Projekt - 25.09.2006 r.
Godz. 15.00

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU

z dnia 23 kwietnia 2004 r.

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o :

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o :

1)     ustawie – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty;

1)  ustawie - należy przez to rozumieć ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty;

Bez zmian

2)     szkole -  należy przez to rozumieć publiczne i niepubliczne przedszkola i szkoły wymienione w art. 2 pkt. 1 i 2 oraz w art. 5 ust. 3b, pkt.1a ustawy;

2)  szkole - należy przez to rozumieć publiczne i niepubliczne przedszkola i szkoły wymienione w art. 2 pkt 1 i 2 ustawy;

Doprecyzowanie

3)     placówce - należy przez to rozumieć publiczne i niepubliczne placówki wymienione w art. 2 pkt. 3-5, 7 i 10 ustawy, a także publiczne i niepubliczne placówki doskonalenia nauczycieli;

3)  placówce - należy przez to rozumieć publiczne i niepubliczne placówki wymienione w art. 2 pkt 3 - 5, 7 i 10 ustawy, a także publiczne i niepubliczne placówki doskonalenia nauczycieli;

Bez zmian

4)     hospitacji - należy przez to rozumieć prowadzenie bezpośredniej obserwacji realizowania przez nauczycieli statutowych zadań szkoły lub placówki, w szczególności zajęć prowadzonych z uczniami, a także czynności hospitacyjnych dyrektora i innych nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze w szkole lub placówce;

9)     hospitacji - należy przez to rozumieć formę nadzoru pedagogicznego, polegającą na prowadzeniu bezpośredniej obserwacji realizowania przez nauczycieli statutowych zadań szkoły lub placówki, w szczególności zajęć prowadzonych z uczniami, a także czynności hospitacyjnych dyrektora i innych nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze w szkole lub placówce;

10) hospitacji diagnozującej - należy przez to rozumieć hospitację, której celem jest ocena rezultatów procesu dydaktycznego, wychowawczego i opiekuńczego, na podstawie bezpośredniej obserwacji umiejętności, postaw i prezentowanej wiedzy uczniów;

Nie ma hospitacji diagnozującej. Cieszy mnie to.

Czemu cieszy mnie to?

Rozbicie „hospitacji” na hospitację „zwykłą” i diagnozującą wprowadza sztuczny podział, powoduje kompletne zagmatwanie.

Definicja hospitacji diagnozującej sprowadza się do oceny rezultatów procesu dydaktycznego, wychowawczego i opiekuńczego.

Patrząc na szkołę z „lotu ptaka”, a więc niejako globalnie, to z pewnością przebiegający w niej proces jest:
- i dydaktyczny,
- i wychowawczy,
- i opiekuńczy,
jednakże inna jest proporcja poszczególnych „składników” procesu na „zwykłej” lekcji „przedmiotowej”, inny na godzinie wychowawczej, jeszcze inny na zajęciach pozalekcyjnych, na wycieczkach, akademiach, itp. Pojęcie „opieki” daleko wykracza zarówno poza ramy zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych i wszystkich innych, których nie sposób tu wymienić.

Tymczasem hospitacja diagnozująca to ocena rezultatów owego procesu, na podstawie (co podkreślam) bezpośredniej obserwacji:
- umiejętności,
- postaw,
- prezentowanej wiedzy uczniów.

Kiedy mogę bezpośrednio obserwować? Oczywiście hospitując zajęcia prowadzone z uczniami, a więc: zajęcia lekcyjne, pozalekcyjne i wszystkie inne, których nie sposób tu wymienić.

W trakcie bezpośredniej obserwacji umiejętności, postaw i prezentowanej wiedzy uczniów (w ramach tych różnych zajęć) należało, zgodnie z definicją „hospitacji diagnozującej” dokonać oceny rezultatów procesu:
-dydaktycznego,
-wychowawczego,
-opiekuńczego.

A więc hospitację diagnozującą:

-  procesu dydaktycznego (umiejętności, postaw i prezentowanej wiedzy) należałoby dokonywać przede wszystkim na zajęciach lekcyjnych („przedmiotowych”),
- procesu wychowawczego (umiejętności, postaw i prezentowanej wiedzy) przede wszystkim w trakcie innych zajęć, „których nie sposób tu wymienić”,
- procesu opiekuńczego również w formach daleko wykraczających poza ramy różnych zajęć.

„Stare” rozporządzenie, definiując pojęcie „hospitacji diagnozującej”, nie mówi o procesie dydaktyczno-wychowawczo-opiekuńczym, lecz o procesie dydaktycznym, wychowawczym i opiekuńczym.

W moim przekonaniu są to po prostu statutowe zadania szkoły, które określają pojęcie „zwykłej” hospitacji.

Wnioski:

1.      Hospitacja „zwykła” miałaby się koncentrować na bezpośredniej obserwacji nauczyciela w kontekście realizowania przez niego zadań statutowych szkoły.

2.      Hospitacja diagnozująca miałaby się koncentrować na bezpośredniej obserwacji ucznia i dokonania oceny rezultatów całego procesu na tle zadań statutowych szkoły.

Niewątpliwie jest w tym jakaś (tkwiąca na poziomie naukowym) logika, lecz dla większości osób nieczytelna. Pojęcie hospitacji diagnozującej, w moim odczuciu, jest niczym innym jak tylko zbędną nazwą relacji, jaka zawiązuje się w trakcie „zwykłej” hospitacji pomiędzy stroną hospitującą i hospitowaną. Relację tę, tj. cel hospitacji, określam sam.

Pojęcie hospitacji diagnozującej nadawałoby się do słowniczka pojęć z zakresu „anatomii hospitacji” (na szczęście takiego nie ma), a nie do słowniczka pojęć aktu prawnego.

Niewątpliwie jednak wprowadzenie tego pojęcia uruchomiło twórczy finansowo rynek wydawniczy. Posłuszeństwo nasze wobec bezsensownych poczynań teoretyków jest zasmucające, ale też pouczające.

5)     wizytacji - należy przez to rozumieć zespół niezbędnych czynności wykonywanych przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny nad szkołami i placówkami w celu ustalenia diagnozy w zakresie efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki oraz jej dyrektora w okresie co najwyżej pięciu lat szkolnych oraz sformułowania oceny jakości tej pracy w formie wniosków i zaleceń;

4)     mierzeniu jakości pracy szkół i placówek - należy przez to rozumieć zespół zorganizowanych i systematycznych działań organów sprawujących nadzór pedagogiczny, służących ocenie stanu, warunków i efektów pracy dydaktycznej, wychowawczej
i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek, a także ocenie postępu w tym zakresie;

5)     zewnętrznym mierzeniu jakości - należy przez to rozumieć mierzenie jakości pracy szkół i placówek prowadzone przez kuratora oświaty oraz inne organy sprawujące nadzór pedagogiczny, z wyjątkiem dyrektora szkoły lub placówki;

6)     wewnętrznym mierzeniu jakości - należy przez to rozumieć mierzenie jakości pracy szkoły lub placówki prowadzone przez dyrektora szkoły lub placówki;

7)     ewaluacji - należy przez to rozumieć ocenę przydatności i skuteczności podejmowanych działań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych w odniesieniu do założonych celów, służącą doskonaleniu tych działań;

8)     monitorowaniu - należy przez to rozumieć systematyczne i zorganizowane obserwowanie osiąganej jakości pracy szkół i placówek;

11)  wewnątrzszkolnym systemie zapewniania jakości - należy przez to rozumieć zespół zorganizowanych, powiązanych ze sobą i spójnych działań podejmowanych przez dyrektora szkoły lub placówki, inne organy szkoły lub placówki oraz nauczycieli, niezbędnych do zapewnienia wysokiej jakości pracy szkoły lub placówki, w szczególności działań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;

Mam nadzieję, że wiedza i umiejętności, jaką zdobył kuratoryjny nadzór pedagogiczny w zakresie metod i technik, które w „starym” rozporządzeniu dotyczą mierzenia jakości, nie zostaną wykorzystane w trakcie tzw. wizytacji.

Mam nadzieję, że dyrektor szkoły (placówki), planując i organizując nadzór (póki co „pedagogiczny”) nie będzie musiał przedstawić wizytatorowi stert diagnoz, analiz, ankiet itp., by uzasadnić kształt swego planu nadzoru pedagogicznego.

Innymi słowy – mam nadzieję, że to co w prawej kolumnie, nie znajdzie się w praktyce w kolumnie lewej.

6)     instruktażu – należy przez to rozumieć wskazanie nadzorowanemu podmiotowi przez organ go nadzorujący zgodnego z przepisami prawa trybu postępowania w konkretnej sprawie.

Nie widzę w tym zapisie nic nielogicznego

13) sprawdzianie - należy przez to rozumieć sprawdzian, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy;