Umiejętności złożone polskich uczniów – diagnoza, normy osiągnięć, narzędzia wsparcia
Dr Joanna Dobkowska, lider Pracowni Języka Polskiego i Adam Brożek, Pracownia Przedmiotów Przyrodniczych Instytutu Badań Edukacyjnych.

Jako pierwsza głos zabrała dr Joanna Dobkowska. Przedmiotem jej rozważań była działalność Instytutu Badań Edukacyjnych. Przedstawiła dwa główne projekty jakimi zajmuje się Instytut: „Krajowe Ramy Kwalifikacji” oraz „Entuzjaści Edukacji”. Dotykają one pięciu obszarów badawczych:

·         nowych podstaw programowych,

·         psychologicznych i pedagogicznych aspektów edukacji,

·         socjologicznych aspektów edukacji,

·         prawnych aspektów edukacji,

·         kwestii związanych z ekonomiką i rynkiem pracy.

Zdaniem autorki Instytut Badań Edukacyjnych jest nietypową instytucją naukowo-badawczą, ponieważ wszystkie przeprowadzane badania przekłada na praktykę. Na cykl pracy placówki składają się:

·         badania naukowe,

·         diagnoza,

·         wsparcie systemu edukacji.

W skład placówki wchodzi 130 badaczy m.in. socjologów, pedagogów, psychologów i specjalistów od poszczególnych przedmiotów. Razem prowadzą liczne projekty związane z dydaktyką, np. diagnozowanie kompetencji gimnazjalistów czy monitorowanie podstaw programowych. Każdego roku raportują co zaobserwowali w trakcie przeprowadzania badań. Wydają także dwa kwartalniki: „Edukacja” oraz  „Edukacja biologiczna i środowiskowa”.

Drugą część spotkania poprowadził Adam Brożek. Tematem przemówienia były wyniki diagnozy kompetencji gimnazjalistów i sposób prezentacji tych wyników. Zastanawiał się jak zaprezentować wyniki, by w jak największym stopniu pozwalały reagować szkołom i zabezpieczały przed manipulacjami ze strony mediów.

CKE zdecydowała się na prezentację wyników według określonego porządku:

·       przypomnienie i omówienie treści zadania – przytoczenie pytania i podanie obszernego komentarza, zaznaczenie umiejętności jakich wymaga od ucznia,

·       zaprezentowanie wyników w sposób graficzny i tabelaryczny,

·       porównanie wyników danego zadania w szkołach,

·       komentarz – próba dociekania, co może być przyczyną podania złej odpowiedzi,

·       wnioskowanie ogólne – konkluzja wynikająca ze sposobu rozwiązywania zadań (co jest dobrze a co należy zmienić oraz jakie podjąć środki, by naprawić sytuację).

Nie zdecydowano się natomiast na podanie średnich za test, ponieważ ich porównywanie może prowadzić do nieuprawnionych wniosków o jakości nauczania. Należy pamiętać, że duże znaczenie ma kontekst i warunki w jakich działa szkoła, niekiedy placówka o niższej średniej może uczyć lepiej.

Po opublikowaniu raportu nauczyciel powinien analizować wyniki swoich uczniów nie tylko poprzez pryzmat liczb, ale także przez pryzmat jakości. Raport można analizować z głównymi zainteresowanymi, czyli gimnazjalistami. Niezwykle ważna jest budowa i stosowanie indywidualnych narzędzi wsparcia i selektywne podejście. Nie mniejsze znaczenie ma podpatrywanie dobrych praktyk, czyli uczenie się od innych.

Dobre praktyki w szkołach:

·         kto się uczy ma prawo do błędu – trzeba się uczyć, by potem umieć,

·         z kim mam pracować, czyli wstępne rozpoznanie swoich uczniów, dostosowanie wymagań do ich umiejętności,

·         kto szuka ten pyta i wątpi – uczeń ma prawo pytać i kwestionować,

·         ucz się na błędach – waga analizy wykonanych zadań,

·         czym jest sukces – ranga postępów,

·         szacunek dla czasu lekcyjnego.