrudnienia nauczycieli. Zadaniem standardów zatrudnienia nauczycieli jest jawne i wyraźne określenie skali zobowiązań finansowych państwa wobec samorządów w zakresie finansowania wynagrodzeń nauczycieli. Mają one również definiować wzorzec porównawczy organizacji oświaty, jednak nie jest ich celem narzucenie jednolitego i powszechnie obowiązującego modelu organizacji. Samorządy będą więc mogły decydować się na rozwiązania odbiegające od standardów (w ramach obowiązującego prawa).

Podstawowymi wadami obecnego systemu są:
• niestabilność zasad finansowania oświaty;
• brak punktów odniesienia do porównań i oceny organizacji oświaty w JST;
• brak określenia poziomu obowiązków państwa w kwestii finansowania oświaty.
 

Komisja uważa, że dobrze skonstruowane standardy zatrudnienia:
• muszą być jednoznaczne;
• muszą zawierać mechanizm uwzględniania zmian w ramowych planach nauczania;
• powinny być czytelne i zrozumiałe dla laików;
• ich podstawowe założenia powinny być zapisane w ustawie.
 

Standardy należy wyrazić w liczbach (ułamkach) nauczycielskich etatów przeliczeniowych przypadających na jednego ucznia szkoły danego rodzaju,. Przy czym przez daną liczbę etatów przeliczeniowych nauczycieli należy rozumieć taką liczbę nauczycieli, jaką należałoby zatrudnić, aby wszyscy oni byli pełnozatrudnieni, a jednocześnie nie realizowali godzin ponadwymiarowych ani też zwiększonego obowiązkowego wymiaru godzin, o którym mowa w art. 42 ust. 2a Karty Nauczyciela.
 

Do wyznaczenia tych liczb należy wykorzystać modele szkół (szkoły odniesienia). Na konstrukcję szkół odniesienia powinny składać się przede wszystkim:
• przeciętne wielkości oddziałów;
• liczby godzin z ramowych planów nauczania;
• jednoznacznie określone zasady podziałów na grupy;
• liczby etatów nielekcyjnych (bibliotekarzy, pedagogów, wychowawców świetlic,
opiekunów uczniów dowożonych, kadry kierowniczej itp.);
• skutki skróconych okresów nauki w klasach maturalnych itp.

Podczas wyznaczania standardów zatrudnienia należy uwzględnić trudności w organizacji szkół podstawowych i gimnazjów na terenach niezurbanizowanych, przy czym należy odejść od „wiejskości" jako kategorii prawnej. Kategorię tę można zastąpić, np. stopniem zurbanizowania lub gęstością zaludnienia. Bardzo małe szkoły w miejscowościach, z których dowóz dzieci jest szczególnie uciążliwy i długotrwały, należy traktować w sposób specjalny.
Standardy powinny też uwzględniać inne koszty związane z funkcjonowaniem systemu oświaty, np. koszty nauczania indywidualnego, paradni psychologiczno-pedagogicznych itp.
W konstrukcji standardów trzeba unikać progów, które sprawiają, że przybycie lub ubycie jednego ucznia ma nieproporcjonalnie wielkie skutki finansowe.
Dochodzenie do podziału środków wg założonych standardów powinno być rozłożone w czasie, np, na trzy lata, aby organy prowadzące mogły dostosować się do nowych zasad finansowania.
Podp. Przewodnicząca Komisji Edukacji ZMP, Krystyna Rendecka

Prowadzący tę część Modułu Samorządowego przygotowali następnie swoje stanowiska na następny dzień Kongresu. Po spotkaniu odbyła się uroczysta kolacja.

 

Piątek, 29 września 2006r.
Sesja Wspólna Samorządowców i Dyrektorów.

Piątek był dniem spotkania uczestników obu modułów Kongresu - Dyrektorskiego i Samorządowego. Sesję prowadzili: prezes OSKKO, Joanna Berdzik i prowadzący Moduł Samorządowy - prof. Antoni Jeżowski. jako pierwszy wygłosił referat przedstawiciel władz Łodzi:

Wystąpienie Urzędu Miasta Łodzi przed Trybunałem Konstytucyjnym
W sprawie niedoszacowania kwoty subwencji oświatowej oraz wadliwego mechanizmu podziału środków subwencyjnych realizowanego poprzez algorytm podziału części oświatowej subwencji ogólnej.
Włodzimierz Tomaszewski, Wiceprezydent Miasta Łodzi
prezentacja do pobrania

Prezydent W. Tomaszewski wyjaśnił, że dla Łodzi podstawą wystąpienia przed Trybunałem Konstytucyjnym były:

niedoszacowanie kwoty subwencji oświatowej przekazywanej Miastu na realizację zadań edukacyjnych, które w części ma swoje źródło w niewystarczającej wysokości środków przeznaczonych na realizację zadań z tego obszaru w budżecie państwa; wadliwe mechanizmy podziału środków subwencyjnych realizowanego poprzez tzw. algorytm podziału części oświatowej subwencji ogólnej.

Art. 167 Konstytucji RP gwarantuje jednostkom samorządu terytorialnego środki adekwatne do wszystkich realizowanych zadań. Za nadużycie i oczywistą nieprawdę trzeba uznać odwoływanie się do zwiększonych dochodów, w tym udziałów w podatkach, w sytuacji, gdy samorządy terytorialne, w tym Miasto Łódź, przejmują kolejne zadania, których źródłem finansowania mają być zwiększone udziały w podatkach, bądź dotacje celowe.

Zmiany w zakresie finansowania zadań przekazywanych samorządom wiązały się z czterema równoległymi operacjami:

• Zamiany dotacji celowych z budżetu państwa przekazywanych do 2003 r. (włącznie) samorządom na realizację przekazanych im wcześniej zadań nie związanych z zadaniami oświatowymi na zwiększone udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa;

• Zamiany dotacji celowych z budżetu państwa przekazywanych do 2003 r. (włącznie) samorządom na realizację przekazanych im wcześniej zadań o charakterze oświatowym na „teoretycznie” zwiększoną subwencję w części oświatowej;

• przekazywania nowych zadań nie związanych z oświatą wraz z nowymi źródłami ich finansowania;

• Zamiany ustawy o podatku od towarów i usług (VAT) powodujące zwiększenie obciążeń podatkowych samorządów.

Do każdej z tych operacji Miasto Łódź musiało dopłacić. Każda z tych operacji nie prowadziła do ekwiwalentności. Nowe źródła dochodów nie pokrywały starych i nie pozwalały w pełni sfinansować zadań, na które były przeznaczone. Jednocześnie zwiększyły się obciążenia podatkowe.

Bilans wprowadzanych zmian ustawowych wpływających na dochody i wydatki jednostek samorządu terytorialnego skutkował tylko w roku 2004 zwiększonym deficytem budżetu Miasta o co najmniej 20,9 mln. zł.

Miasto stoi na stanowisku, że przy braku mechanizmu weryfikacji odpowiedniości środków, a takim mechanizmem byłyby standardy edukacyjne, zadaniem-obowiązkiem państwa jest przekazywanie środków na wszystkie zadania oświatowe realizowane przez jednostkę samorządu terytorialnego w wysokości równej rzeczywiście ponoszonym wydatkom.

Miasto wyraża też pogląd, iż zagadnienie podziału części oświatowej subwencji ogólnej winno być regulowane ustawowo – tym samym zapisy art. 28 ust. 6 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego jak i wydanego na tej podstawie rozporządzenia w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej należy uznać za niekonstytucyjne. Podtrzymujemy stanowisko, że poprzez art. 28 ust. 6 ustawy ustawodawca wypełnił jedynie pierwszy warunek określony w art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, tj. wskazał zakres spraw przekazanych do uregulowania. Nie można jednak uznać, iż w sprawie spełniona została druga konieczna przesłanka zupełności delegacji ustawowej, tj. wskazanie wytycznych dotyczących treści aktu. Niedopuszczalne jest, aby prawodawczym decyzjom organu władzy wykonawczej pozostawić kształtowanie zasadniczych elementów regulacji prawnej

 

ZWIĄZEK MIAST POLSKICH. Stanowiska Komisji Edukacji ZMP.
Krystyna Rendecka, Przewodnicząca Komisji Edukacji Związku Miast Polskich, Kazimierz Hudzik, wiceburmistrz Zelowa.
prezentacja do pobrania

Stanowisko Związku Miast Polskich w sprawie podziału kompetencji między organami  prowadzącymi i sprawującymi nadzór pedagogiczny.

Przedstawiciele KE ZMP przygotowali na kongres, podczas posiedzenia Komisji Edukacji:

Stanowisko Komisji Edukacji Związku Miast Polskich w sprawie podziału kompetencji pomiędzy organem prowadzącym a kuratorom oświaty oraz uregulowań prawnych usprawniających zarządzania oświatą
przyjęte na spotkaniu w dniach 18-19 września 2006 r. w Pabianicach

Oczekujemy czytelnego rozdziału kompetencji pomiędzy JST a organem nadzoru pedagogicznego. Wszystko co wiąże się z organizacją sieci szkół i organizacją ich pracy musi być wyłączną domeną organów prowadzących z uwzględnieniem uprawnień opiniodawczych kuratora oświaty. Zasadniczym zadaniem kuratora oświaty powinno być dbanie o efekty pracy szkół, a w szczególności mierzenie edukacyjnej wartości dodanej rozumianej jako wpływ szkoły na wzrost wiedzy i umiejętności uczniów oraz efektów pracy wychowawczej.

W związku z tym Komisja Edukacji ZMP uznaje, że:
Wybór kandydata na dyrektora szkoły powinien być dokonywany przez komisję konkursową, w której głos stanowiący mieliby przedstawiciele organu prowadzącego (trzech) i organu sprawującego nadzór pedagogiczny (dwóch). W pracach komisji mogliby uczestniczyć w charakterze obserwatorów z prawem zadawania pytań przedstawiciele rady pedagogicznej i rodziców.
Ocena pracy dyrektora powinna składać się z dwóch niezależnych ocen dokonywanych przez kuratora i organ prowadzący. Ocena negatywna ustalona przez jeden z tych organów skutkować powinna odwołaniem dyrektora ze stanowiska.
Kurator oświaty, nie ponosząc żadnej odpowiedzialności za finansowanie szkół, nie może mieć uprawnień do blokowania zmian w sieci szkół. Łączenie szkół w zespoły powinno pozostawać w wyłącznej kompetencji Organów prowadzących.

Ponadto Komisja Edukacji po raz kolejny wskazuje na potrzebę:
Rezygnacji z konieczności corocznego uchwalania regulaminów wynagradzania nauczycieli.
Odejścia od konieczności zapewnienia ustawowych średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w ramach JST. Jednostki te winny tylko przestrzegać minimalnych stawek określanych przez ministra edukacji.
Ustawowego umożliwienia zatrudniania nauczycieli w zespołach szkół.
Określenia wysokości dotacji dla przedszkoli niepublicznych z uwzględnieniem ich faktycznego czasu pracy.
Utworzenia jednego systemu obejmującego całość pomocy materialnej dla uczniów.

Przewodnicząca Komisji Edukacji ZMP Krystyna Rendecka

Ponadto zapoznano zebranych z dyskutowanym w pierwszym dniu Modułu Samorządowego zagadnieniem potrzeby wprowadzenia standardów edukacyjnych.
 

Zatrudnianie nauczycieli w zespołach szkół – wniosek o zmianę zapisów ustawowych.

Sztuczne rozwiązanie problemu zatrudniania nauczycieli w zespołach szkół przeszkadza w pracy zarówno szkołom jak i samorządom. Niezrozumiały jest tu upór MEN, które stoi na stanowisku konieczności zatrudniania nauczycieli w szkołach a nie zespołach szkół.

Jan Zięba zwraca uwagę, że Ustawa z 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 179, poz. 1845) ustaliła następująco początek art. 10 ust. 1 Karty Nauczyciela: Art. 10. 1. Stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole ...

Według MEN:... występujące zjawisko, które polega na nawiązywaniu stosunku pracy z nauczycielami w zespołach szkół, jest sprzeczne z istotą i z prawnymi rozstrzygnięciami ustrojowymi w szkolnictwie oraz umożliwia odstąpienie od podstawowych przepisów warunkujących zatrudnienie zgodnie z kwalifikacjami, a także w istotny sposób wpływa na jakość i realizowanie procedury awansu zawodowego...

Z kolei Rozporządzenie MENiS z 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji... również rozróżnia kwalifikacje wymagane od nauczyciela wyłącznie od rodzaju szkoły. Nie jest zatem możliwe zatrudnienie i rozwój zawodowy nauczyciela powiązany z wszystkimi szkołami tworzącymi zespół.

Aby zapewnić zgodności ustawy z rozporządzeniem dostosowano ustawę do rozporządzenia nie uwzględniając przy tym wielu negatywnych skutków tej zmiany.

Negatywne skutki zatrudniania nauczycieli w szkole, zamiast w zespole, to:

• Coroczne zamieszanie z umowami o pracę

• Kłopoty z zastępstwami i opieką nad uczniami na imprezach ogólnoszkolnych

• Zwiększenie kosztów zatrudnienia

• Poczucie niestabilności zatrudnienia nauczycieli

• Wiele świadectw pracy

• Dyrektorzy szkół zatrudniani są niezgodnie z Kartą Nauczyciela

Istnienie zespołów szkół - zwłaszcza ponadgimnazjalnych - jest konieczne
Po co zatem utrudniać ich pracę?
 

Środowisko oświatowe oczekuje uregulowanie tej sprawy, zgodnie z jego potrzebami. Tym przecież ma służyć oświacie ministerstwo.

Głos w sprawie standardów i niedostatków prawa oświatowego zabrał Antoni Jeżowski [tekst w przygotowaniu]

W drugim dniu Kongresu, dyrektor Departamentu nadzoru Oświatowego MEN, Ryszard Szubański kontynuował konsultowanie projektu rozporządzenia w sprawie nadzoru. Prace nad projektem trwały w czwartek przejdź >>>

Do projektu odniósł się Stefan Wlazło.

Tezy S. Wlazły: 1. Musiała nastąpić zmiana rozporządzenia dot. nadzoru pedagogicznego, ponieważ mierzenie zdegenerowało się. 2. Przyczyna degeneracji tkwiła w strategii tzw. "twardego nadzoru" pedagogicznego, co zaowocowało gigantyczną "papieromanią"

3. Można było się jednak spodziewać zmiany rozporządzenia w kierunku zwiększania a nie zmniejszania autonomii szkół, np. przez wprowadzenie systemu akredytacji, swego czasu zapowiadaną przez b. ministra J. Zielińskiego, projekt rozporządzenia cofa nas do stosowania nadzoru w koncepcji sprzed 30 lat.
4. Istotne będzie, czy nowy nadzór stosowany przez wizytatorów będzie partnerski czy w relacji przełożony-podwładny, tekst projektu rozporządzenia daje szeroki wachlarz możliwości w stosowaniu go przez wizytatora.

Wyróżnienie dla pana Jerzego Owsiaka i Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
Za edukację dzieci i młodzieży w zakresie pierwszej pomocy.

Tradycją kolejnych Kongresów Zarządzania Oświatą OSKKO chce uczynić składanie podziękowań osobom, które szczególnie się zasłużyły pomagając szkole w pracy z dziećmi i młodzieżą, działając na rzecz ich edukacji. Pismo odebrała córka Jerzego Owsiaka, Olga.

Zarobki dyrektorów – wyniki badań. Próba spojrzenia ze strony organu prowadzącego i szkoły.
Łukasz Świtała, prezes Instytutu Badań w Oświacie
prezentacja do pobrania

W okresie od 1 marca do 26 lipca 2006r Instytut przeprowadził na reprezentatywnej grupie dyrektorów szkół i placówek oświatowych badanie dotyczące ich zarobków.

Badano następujące obszary:

• Charakterystyka dyrektorów (wiek, staż, płeć...)

• Organizacja szkół i placówek kierowanych przez respondentów

• Wicedyrektorzy (liczba osób, wysokość zniżek)

• Administracja w szkołach i placówkach (w tym sposób organizacji księgowości, liczby etatów)

• Dochody szkół i placówek (dochody własne, kwoty uzyskane od sponsorów)

• Dodatek funkcyjny dyrektorów

• Dodatek motywacyjny dyrektorów (wysokość, rozkłady, zmiany)

• Dorabianie do pensji przez dyrektorów (liczba i struktura dorabiających dyrektorów, miejsca dorabiania do pensji)

Badający doszli m.in. do konkluzji:

• Mężczyźni kierują szkołami na wyższych poziomach kształcenia

• Mężczyźni kierują szkołami, w których jest więcej uczniów
  i dlatego

• Mężczyźni otrzymują dodatki funkcyjne średnio o 100 zł wyższe od kobiet.

W kolejnej części spotkania przedstawiono stanowiska OSKKO

Stanowisko OSKKO w sprawie awansu zawodowego nauczycieli
Ryszard Sikora, przewodniczący KR OSKKO

W czwartek, 28 września nad zagadnieniami systemu awansu zawodowego i zarządzania wewnątrzszkolnego pracował II panel dyskusyjny. Po kilku latach funkcjonowania systemu,  stowarzyszeni w Ogólnopolskim Stowarzyszeniu Kierowniczej Kadry Oświatowej wyrażają niezadowolenie z funkcjonowania systemu awansu zawodowego w obecnej postaci- wynikającej z przepisów prawa oświatowego.

Naszym zdaniem awans zawodowy nauczycieli w obecnym kształcie  nie jest żadnym gwarantem zmian jakościowych w szkole, polega bowiem na podejmowaniu jednorazowego wysiłku w celu osiągnięcia określonego nauczycielskiego statusu. W dodatku wysiłku sformalizowanego i bardzo ukierunkowanego poprzez kuratoryjne reguły i interpretacje.

Jednorazowe ustalenie statusu nauczyciela i od niego uzależnienie gratyfikacji finansowych wydaje nam się poważnym błędem, z którego należy - zdaniem Stowarzyszonych zrezygnować na rzecz motywowania finansowego nauczycieli pracujących po prostu dobrze.

Korzystając z mocnych stron awansu zawodowego  postulujemy wykorzystać  potencjał  nauczycielski i wprowadzić w polskiej szkole prawdziwie motywujący, pionowy awans zawodowy wynikający z zarządzania wewnątrzszkolnego.

Stanowisko OSKKO w sprawie  regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora.
Marek Plesniar, dyrektor Biura OSKKO.

Postulujemy przede wszystkim: Jawność i bezwzględną rozstrzygalność konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki.

Wyjaśnienie:

Przez jawność rozumiemy taką organizację konkursu, by rozmowę konkursową, podczas której kandydaci przedstawiają swoje koncepcje prowadzenia placówki i odpowiadają na pytania komisji, mogli obserwować wszyscy zainteresowani przebiegiem konkursu. Jesteśmy przy tym za utrzymaniem tajnego głosowania członków komisji.  

Uznajemy jawność i obecność obserwatorów za gwarancję demokratycznej idei konkursu – by wygrywał najlepszy, najbardziej kompetentny kandydat. Jawność i obecność innych niż członkowie komisji obserwatorów daje naszym zdaniem również gwarancję obiektywizmu i bezstronności komisji.

Przez bezwzględną rozstrzygalność konkursów rozumiemy przyjęcie takich rozwiązań, by brak jednoznacznego wyniku konkursu nie stwarzał konieczności powierzania stanowiska dyrektora przez pozakonkursowe gremia. Konkurs zawsze powinien wyłonić zwycięskiego kandydata.  

Zgłaszamy także dalsze oczekiwania środowiska oświatowego dotyczące regulaminu konkursowego: 

1. Proponujemy wprowadzenie obligatoryjnego uwzględnienia w koncepcjach prowadzenia szkoły aktualnego programu jej rozwoju.

2. Widzimy potrzebę ustalenia wymagań dotyczących członków komisji konkursowych

3. Dostrzegamy również możliwość zaniechania przeprowadzania konkursu w sytuacji, gdy dyrektor kończący kadencję otrzymał najwyższą ocenę pracy.

Podsumowanie. Stanowiska OSKKO w sprawie oczekiwanych zmian w oświacie
Joanna Berdzik, Prezes OSKKO

W swoim wystąpieniu za najgorszy problem oświaty J. Berdzik uznała brak długofalowej strategii rozwoju edukacji, która byłaby wdrażana niezależnie od zmian ekip rządzących krajem. Dla stworzenia takiej strategii potrzebna jest rzetelna diagnoza stanu, w którym polska szkoła się obecnie znajduje, stworzony na bazie porozumienia zainteresowanych szkołą podmiotów plan działań, a przede wszystkim zgoda społeczna na wprowadzenie zmiany. Musi powstać- powiedziała Joanna Berdzik, pakt społeczny dla oświaty, będący gwarantem rzetelnego wprowadzania zmian na przestrzeni kilku lat. Działanie na rzecz powstania takie paktu jest dla OSKKO bardzo ważnym działaniem, którego należy się podjąć dla dobra szkół.

Zmiany, które są wskazywane przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty, muszą dokonywać się w sposób systemowy, jednocześnie na wielu płaszczyznach. Oczekiwane przez dyrektorów jest ustalenie standardów organizacyjnych pracy szkól i placówek - postulujemy stworzenie standardu podstawowych usług edukacyjnych dla ucznia, rodzaju „teczki dla ucznia”, w której mieściłyby się niezbywalne szkolne uczniowskie prawa  - jednakowe w gminach bogatych i biednych, miejskich i wiejskich, zawierającej m.in. liczebność klas, dostęp do biblioteki, prawo do przestrzeni szkolnej, możliwość skorzystania z dożywiania i inne.

Konieczne dla prawidłowego funkcjonowania szkół i placówek są zmiany w przepisach prawa oświatowego, nadzoru pedagogicznego, awansu zawodowego. Dobrej, autonomicznej szkole potrzebny jest  dyrektor o prawnie ustalonym statusie, a także  ścisłe ustalenie kompetencji organu prowadzącego, kuratorium oświaty i dyrektora.

Szkole potrzebny jest także dobry nauczyciel- taki, który celowo wybrał swój przyszły zawód, właściwie kształcony na pedagogicznych uczelniach i pracujący na dobrych podstawach prawnych, co wymaga dyskusji nad Kartą Nauczyciela.

W podsumowaniu Joanna Berdzik podkreśliła, ze I Kongres zarządzania oświatą jest wielka szansą na powstanie paktu dla edukacji.

Zakończenie Kongresu.

Zebranym: uczestnikom, gościom, organizatorom Kongresu podziękowali za trzy dni wspólnej pracy Prezes OSKKO - Joanna Berdzik i prowadzący Moduł Samorządowy profesor Antoni Jeżowski (honorowy członek OSKKO).

Przed nami kolejny, II Kongres Zarządzania Oświatą - za rok. Prace nad nim zaczynamy od dzisiaj.

 

Organizatorzy Kongresu.

Przygotowania do tegorocznej edycji kongresu rozpoczęto w grudniu 2005r. Przez niemal rok pracowało nad nim Biuro OSKKO.
Podczas kongresu ekipa organizacyjna złożona głównie z dyrektorów - członków OSKKO liczyła ponad 30 osób. Współpracowały z nią liczne firmy i organizacje ...

Ekipa organizująca Kongres: członkowie OSKKO i łódzka młodzież.

Prace kongresowe.
Członkami ekipy organizacyjnej byli między innymi: Joanna Berdzik, Marek Pleśniar, Piotr Tałan, Gabriela Zdunek, Piotr Sobczyk, Ryszard Sikora, Ewa Czechowicz, Ewa Halska, Sławomir Lipiński, Iwona Sobka, Beata Domerecka, Jerzy Kostyła, Elżbieta Rakoczy, Bogna Skoraszewska, Dorota Kulesza, Anna Burec-Kobiałka, Anna Zabielska, Andrzej Jasiński, Danuta Sikora

	Prowadząca obrady, Joanna Berdzik, Prezes OSKKO Szef Kongresu, Marek Pleśniar, dyrektor Biura OSKKO
	Biuro OSKKO: Marek Pleśniar, Jolanta Zglejc, Marta Szwonder
Biuro kongresowe: Ewa Halska, Gabriela Zdunek, Piotr Sobczyk, Ryszard Sikora, Ewa Czechowicz, Sławomir Lipiński, Jerzy Kostyła, Elżbieta Rakoczy, Bogna Skoraszewska, Anna Burec-Kobiałka, Anna Zabielska, Andrzej Jasiński, Danuta Sikora, Małgorzata Cołokidzi
Dorota Kulesza i Piotr Tałan - koordynatorzy ds. kontaktu z DS i  noclegów uczestników, Beata Domerecka - odpowiedzialna za organizację żywienia.

Partnerzy i Darczyńcy OSKKO:
Współpraca multimedialna:
Darczyńcy OSKKO:
Pozostali darczyńcy OSKKO: