Niebieska Karta
Jolanta
Zmarzlik, Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Jolanta
Zmarzlik znaczną część swojego wykładu poświęciła problematyce
przemocy wobec dzieci, a następnie skupiła się na Niebieskiej
Karcie. Przemoc wobec dzieci wpływa na ich rozwój, nie mogą one
bowiem funkcjonować bezproblemowo po tak ciężkich przeżyciach.
Dziecko stara się zminimalizować przemoc jaką doznaje, dlatego
uszlachetnia rodziców, uszczupla doznane straty, a nawet im
zaprzecza. Uważa, że to ono jest winne, przyjmuje na siebie
odpowiedzialność za czyny opiekunów. Towarzyszy mu ciągłe
poczucie winy oraz przekonanie, że nie zasługuje na miłość. W
portrecie psychologicznym występują ważne elementy, które
różnicują w diagnostyce dzieci maltretowane od zwykłych dzieci:
-
rozlane poczucie bezsilności,
-
choroby psychosomatyczne,
-
nadmierne podporządkowanie osobom dorosłym,
-
część
dzieci wykazuje nadmierne skoncentrowanie na celu,
-
większość dzieci funkcjonuje w otoczeniu w sposób
dysfunkcyjny.
Dzieci
będące ofiarami przemocy, zarówno fizycznej jak i psychicznej,
nie uczą się tego, że warto osiągać sukces. Można wyróżnić dwa
obrazy dziecka maltretowanego:
-
wycofane, nieufne, zamknięte w sobie,
-
nadmiernie absorbujące uwagę, reagujące na problemy agresją
i wrogością.
Bardzo
ważne jest, aby szkoły miały wypracowane pewne metody, wiedziały
jak postępować, gdy pojawi się podejrzenie, że dziecko jest
ofiarą maltretowania. Trzeba pamiętać o tym, że dziecko, które
doznało przemocy, nie ufa ludziom dorosłym, nie wierzy w ich
dobre intencje. Często ma również problemy w szkole. Nie
dlatego, że jest mniej zdolne od rówieśników, ale ponieważ jest
„nadczujne” na swoje otoczenie, stara się poznać każdy szczegół,
by uczynić środowisko bardziej bezpiecznym.
Niebieska Karta w szkole.
Z
publikacji redagowanej przez J. Zmarzlik:
„W
dniu 1 sierpnia 2010 r. weszła w życie znowelizowana Ustawa o
przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zakłada ona m.in.
opracowanie jednolitej procedury działań interwencyjnych
prowadzonych przez szkołę i nakłada na placówki oświatowe nowy
obowiązek, a mianowicie stosowanie procedury „Niebieskich Kart”.
Nieletnie
ofiary przemocy domowej są uczniami lub wychowankami szkół i
placówek systemu oświaty. Dzieci i młodzież przebywają w nich
przez wiele godzin dziennie. Na pracownikach tych instytucji -
nauczycielach, wychowawcach, pielęgniarkach, itp. ciąży więc
obowiązek zauważenia symptomów przemocy, udzielenia wsparcia i
zorganizowania im wszechstronnej pomocy. Konieczność stosowania
procedury „Niebieskich Kart” jest dla szkół i placówek zadaniem
nowym. Pomocą dla pracowników oświaty w realizacji tego zadania
może być poradnik „Przemoc w rodzinie wobec dziecka. Procedury
interwencyjne w szkole”, który został opracowany przez zespół
profesjonalistów na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Publikacja omawia różne aspekty krzywdzenia dzieci w rodzinie -
formy krzywdzenia, charakterystyki ofiar i sprawców,
konsekwencje przemocy doświadczanej w dzieciństwie. Poszczególne
rozdziały są poświęcone rozpoznawaniu, zapobieganiu i
przeciwdziałaniu skutkom przemocy wobec dziecka. Poradnik
zawiera także opis regulacji prawnych i możliwości interwencji
podejmowanych przez szkoły i placówki oświatowe oraz wzory pism
procesowych.”
Zdaniem
Jolanty Zmarzlik wprowadzenie Niebieskiej Karty zmieniło jedną
istotną rzecz. Oprócz tego, że pedagog może zawiadomić sąd
rodzinny o maltretowaniu dziecka, to ma również obowiązek
zawiadomienia o tym przewodniczącego zespołu
interdyscyplinarnego, który następnie uruchamia całą procedurę.
W skład takiego zespołu wchodzi pedagog, psycholog i pracownik
socjalny, a także, w zależności od sytuacji, dzielnicowy,
pediatra, pielęgniarka środowiskowa, kurator sądowy oraz inni
specjaliści. Główną osią jest jednak pedagog i pracownik
socjalny, to oni decydują jakich specjalistów zaproszą do
współpracy. Jedną z wad karty jest fakt, iż Niebieską Kartę
pedagog musi wypełniać w obecności osoby pokrzywdzonej i choć
przepisy nie są tu jasno sprecyzowane, to może to spowodować
przewagę formy nad treścią.
Jeśli
podejmujemy interwencję to powinniśmy zawiadomić o tym
opiekunów, zazwyczaj bierze się pod uwagę rodzica mniej
podejrzanego o maltretowanie. Co ważne, do podjęcia takiej
interwencji zgoda rodzica nie jest potrzebna.
Publikacja
do pobrania:
http://www.ore.edu.pl/strona-ore/index.php?option=com_phocadownload&view=category&download=535:przemoc-w-rodzinie-wobec-dziecka.-procedury-interwencyjne-w-szkole&id=55:profilaktyka-agresji-i-przemocy&Itemid=1148
Inne pomocne
materiały:
http://www.ore.edu.pl/index.php?option=com_phocadownload&view=category&id=55:profilaktyka-agresji-i-przemocy&Itemid=1148
Mgr Jolanta Zmarzlik – mgr profilaktyki społecznej i
resocjalizacji. Wieloletni pracownik domu dziecka, 1993-95
koordynator ośrodka doskonalenia zawodowego dla pedagogów z
domów dziecka, od 1996 terapeuta w Centrum Dziecka i Rodziny
Fundacji Dzieci Niczyje Koordynator Centrum Pomocy Dzieciom
„Mazowiecka”. Koordynator Praskiej Sieci Pomocy Dzieciom
Krzywdzonym przy Urzędzie Dzielnicy Warszawa Praga Południe.
Zajmuje się diagnozą i terapią dzieci, młodzieży i dorosłych,
wydaje opinie psychologiczno-sądowe, prowadzi szkolenia w
zakresie problematyki dziecka krzywdzonego. Wykładowca i trener
w zakresie pomocy diagnozy, interwencji i terapeutycznej ofiarom
przemocy. Posiada certyfikat PARPA specjalisty d/s
przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Jest wykładowcą w Szkole
Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie.
|