W rozporządzeniu o organizowaniu krajoznawstwa i turystyki są dwa paragrafy, co do których mam niejasne interpretacje: 

§ 11. 1. Dyrektor szkoły wyznacza kierownika wycieczki lub imprezy spośród pracowników pedagogicznych szkoły o kwalifikacjach odpowiednich do realizacji określonych form krajoznawstwa i turystyki.

Zatem o jakich kwalifikacjach mowa? Przewodnikiem terenowym trzeba być, pilotem wycieczek krajowych? Nauczyciel matematyki, jak ja, nie może być kierownikiem wycieczki autokarem do Malborka? A jak pójdę w Karkonosze z przewodnikiem sudeckim to kto jest kierownikiem wycieczki (czyli kto ma obowiązki organizacyjne)?

ad 1. zobacz tutaj:

http://oskko.edu.pl/forum/watek.php?w=36477&pst=25#pst25

matman

wydaje mi się - tak robię - że wartość kwalifikacji 0/1 przypisuje wycieczce dyrektor szkoły

wszystkie formy turystyki kwalifikowanej: nizinna potupaja i spływ rzeką górską, wypad na narty, loty szybowcem ....    wymagają ODPOWIEDNICH KWALIFIKACJI.

Od nauczyciela organizującego rajd ( wszystko jedno czy po płaskim czy falistym ) żądałabym udokumentowanych kwalifikacji

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie warunków i sposobów organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki
z dnia 8 listopada 2001 r.

§ 4. Organizowanie krajoznawstwa i turystyki odbywa się w następujących formach:
(...)
4) imprezy turystyki kwalifikowanej i obozy wędrowne, w których udział wymaga od uczestników przygotowania kondycyjnego i umiejętności specjalistycznych, w tym posługiwania się specjalistycznym sprzętem

(...)

i

Kodeks wykroczeń, art. 60(1) (67) stanowi:

"§ 4. (69) Kto:
1) wykonuje bez wymaganych uprawnień zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek (...)
- podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny."

  zapis w kodeksie wykroczeń aktualnie obowiązuje

co by mniej więcej znaczyło:

jeżeli nauczyciel/ka w programie wycieczki umieszcza rajd lub spływ wymagam od niego/niej uprawnień  (przewodnik, instruktor) i doświadczenia w organizacji, a także pytam o sposób przygotowania kondycyjnego i specjalistycznego dzieciaków

i takie znalazłam:

ORGANIZACJA WYCIECZEK/IMPREZ SZKOLNYCH

I. Na podstawie Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia
8 listopada 2001 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. Nr 135, poz. 1516) dyrektor szkoły/placówki opracowuje zasady regulujące organizację szkolnych wycieczek/imprez, z uwzględnieniem poniższych aktów prawnych:

1. Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 roku o kulturze fizycznej (t.j. Dz. U z 2001 r., Nr 81, poz.889 ze zmianami).

2. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 roku - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 ze zmianami).

3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 maja 1997 roku w sprawie warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się
i uprawiających sporty wodne ( Dz. U. z 1997 r., Nr 57, poz.358).

4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia z dnia 31 grudnia 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach
i placówkach ( Dz. U. z 2002 r., Nr 6, poz. 69)

II. Działalność w zakresie krajoznawstwa i turystyki obejmuje następujące formy:

a) wycieczki przedmiotowe (także wyjazdowe imprezy sportowe),

b) wycieczki krajoznawczo – turystyczne (jedno, dwu lub trzydniowe),

c) wycieczki turystyki kwalifikowanej i obozy wędrowne,

d) imprezy krajoznawczo – turystyczne (biwaki, konkursy, turnieje, złazy, rajdy, spływy, zloty),

e) wycieczki zagraniczne

IV. Zagadnienia, które należy uwzględnić przy opracowaniu zasad organizacji wycieczek/imprez szkolnych:

1. Udział uczniów niepełnoletnich w wycieczkach i imprezach wymaga pisemnej zgody rodziców albo opiekunów prawnych (z wyjątkiem wycieczek przedmiotowych organizowanych w ramach zajęć lekcyjnych )

2. Dla zapewnienia prawidłowej opieki nad uczniami biorącymi udział w wycieczce lub innej imprezie dyrektor szkoły wyznacza kierownika oraz opiekunów, których liczba uzależniona jest od wieku i liczby uczestników, miejsca wycieczki lub imprezy i rodzaju środka lokomocji. Przy ustalaniu liczby opiekunów należy uwzględniać również ich doświadczenie i umiejętności pedagogiczne, stopień zdyscyplinowania i samodzielności grupy uczniów, sposób zorganizowania wycieczki, itp.

W przypadku nie uwzględnienia przez kierownika wycieczki/imprezy wyżej wymienionych aspektów dyrektor szkoły może odmówić udzielenia zgody na przeprowadzenie wycieczki.

3. Kierownikiem wycieczki turystyczno – krajoznawczej może być nauczyciel, pełnoletni instruktor organizacji harcerskiej, a po uzyskaniu zgody dyrektora – inna pełnoletnia osoba, która ukończyła kurs kierowników wycieczek szkolnych lub posiadająca uprawnienia przewodnika turystycznego, pilota wycieczek, przodownika lub instruktora turystyki kwalifikowanej.

4. Kierownikiem wycieczki turystyki kwalifikowanej może być osoba z uprawnieniami przewodnika turystycznego, pilota wycieczek, przodownika lub instruktora turystyki kwalifikowanej, bądź osoba posiadająca stopień trenera, instruktora w odpowiedniej dyscyplinie sportu.

5. Kierownik i opiekunowie są odpowiedzialni za stworzenie warunków zapewniających bezpieczeństwo wszystkim uczestnikom wycieczki lub imprezy, sprawując ciągły nadzór nad pełnym przestrzeganiem przez wszystkich uczestników wycieczki obowiązujących zasad bezpieczeństwa.
(...)

6. Kierownicy i opiekunowie wycieczek szkolnych i innych imprez turystyczno – krajoznawczych zobowiązani są do ścisłego przestrzegania przepisów przeciwpożarowych, sanitarno – epidemiologicznych oraz zasad korzystania z dróg publicznych i szlaków turystycznych, a także przestrzegania innych szczegółowych regulaminów oraz zarządzeń wykonawczych władz oświatowych, administracyjnych i samorządowych.

Wszyscy uczestnicy wycieczek i imprez turystyczno – krajoznawczych zobowiązani są do bezwzględnego przestrzegania bezpieczeństwa i zasad szczególnej ostrożności oraz wykonywania wszystkich poleceń kierownika i opiekuna.

7. Kierownicy i opiekunowie muszą posiadać umiejętność udzielania pierwszej pomocy.

Troska o bezpieczeństwo uczestników wycieczki lub dowolnej imprezy turystyczno – krajoznawczej jest jednym z podstawowych obowiązków kadry wychowawczo-opiekuńczej. Kadrę obowiązuje pełna znajomość przepisów, zachowanie pełnych warunków bezpieczeństwa dla uczestników oraz ścisłe ich przestrzeganie i egzekwowanie. Kierownik
i opiekunowie wycieczki lub imprezy są zobowiązani możliwie jak najprędzej zapewnić fachową pomoc lekarską w przypadku zaistnienia wypadku lub choroby uczestnika wycieczki lub imprezy poprzez wezwanie lekarza.

c. Wycieczka w góry:

• wyruszając w góry należy dokładnie zaplanować trasę, uwzględniając wiek, a także płeć uczestników - dla młodzieży w wieku 13-14 lat nie powinna przekraczać 12-13 km, tj. 4-5 godz. marszu wraz z odpoczynkami. Dla młodzieży starszej długość trasy może ulec wydłużeniu;
• na wędrówkę należy wyruszać wcześnie rano, aby przed zmrokiem dojść do miejsca noclegu;
• liczebność grupy - 1 opiekun na 10 uczestników;
• uczestnicy powinni posiadać odpowiedni ubiór - buty sznurowane, kurtka (ze względu na zmienność pogody w górach oraz spadek temperatury wraz ze wzrostem wysokości). Ekwipunek należy zabrać w plecaku;
• wszyscy uczestnicy wycieczki powinni poruszać się wyłącznie po oznakowanych szlakach turystycznych, w ten sposób, że na początku (za przewodnikiem) ustawione są osoby słabsze kondycyjnie, a na końcu osoby najsilniejsze;
• kolumnę otwiera i zamyka osoba dorosła;
• na terenach powyżej 1000 m n.p.m. wycieczkę prowadzi wyłącznie przewodnik górski lub przodownik turystyki górskiej;
• na terenie parków narodowych wycieczki prowadzą wyłącznie upoważnieni przewodnicy górscy;

e. Wycieczka turystyki kwalifikowanej:

Przepisy prawne nie definiują pojęcia „turystyka kwalifikowana”. W dostępnej literaturze turystyka kwalifikowana określana jest jako najwyższa forma specjalizacji turystycznej. Uprawianie jej wymaga specjalnego przygotowania psychofizycznego, zahartowania na trudy, umiejętności zachowania się w środowisku naturalnym i w obiektach turystycznych, a w niektórych przypadkach potwierdzonej przez właściwe organizacje umiejętności posługiwania się sprzętem turystycznym. W związku z tym, organizując wycieczkę turystyki kwalifikowanej, dla bezpieczeństwa jej uczestników, należy zapewnić 1 opiekuna na grupę 10 uczniów. W szczególnych okolicznościach konieczne jest zwiększenie liczby opiekunów przy uwzględnieniu m.in. ukształtowania terenu, wieku i aktualnego stanu zdrowia uczestników, predyspozycji psychofizycznych oraz aktualnych i przewidywanych warunków atmosferycznych.

wyobraziłam sobie, że przychodzi mi podpisać zgodę na wycieczkę

miałam kompa i dostęp do internetu

no i trochę zajmuję się turystyką kwalifikowaną :-)))

Wycieczki przedmiotowe, wycieczki krajoznawczo-turystyczne, niewymagające kondycji i specjalistycznych umiejętności - kierownikiem jest nauczyciel i nie musi mieć na to żadnego kwitu. Jeżeli kierownikiem jest "nienauczyciel", to musi posiadać kurs kierowników lub byc instruktorem harcerskim lub przewodnikiem turystycznym lub pilotem wycieczek.

Turystyka kwalifikowana (narty, zagle, wspinaczka, kajaki, nurkowanie,)czyli nauczyciel musi mieć owe "odpowiednie kwalifikacje"   - stopień trenera, instruktora tej dziedziny sportu.

Obóz wędrowny - nauczyciel musi być przewodnikiem  turystycznym lub mieć kurs kierowników obozów wędrownych.

Tak to rozumiem po analizie rozporządzenia.

Chciałam ładnie powklejać i mi zrobiło!

tamto wklejone to cytan za KO Wrocław

 Rozumiem, że nie chodzi o spacer po malowniczych okolicach ;-)

organizatorem rajdu jest PTTK - czyli , że z ramienia PTTK organizuje go i zabezpiecza przewodnik, mający uprawnienia do organizacji takowych ( wpisane w kartę wycieczki)

wycieczkę nadzoruje kierownik, wyznaczony przez dyrektora ( to wycieczka szkolna i dyrektor podpisuje kartę wycieczki), który przekazuje kompetencje przewodnika PRZEWODNIKOWI, jeżeli sam przewodnikiem nie jest akurat (bo może być, dyrektor wyznacza ;-) ) w czasie wędrówki szlakiem turystycznym

Kierownik ( przewodnik lub nie) odpowiada za zorganizowanie właściwego dla danej dziedziny turystyki nadzoru, odpowiada za przygotowanie grupy i opiekunów do wędrówki, zgłoszenie wędrówki ( jeżeli to teren pow. 1000 m.), zabezpiecza apteczkę, suchy prowiant, mokre picie,  etc.

I nadal nie wiem, czy idąc w góry z przewodnikiem to ja jestem kierownikiem wycieczki (nie mam kwalifikacji przewodnickich), czy ten przewodnik? Czy do bycia kierownikiem wycieczki autokarowej krajoznawczej potrzebne są kwalifikacje pilota wycieczek krajowych?

Co z tym ubezpieczeniem? Czy rozporządzenie może nakładać obowiązek indywidualnego ubezpieczenia NW na wycieczkę szkolną? Co to ma wspólnego ze szkołą, która nie jest stroną ubezpieczenia zawartego indywidualnie? Czy chodzi o "spokój" sumienia?

Mądre głowy, pomyślcie nad tym, proszę. 

Dokąd rozporządzenie nie zostanie uchylone lub zmienione jest obowiązującym aktem prawa, a zatem skoro nakłada ono wymóg ubezpieczenia, to nie mamy o czym dyskutować.

§ 15. Uczestnicy wycieczek i imprez podlegają ubezpieczeniu od następstw nieszczęśliwych wypadków, a w przypadku wycieczki lub imprezy zagranicznej - ubezpieczeniu od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.

Poczytaj:
Podstawowe przepisy dotyczące organizacji wycieczek krajowych i zagranicznych - KO Lublin
Obowiązek zawiadamiania KO o wycieczkach zagranicznych - KO Gorzów Wlkp.
Organizacja wycieczek/imprez szkolnych  - KO Wrocław

Tam [2] między innymi takie opracowanie:

Kto może być kierownikiem wycieczki szkolnej zagranicznej?

W stosunku do kierowników wycieczek zagranicznych nie ma specjalnych regulacji prawnych w tym obszarze, za wyjątkiem wymogu znajomości przez kierownika lub jednego z opiekunów języka obcego w stopniu umożliwiającym posługiwanie się w kraju docelowym, jak również w krajach znajdujących się na trasie planowanej wycieczki lub imprezy. W pozostałych kwestiach obowiązują te same kryteria, jak dla kierowników wszystkich innych wycieczek szkolnych krajowych, co oznacza, że dyrektor szkoły wyznacza kierownika wycieczki lub imprezy spośród pracowników pedagogicznych szkoły o kwalifikacjach odpowiednich do realizacji określonych form krajoznawstwa i turystyki.

Kierownikiem wycieczki lub imprezy może być także inna, wyznaczona przez dyrektora szkoły, osoba pełnoletnia, która:

1. ukończyła kurs kierowników wycieczek szkolnych,

2. jest instruktorem harcerskim,

3. posiada uprawnienia przewodnika turystycznego, przodownika lub instruktora turystyki kwalifikowanej lub pilota wycieczek.

Wymóg ukończenia w/w form dotyczy tzw. ,,innych osób” wyznaczonych przez dyrektora do kierowania wycieczka szkolną. Sformułowanie ,,inne osoby” wskazuje na osoby bez kwalifikacji pedagogicznych i pełnoletnie.

Nie ma zatem wymogu ukończenia przez pracowników pedagogicznych szkoły, przed wyznaczeniem ich na kierowników wycieczek lub imprez, kursu kierowników wycieczek szkolnych. Obostrzenia dotyczące odpowiednich kwalifikacji dla kierowników wycieczek szkolnych dotyczą form turystyki kwalifikowanej, w tym obozów wędrownych (patrz, stanowisko MENiS: http://www.men.waw.pl/oswiata/isttne/kwaif.htm).

sobotni!

trza było pisać...

ale jeżeli uważałabym, że sobotni rajd jest niezbędny dla realizacji wizji mojej ewentualnej szkoły....

jak najbardziej rajdy są potrzebne ale  art 56 UoSO nie pozwala na takie finansowanie a więc dyr nie podpisuje karty. Chyba

sorry

w którymś wątku napisałam, ze czytam szybko...myślę mało ;-)

Rozumiem, że przy Twojej szkole działam ognisko (?) PTTK 

organizuje ono owe rajdy?

SKKT - o ile wiem działają na podobieństwo harcerstwa jako formy zajęć pozalekcyjnych, w których opiekunowie ( nauczyciele i nie) funkcjonują społecznie

czyli - według mnie - nie szkoła jest organizatorem imprezy, ale ogniwo organizacji

nie mieści się więc ta impreza w kategoriach "wycieczka szkolna" ....

i jeszcze - nie do końca pojmuję  mechanizm finansowania jako konsekwencja podpisanie karty wycieczki

Na stronie lubelskiego kuratorium są zalecenia co do wycieczek zagranicznych "zaleca się, aby 1 opiekun przypadał  na 15 osób w przypadku wycieczek autokarowych". Czy dużym przestęstwem będzie, jeśli na 1 opiekuna będzie przypadać 17 osób, skoro przepisy tego nie uściślają, tylko zalecenie KO?

zalecenie KO nie stanowi podstawy prawnej

dyrektor szkoły decyduje o ilości opiekunów, tak aby było bezpiecznie

juasia

ZHP w szkole a wynagrodzenie nauczycieli

PTTK w szkole

Witam! taka sytuacja: jest organizowana wycieczka piesza w godzinach popołudniowych, organizują ją nauczyciele, którzy w tym dniu nie pracują, nauczyciel, który w tym dniu pracuje całe popołudnie stwierdza, że na wycieczkę nie idzie, żadne dziecko nie zostaje w budynku, nauczyciel jest kilka godzin sam w budynku, nie pracuje z dziećmi. Jak postąpić z takim wychowawcą? czy można go zmusić do udziału w wycieczce?  

Mam spore wątpliwości czy z moim problemem trafiłam na odpowiedni tytuł wątku

Wczoraj po południu dowiedziałam się, ze nauczyciel pobierał z sekretariatu druki: karty wycieczki, regulamin i zgodę rodziców na wyjazd. W krótkim czasie przyszedł po te druki po raz drugi. Wzbudziło to czujność sekretarki.

Dzisiaj rano dowiedziałam się od uczennicy (potwiedziła to jej mama), że pani zabrała do prywatnego samochodu (nie wiem czyjego) z nieznanym kierowcą dzieci

w sobotę 4 września zabrała dzieci do miejscowości oddalonej o 60 km

wczoraj po południu do miejscowości oddalonej o 20 km

Nie zwróciła się o zgodę, nie przedstawiła karty wycieczki, rodzicom dała do podpisania niewypełnione zgody na wyjazd (dzieci przekazały ustną informację kiedy i gdzie jadą).

Podczas dzisiejszej rozmowy twierdziła, że nie miała czasu na dokumentację, bo chciała wykorzystać ładną pogodę we wrześniu

a wyjazdy zaplanowała, bo już udało się jej zrealizować 12 godzin z KN

Uzgadniałyśmy, że godziny z KN mają być przeznaczone na idnywidualne zajęcia rewalidacyjno - wyrównawcze (są to dzieci z orzeczniem)

Za wyjazd Pani nie zbierała pieniędzy, ale rodzice zastanawiają się kiedy i ile przyjdzie im za to zapłacić

Najgorsze w tym jest to, że nauczycielka nie widzi nic złego w swoim postępowaniu

twierdzi, że dzieci są ważniejsze niż papiery

i tylko ja się znowu uwzięłam, bo po rozmowie wręczyłam pismo z prośbą o pisemne wyjaśnienie sprawy w ciągu 7 dni

i co Wy na to?

Dużo się pisze w tym wątku o dyrektorze: że wyznacza kierownika wycieczki, że akceptuje kwalifikacje, że "reguluje", że podpisuje kartę, że odpowiada, itd.

...a jeśli sam dyrektor bierze udział w wycieczce (krajowej)? Organ prowadzący ma coś do tego? Powinien dostać delegację, mieć wyznaczone zastępstwo za siebie (nie ma wicedyrektora w szkole)? Wycieczka np. 3 dniowa.

w szkole nie ma innych nauczycieli ?

dyrektor musi być na tej wycieczce ?

Szczegółów nie znam dlaczego dyrektor nie znalazł nauczyciela za siebie... szkoła jest bardzo mała, klasy łączone, nauczycieli na pełnym etacie można policzyć na palcach 1 ręki...

no to jest dobra okazja do ustalenia na dobre osoby zastępującej dyrektora pod jego nieobecność

podstawa prawna Art 39. ust 7 UOSO

7.  W przypadku nieobecności dyrektora szkoły lub placówki zastępuje go wicedyrektor, a w szkołach i placówkach, w których nie utworzono stanowiska wicedyrektora - inny nauczyciel tej szkoły lub placówki, wyznaczony przez organ prowadzący.

(a autonomii dyrektora w decydowaniu kto jedzie na wycieczkę bym nie podważał)

1. ZASTĘPSTWO

Może na tą jednorazową okazję ten przepis (art. 39 ust. 7 uoso) jest OK, ale już jakiś czas temu prawnicy naszego OP odrzucili pomysł ustalania zastępstw za dyrektorów "na dobre", czyli na "wszelki wypadek" przyczepiając się do słówka "w przypadku nieobecności", ale to już temat na inny wątek ewentualnie.

W każdym bądź razie zastanawiałem się jedynie czy obecność dyrektora na wycieczce szkolnej, a więc w pracy, jest nieobecnością pasującą pod ww. artykuł. Ale uznaję że tak.

2. WYJAZD SŁUŻBOWY

Co do delegacji, to zwykły nauczyciel nie bierze jej bo ma zamiast niej zatwierdzoną przez dyrektora kartę wycieczki a jesli jedzie dyrektor?

no to klops, skoro to doraźna procedura

Mam pytania dotyczące poniższego zapisu (ubezpieczenie) rozporządzenia.

Czy ubezpieczacie dodatkowo dzieci wyjeżdżające na wycieczkę, czy wystarczy ubezpieczenie zawarte przez szkołę obowiązujące cały rok?

Jeśli wystarczy ubezpieczenie całoroczne co dziećmi, których rodzice nie wyrazili zgody na ubezpieczenie?

Czy nauczyciel (opiekun) jest uczestnikiem wycieczki i związku z tym należy go ubezpieczyć?

Bardzo proszę napiszcie jakie są praktyki w Waszych szkołach w tym zakresie. Może ktoś ma jakąś procedurę dotyczącą ubezpieczeń:)?

§ 15. Uczestnicy wycieczek i imprez podlegają ubezpieczeniu od następstw nieszczęśliwych wypadków, a w przypadku wycieczki lub imprezy zagranicznej - ubezpieczeniu od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.

Podnoszę, pomóżcie proszę.

1. nie ma obowiązku ubezpieczenia dodatkowego na wycieczkę jesli uczniowie mają już NNW, które tradycyjnie się w szkole zawiera co roku. Ale można dodatkowo ubezpieczyć uczniów na czas wyciaczki.

2. Jeśli rodzic nie przystapił do NNW to wtedy takiego ucznia trzeba ubezpieczyć indywidualnie jeśli jedzie na wycieczkę.

3. Nauczyciel wykonuje podczas wycieczki pracę więc jest ubezpieczony i w razie wypadku traktowany on jest jak wypadek w pracy. Z reguły nauczyciele mają też polisy NNW zawierane w szkole i razie wypadku z tego tytułu otrzymają odszkodowanie.

proponuje poczytać to nnw - tzn warunki umowy, czy obejmuje porządnie wycieczki

jednorazowe ubezpieczenie grupy kosztuje 4-6 zł

Mam pytanie jak formalnie zorganizować wyjścia ba basen. Klasy wychodzą w ramach godzin w – f na basen oczywiście poza szkołę. Czy musi być tzn karta wycieczki, lista, zgody rodziców  itp. Czyli dokumentacja taka jak na wycieczkę. Proszę o podpowiedź. 

uważam, że nie jest to wycieczka - to realizowanie zajęć dydakt stale w innym miejscu (takiej zewnętrznej pracowni), czyli dokumentowanie takie same jak np. szkolenie praktyczne realizowane w zewnętrznej wynajmowanej pracowni

czyli jeśli zajęcia danego dnia rozpoczynają się czy kończą basenem - uczniowie mogą się zbierać czy rozchodzić bezpośrednio z basenu (o ile nie jest to za daleko), natomiast z i/lub na basen uczniowie idą z i/lub na zajęcia pod opieką nauczyciela, który ma listę (dziennik zajęć)

natomiast w trakcie zajęć normalna lista obecności (dziennik) i tyle

oczywiście rodzice powinni wyrazić zgodę na taka organizację zajęć