Zagadnienie

Ustalenia/wyjaśnienia z urzędnikami MENIS.

Nieprzyjazność programu (szczegółowe uwagi poniżej)

Odpowiedź natury ogólnej. Na wrzesień jest przygotowywana nowa wersja programu z poprawkami.

Brak możliwości poprawiania danych identyfikacyjnych. Dyrektorzy krytykują program, który nie pozwala na błędy. Źle wpisane dane oznaczają konieczność zaczynania pracy od początku.

MENIS wyraźnie wymijająco traktuje tę sprawę. Zwrócono uwagę na wyraźne ostrzeżenia dotyczące poprawnego wpisywania danych. Nie zgodziliśmy się z takim postawieniem sprawy, poprosiliśmy o zanotowanie problemu – do poprawienia. Ostrzeżenia typu „nie popełnij błędu” nie zastępują mechanizmów wygodnego korygowania pomyłek. Dyrektorzy i pracownicy administracji nie mogą trwonić czasu na jałowe wpisywanie danych bez potrzeby a MENIS powinien im usprawniać pracę. Ta uwaga powróci do ministerstwa na piśmie.

Bardzo lakoniczna instrukcja, brak podstawowych informacji. Użytkownicy szukają porad na forum i wśród znajomych dyrektorów.

Odpowiedziano nam, że pracownicy lakoniczność instrukcji uważali za zaletę – ze względu na łatwość przebrnięcia przez tekst, jego prostotę. Poinformowaliśmy rozmówców, że wolelibyśmy szczegółowe wyjaśnienia zagadnień.

Interfejs. Tryb wprowadzania danych jest różny dla różnych tabel, w jednej enter daje możliwość przejścia do następnego wiersza, w innych działa tylko mysz.

Poinformowano, że w takich sytuacjach zawsze działa klawisz TAB. Brak konsekwencji jest jednak faktem. Odnotowano tę uwagę do poprawek na wrzesień.

Brak możliwość pracy w sieci

Nie przewiduje się na razie takiej możliwości.

Zwróciliśmy uwagę, że to poważna wada, w sytuacji gdy większość baz danych spotykanych na rynku zawiera tę oczywistą możliwość, mechanizmy blokowania rekordów itp.

Import danych.

Odpowiedziano nam, że to zadanie także dla firm informatycznych. Według wiedzy naszych rozmówców już powstają firmowe rozwiązania.

Brak możliwości wykorzystania pliku programu na kolejny okres sprawozdawczy.

Nie ma możliwości prostego skorzystania z tych danych, które nie wymagają korekty, np. dot. obiektu lub można by je tylko skorygować. Tabele są generowane od nowa i od nowa trzeba je wypełniać w całości.

Zapewniono, że w poprawionej wersji wrześniowej problem będzie rozwiązany.

Zapisywanie plików. Program nakazując użytkownikowi zapisywanie w określonym przez autora miejscu,
nie pamięta nawet położenia ostatnio zapisanego pliku

Przyjęto informację do wyjaśnień.

Brak poważnej możliwości wykorzystania danych przez szkołę. Raport kompletnie nieużyteczny, ograniczony do podstawowych danych.

Na wrzesień wprowadzone zostanie drukowanie tabel.

Brak możliwości weryfikacji i wykorzystani a danych przez OP.

MENIS przygotowywał program dla swoich celów. Nie doceniono wagi problemu.

Stwierdziliśmy że znacznie wyżej by oceniano SIO, gdyby jego twórcy uczynili go użytecznym dla wszystkich partnerów.

Skarga dotycząca postępowania kuratoriów. Nadal żąda się od dyrektorów by sporządzali sprawozdania i raporty zawierające dane powtarzające się w SIO.

Odpowiedź MENIS:: KO, instytucje centralne powinny po takie opracowania zgłaszać się do ministerstwa. Departament odpowiedzialny sporządza zestawienia oparte na SIO. Rzeczywiście kilkakrotnie interweniowano w takich sprawach.

Pozostaje informować KO o nieprawidłowości takich praktyk. Wynikają one zapewne z niewiedzy urzędników. Nie powinni oni zabierać szkołom czasu, podczas gdy powinni służyć ułatwianiu ich pracy.

Braki kontroli merytorycznej danych.

SIO  zawiera zdecydowanie za mało rozsądnych mechanizmów kontroli merytorycznej poprawności danych. Przy tak dużej liczbie danych musi to prowadzić do powstawania zbiorów danych zawierających błędne dane. Przykładowo, program w żaden sposób nie sygnalizuje sytuacji, w której nauczyciel zatrudniony (zgodnie z tabelą N2) na pół etatu ma 27 godzin obowiązków w tabeli N5.

Odwrotnie nauczyciel zatrudniony według tabeli N2 w pełnym wymiarze, dla którego nie wykazano, że jest na urlopie może nie mieć żadnych obowiązków w tabeli N5. W efekcie dane z tabel N5 i N2 są kompletnie niespójne.

Ten przykład to tylko wierzchołek góry lodowej. Możliwości sygnalizowania potencjalnych błędów danych jest ogromnie dużo. Niestety autorzy SIO zupełnie ich nie wykorzystują. Jakby rzetelność gromadzonych danych zupełnie ich nie interesowała.

Poprosiliśmy o zanotowanie tego punktu.

Wspólnie przejrzeliśmy kilka typowych ekranów programu. Cześć zabezpieczeń wyłączono ze względu na praktykę (komunikaty błędów, trudność użytkowania).

Szczególnie podkreślimy tę sprawę w pisemnym stanowisku.

Braki w pytaniach

Jeśli SIO ma analizować koszty funkcjonowanie szkół i pyta między innymi o etaty pracowników administracji i obsługi, to dlaczego nie pyta o usługi firm zewnętrznych takich jak np. firmy sprzątające czy ochroniarskie. Bez tego rodzaju pytań wyciąganie wniosków z liczb etatów pracowników administracji i obsługi nie odzwierciedla istoty zagadnienia.

Przyjęto informację do wyjaśnień.

Zespoły

• Mało wiarygodne informacje o zatrudnianiu w przypadku zespołów.  Każdego roku trochę inaczej ludzie pracują. W SIO wychodzą sami niepełnozatrudnieni w danej placówce, tak naprawdę takich nie ma.

• Pomysł umożliwienia w wypadku zespołów szkół wprowadzania informacji np. o nieruchomościach zarówno dla zespołu jako całości, jak i dla poszczególnych szkół w zespole. Pozostawienie dowolności w wyborze tego, czy boisko szkolne przypisać do zespołu jako całości, czy też do wybranej szkoły powoduje, że nie będziemy wiedzieć nigdy ani tego, jakim majątkiem dysponują zespoły, ani szkoły wchodzące w skład zespołów. Istnieje możliwość wprowadzania pewnych danych na różne sposoby, co jest ogromnym błędem z punku widzenia możliwości sensownej analizy danych.

MENIS broni z jakiegoś powodu omawianego rozwiązania kwestii zespołów. Zdaniem rozmówców, ułatwia to statystyczne analizy. Pracownicy zatrudnieni w kilku szkołach zespołu nie są problemem, gdyż identyfikuje ich PESEL. 

W kwestii nieruchomości. Na przykładzie boisk szkolnych stwierdzono, że taki sposób sprawozdawania pozwoli MENIS mieć „wskaźniki wykorzystania”. Uznaliśmy takie rozwiązanie za wysoce niewiarygodne. 

Przekazano nam tez informację roboczą dla użytkowników: 

Sytuacje, w których należy dopuścić dwie tabele N2 (dotyczące zatrudnienia nauczycieli w programie SIO)

I.  W szkole lub placówce

1. Nauczyciel uzupełnia etat na podstawie umowy zawartej w innej szkole i ma drugi stosunek pracy w szkole, w której uzupełnia etat.

2. Nauczyciel jest zatrudniony w pełnym lub niepełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony i ma drugą umowę na czas określony albo na czas zastępstwa za nieobecnego nauczyciela.

3. Wariant p.2 - nauczyciel jest zatrudniony w pełnym lub niepełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony i ma umowę zlecenie na kursie (w placówce doskonalenia nauczycieli, w CKU, w CKP).

 II. W zespole szkół i placówek

1. Nauczyciel ma dwa odrębne stosunki pracy w dwóch różnych szkołach zespołu

 Błędy.

1.Dyrektor, którego opisano raz jako dyrektora, a raz jako nauczyciela — program umożliwia wykazanie wszystkich obowiązków w ramach jednego stosunku pracy

2. Nauczyciel ma dwie umowy w zespole szkół, obie zawarte „na zespół", a nie na poszczególne szkoły w zespole.

MENiS nie realizuje ustawy o SIO

Ustawa o SIO zawiera następujący fragment:

Art. 5. 5. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania:

1) ogłosi, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", specyfikację formatu wymiany danych oświatowych oraz wskaże protokoły komunikacyjne i szyfrujące, stosowane przy przekazywaniu danych pomiędzy oprogramowaniem podmiotów prowadzących bazy danych oświatowych;

2) nieodpłatnie udostępnia oprogramowanie lub dostęp do serwera internetowego, pozwalające na sprawdzenie poprawności wdrożenia specyfikacji i protokołów, o których mowa w pkt 1, w oprogramowaniu wykonanym przez osoby trzecie, oraz na wniosek tych osób wyda decyzję o akceptacji takiego oprogramowania;

3) nieodpłatnie udostępnia oprogramowanie umożliwiające zakładanie, aktualizowanie zbiorów danych, budowę baz danych oświatowych i ich scalanie, w wersjach działających w systemach operacyjnych powszechnie użytkowanych na obszarze kraju.

MENiS jak dotąd ignoruje ww. fragment. Niczego nie ogłosił w Monitorze Tak jest być może wygodniej, bo wszystko można zmienić w dowolnym momencie.

Odpowiedź: zaktualizowano ustawę, wykreślając kwestionowany punkt.

Tym samym ominięto problem.

Sprawa GIODO

„Biuro Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w korespondencji z MENiS i niektórymi jednostkami samorządu terytorialnego uznało, że zbiory danych dotyczące nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych, o których mowa w art. 3 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. Nr 49, poz. 463), są zbiorami zawierającymi dane osobowe”

 Biorąc pod uwagę fakt, że w JST dane SIO nie zawierają żadnych jawnych identyfikatorów nauczyciela decyzja GIODO wydaje się nietrafna. 

Pomijając jednak ten fakt warto zapytać jak zarejestrować taką bazę skoro dostarczone przez MENiS oprogramowanie nie spełnia elementarnych  wymogów, jaki musi spełniać oprogramowanie gromadzące dane osobowe.

 - rozporządzenie MSWIA z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych (Dz. U. Nr 100, poz. 1024

Przyjęto informację do wyjaśnień.

Aktualnie samo ministerstwo pracuje nad zarejestrowaniem swojej bazy SIO :-)

Decyzji GIODO nie kwestionuje się.

Niekonsekwentna szczegółowość danych, niejednoznaczność

raz są one niezwykle szczegółowe (liczba magnetofonów stereofonicznych do nagrań z mikrofonem stereofonicznym, liczba telewizorów o przekątnej ekranu co najmniej 28 cala powierzchnia boisk do siatkówki plażowej i hokeja na trawie innym razem zmuszają wypełniających do interpretowania niejednoznacznych definicji liczba i powierzchnia pracowni językowych pracownia a sala lekcyjna – patrz instrukcja

 Np. Sale lekcyjne - pomieszczenia szkolne przeznaczone do prowadzenia zajęć dydaktycznych z klasą lub grupą uczniów, spełniające odpowiednie wymogi funkcjonalne, wynikające z przepisów budowlanych. Kryterium decydującym jest funkcjonalność, a nie powierzchnia pomieszczenia, ponieważ w szkołach specjalnych, przy małej liczebności oddziałów, powierzchnia ta będzie mniejsza niż w szkołach ogólnodostępnych.  

Pracownia szkolna - pomieszczenie szkolne przeznaczone do prowadzenia zajęć dydaktycznych z klasą lub grupą uczniów, wyposażone w sprzęt i pomoce dydaktyczne niezbędne do prowadzenia zajęć z określonego przedmiotu. 

• Na nasz wniosek dodana zostanie kategoria „sale gimnastycznenie spełniające wymagań”

• Ponadto uczestnicy FORM OSKKO mogą podjąć się próby zdefiniowania „sal lekcyjnych” oraz „pracowni szkolnych” tak by były to stwierdzenia jednoznaczne.

Twórców oprogramowania czeka tu jeszcze wiele pracy. Ze względu na ilość zagadnień szczegółowych wrześniowe wersji SIO należy się przyjrzeć i zebrać informacje krytyczne od dyrektorów.

 Szkoły specjalne:

• brak grup rewalidacyjno-wychowawczych
• sprzężenia

Twórcy programu dokonają poprawek w wersji wrześniowej oprogramowania.

Przekłamania wynikające ze zbyt niskiej precyzji obliczeń (kwestia liczby miejsc po przecinku w wyliczaniu etatów)

Twórcy programu dokonają poprawek w wersji wrześniowej oprogramowania.

Czy SIO jest wiarygodne?

97-98 % danych jest zgodnych aktualnie z danymi GUS. MENIS uznaje to za dobry wynik.

Autoryzacja programów firm komercyjnych

Rozmowa dotyczyła sposobu weryfikacji programów. MENIS nie ma innego sposobu jak sprawdzenie oprogramowania w pewnej liczbie zastosowań. Pozostaje zaufać firmom, którym zależy na tym, by klienci nie mieli zastrzeżeń do ich programów.